Nowa pomoc dla przedsiębiorców w celu zwiększenia konkurencyjności i odporności – od zwalczania opóźnień w płatnościach po uproszczenie procedur i otoczenia regulacyjnego.
Komisja Europejska przedstawia szereg inicjatyw reagujących na potrzeby europejskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w obecnej sytuacji gospodarczej. MŚP, które stanowią 99 proc. europejskich przedsiębiorstw, są kluczowymi podmiotami, które umożliwiają zieloną i cyfrową transformację Europy, ale nadal borykają się z nieprzewidywalnością i zmiennością wynikającą z szeregu kryzysów w ostatnich latach.
W komunikacie w sprawie pomocy dla MŚP zaproponowano nowe środki, które zapewnią krótkoterminową pomoc, pobudzą długoterminową konkurencyjność MŚP oraz zwiększą sprawiedliwość w otoczeniu biznesowym na jednolitym rynku. W ramach tych środków Komisja publikuje dziś również nowe wnioski dotyczące rozporządzenia w sprawie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych oraz dyrektywy dotyczącej utworzenia dla MŚP systemu podatkowego wg siedziby zarządu. Dodatkowe inicjatywy mają na celu dalsze zwiększanie dostępu MŚP do finansowania, poprawę otoczenia biznesowego i wspieranie wzrostu MŚP w kierunku spółek o średniej kapitalizacji w celu uwolnienia ich pełnego potencjału gospodarczego.
W szczególności nowe rozporządzenie w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych ma na celu zwalczanie praktyki opóźnień w płatnościach, która zagraża przepływowi środków pieniężnych MŚP i ogranicza konkurencyjność i odporność łańcuchów dostaw. Nowe przepisy uchylą dyrektywę z 2011 r. w sprawie opóźnień w płatnościach i zastąpią ją rozporządzeniem. Wniosek wprowadza surowszy maksymalny limit płatności wynoszący 30 dni, eliminuje niejasności i uzupełnia luki prawne, które istnieją w obecnej dyrektywie. Proponowany tekst zapewnia również automatyczną wypłatę narosłych odsetek i opłat wyrównawczych oraz wprowadza nowe środki egzekwowania i dochodzenia roszczeń w celu ochrony przedsiębiorstw przed złymi płatnikami.
System podatkowy wg siedziby zarządu dla MŚP umożliwi MŚP prowadzącym działalność transgraniczną za pośrednictwem stałych miejsc prowadzenia działalności interakcję z tylko jedną administracją podatkową – właściwą dla siedziby zarządu – zamiast stosowania się do wielu systemów podatkowych.Niniejszy wniosek zwiększy pewność i sprawiedliwość podatkową, zmniejszy koszty przestrzegania przepisów i zakłócenia na rynku, które wpływają na decyzje biznesowe, a jednocześnie zminimalizuje ryzyko podwójnego opodatkowania i sporów podatkowych. Spodziewany spadek kosztów przestrzegania przepisów powinien w szczególności sprzyjać inwestycjom i ekspansji transgranicznej w UE. MŚP działające w różnych państwach członkowskich będą w stanie w pełni zmaksymalizować swobodę przedsiębiorczości i swobodny przepływ kapitału i nie będą borykały się z niepotrzebnymi przeszkodami podatkowymi.
Ponadto w komunikacie Komisji w sprawie pomocy dla MŚP zaproponowano szereg środków nielegislacyjnych mających na celu wsparcie MŚP i zapewnienie pełnego wykorzystania ich potencjału gospodarczego:
- Poprawa obecnego otoczenia regulacyjnego dla MŚP poprzez wykorzystanie udanego pierwszego pełnego roku stosowania zasady „jedno więcej – jedno mniej” (7,3 mld euro oszczędności kosztów netto), poprawę stosowania testu MŚP oraz konsekwentne uwzględnianie potrzeb MŚP w przyszłych przepisach UE, na przykład poprzez dłuższe okresy przejściowe dla MŚP. Komisja wyznaczy pełnomocnika UE ds. MŚP, który będzie udzielał Komisji wskazówek i porad w kwestiach związanych z MŚP oraz bronił interesów MŚP na zewnątrz. Pełnomocnik UE ds. MŚP będzie składał sprawozdania bezpośrednio przewodniczącej (a jednocześnie będzie składać sprawozdania komisarzowi ds. rynku wewnętrznego na temat działań związanych z MŚP wspieranych przez jego służby) oraz weźmie udział w posiedzeniach Rady ds. Kontroli Regulacyjnej z dyrekcjami generalnymi na temat inicjatyw, które mogą mieć duży potencjalny wpływ na MŚP. Komisja będzie również promować korzystanie z piaskownic regulacyjnych w celu wspierania eksperymentów i innowacji MŚP.
