UE chce zwalczyć greenwashing, czyli praktykę nieuzasadnionego twierdzenia przez firmy, że są ekologiczne, i zapewnić konsumentom więcej informacji nt. temat trwałości kupowanych produktów.
Parlament Europejski pracuje nad aktualizacją istniejących przepisów dotyczących praktyk handlowych i ochrony konsumentów, aby lepiej chronić prawa konsumenta, wspierać decyzje przyjazne dla środowiska i stworzyć gospodarkę o obiegu zamkniętym, która ponownie wykorzystuje surowce i poddaje je recyklingowi.
Zakaz pseudoekologicznego marketingu
Naturalne, ekologiczne, przyjazne dla środowiska… Wiele produktów ma takie oznaczenia, chociaż bardzo często nie opierają się na dowodach. UE chce mieć pewność, że wszystkie informacje na temat wpływu produktu na środowisko, ich trwałości, możliwości naprawy, składu, wytwarzania i użytkowania są poparte możliwymi do zweryfikowania źródłami.
Czym jest pseudoekologiczny marketing?
- pseudoekologiczny marketing, lub greenwashing, to praktyka stwarzania fałszywego wrażenia na temat wpływu produktu na środowisko lub jego zalet, co może wprowadzać konsumentów w błąd.
Aby to osiągnąć, UE wprowadzi zakaz:
- ogólnych, niepotwierdzonych deklaracji ekologicznych dotyczących produktów
- twierdzeń, że produkt ma neutralny, ograniczony lub pozytywny wpływ na środowisko, ponieważ producent kompensuje emisję gazów cieplarnianych
- oznakowań na temat zrównoważonego charakteru produktów, które nie opierają się na zatwierdzonych systemach certyfikacji lub nie zostały ustanowione przez władze publiczne
Wspieranie trwałości produktów
Parlament chce mieć pewność, że konsumenci są w pełni świadomi długości okresu gwarancji, w którym mogą żądać naprawy wadliwych produktów na koszt sprzedawcy. Zgodnie z prawem UE, produkty mają minimum dwuletnią gwarancję. Zaktualizowane przepisy dot. ochrony konsumentów wprowadzają nowe oznakowanie dla produktów z przedłużonym okresem gwarancji.
UE zakaże również:
- reklamowania towarów mających cechy konstrukcyjne, które mogą skrócić żywotność produktu
- niepotwierdzonych oświadczeń dotyczących trwałości w zakresie czasu użytkowania lub intensywności w normalnych warunkach
- przedstawiania produktów jako możliwych do naprawy, jeśli rzeczywiście tak nie jest
Kontekst i kolejne kroki
W marcu 2022 r. Komisja Europejska zaproponowała aktualizację unijnych przepisów konsumenckich, aby wesprzeć transformację ekologiczną. We wrześniu 2023 r. Parlament i Rada osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie aktualizacji przepisów.
Porozumienie najpierw zostało zatwierdzone przez posłów i posłanki do PE podczas sesji plenarnej w Strasburgu w styczniu 2024 r., a następnie przez Radę w lutym 2024 roku. Państwa UE mają 24 miesiące na wprowadzenie aktualizacji do praw krajowych.
Dalsze działania UE wspierające zrównoważoną konsumpcję
UE pracuje również nad innymi przepisami dla ochrony konsumentów i wspierania zrównoważonej konsumpcji:
- Oświadczenia środowiskowe: te przepisy uzupełniają zakazy UE dot. pseudoekologicznego marketingu i wprowadzają system weryfikacji dla przedsiębiorstw, które chcą deklarować swoje działania na rzecz ochrony środowiska. Zanim firmy będą mogły promować swoje produkty jako ekologicznie, najpierw będą musiały dostarczyć dowody na poparcie swoich twierdzeń, a następnie uzyskać zatwierdzenie od weryfikatorów wyznaczonych przez kraje UE. Posłowie i posłanki do PE przyjęli swoje stanowisko w tej sprawie w marcu 2024 r., a prace będą kontynuowane przez nowy Parlament, który zostanie wybrany w wyborach europejskich 9 czerwca 2024 r..
- Ekoprojekt: wprowadzenie minimalnych standardów regulujących etap opracowania produktów, aby prawie wszystkie produkty na unijnym rynku były zrównoważone, trwałe i przyjazne dla środowiska.
- Prawo do naprawy: zagwarantowanie konsumentom prawa do naprawy produktów i wspieranie naprawy zamiast wyrzucania i kupowania nowych produktów.
Dowiedz się, jak UE pracuje nad stworzeniem gospodarki o obiegu zamkniętym
- Jak promować zrównoważoną konsumpcję?
- Gospodarka o obiegu zamkniętym: definicja, znaczenie i korzyści