- Uproszczenie procedur administracyjnych i wymogów sprawozdawczych dla MŚP poprzez uruchomienie systemu technicznego opartego na zasadzie jednorazowości (część jednolitego portalu cyfrowego) do końca 2023 r., co umożliwi MŚP zakończenie procedur administracyjnych na całym jednolitym rynku bez konieczności ponownego przedkładania dokumentów. Komisja uprości i cyfryzację uciążliwych procedur, takich jak oświadczenia i zaświadczenia dotyczące delegowania pracowników (takie jak tzw. dokument A1 dotyczący praw do zabezpieczenia społecznego). Ponadto Komisja wykorzysta wstępne kroki podjęte przed latem w kierunku zmniejszenia o 25 proc. obowiązków sprawozdawczych zapowiedzianego w marcu 2023 r., wraz z kolejnymi wnioskami w najbliższych tygodniach, a także środkami mającymi na celu systematyczne mapowanie takich obciążeń i opracowanie ukierunkowanych planów racjonalizacji na przyszłe lata.
- Zwiększenie inwestycji dostępnych dla MŚP, oprócz ponad 200 mld euro dostępnych dla MŚP w ramach różnych unijnych programów finansowania realizowanych do 2027 r. Wykorzystanie sukcesu segmentu MŚP będącego częścią Programu InvestEU poprzez zachęcanie państw członkowskich do przesunięcia środków do modułów krajowych w tym segmencie oraz zapewnienie, aby część proponowanej gwarancji UE w wysokości 7,5 mld euro z nowego specjalnego segmentu Programu InvestEU w ramach platformy na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP) była również dostępna dla MŚP. Prosta i znormalizowana metodyka będzie wspierać MŚP w sprawozdawczości na tematy związane ze zrównoważonym rozwojem, ułatwiając tym samym dostęp do zrównoważonego finansowania.
- Umożliwienie rozwoju wykwalifikowanej siły roboczej MŚP poprzez dalsze wspieranie działań szkoleniowych prowadzonych w ramach partnerstw na rzecz dużych umiejętności w ramach Europejskiego paktu na rzecz umiejętności oraz innych inicjatyw wspierających służących dopasowaniu umiejętności do potrzeb MŚP działających na europejskim rynku pracy.
- Wspieranie wzrostu MŚP poprzez przegląd do końca 2023 r. obecnych progów definicji MŚP oraz opracowanie zharmonizowanej definicji i potencjalne przyjęcie pewnych obowiązków dla małych spółek o średniej kapitalizacji w celu uwolnienia ich pełnego potencjału gospodarczego.
W ostatnich latach życie dla małych przedsiębiorstw było trudne w związku z pandemią i wojną Rosji przeciwko Ukrainie. Musimy zwiększyć nasze wsparcie dla MŚP. Chcemy ułatwić im pracę, zapewnić im więcej tlenu, aby pomóc im przetrwać i prosperować. Dziś proponujemy przepisy, dzięki którym małe przedsiębiorstwa będą otrzymywały płatności w odpowiednim czasie, ograniczymy formalności i uprościły podatki. Dostęp do talentów i finansowania sprawi również, że przedsiębiorstwa te będą miały bardziej cyfrowy i ekologiczny charakter.Wiceprzewodnicząca Věra Jourová – 12/09/2023
Ponieważ MŚP prowadzące działalność transgraniczną muszą płacić podatki we wszystkich państwach członkowskich, w których mają stałe miejsca prowadzenia działalności, muszą przestrzegać wielu różnych zbiorów przepisów. Koszty przestrzegania tych przepisów wynoszą 2,5 proc. ich obrotów, pieniędzy tych nie mogą wydać na inwestycje lub zatrudnienie nowych pracowników. W związku z tym proponujemy dziś umożliwienie MŚP posiadającym stałe miejsca prowadzenia działalności w innych państwach członkowskich interakcji z tylko jedną administracją podatkową – tą właściwą dla siedziby ich zarządu. Wynikające z tego oszczędności i uproszczenie zachęci większą liczbę MŚP do ekspansji transgranicznej, tworząc więcej miejsc pracy dla Europejczyków.Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki – 12/09/2023
Komisja wspiera małe przedsiębiorstwa we wszystkich ekosystemach przemysłowych, od turystyki po przemysł lotniczy i kosmonautyczny, dzięki instrumentom MŚP i ponad 200 mld euro ze środków unijnych przeznaczonych na MŚP do 2027 r. Dziś przedstawiamy kompleksowy zestaw środków mających na celu wsparcie MŚP. Upraszczamy przepisy podatkowe, zmniejszamy obciążenia regulacyjne i zwiększamy umiejętności. Nasz ambitny przegląd przepisów dotyczących opóźnień w płatnościach stworzy bardziej sprawiedliwe otoczenie biznesowe dla MŚP na całym jednolitym rynku. Dzięki temu małe przedsiębiorstwa staną się bardziej odporne i będą mogły przetrwać trudne czasy.Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego – 12/09/2023
Kontekst
24 mln małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które działają w Europie, stanowi 99 proc. wszystkich przedsiębiorstw i zapewnia dwie trzecie miejsc pracy w sektorze prywatnym w UE. Mają one kluczowe znaczenie dla tkanki gospodarczej i społecznej Europy, napędzają transformację ekologiczną i cyfrową Europy oraz wspierają nasz długoterminowy dobrobyt.
Seria kryzysów, do których doszło w ostatnich latach, dotknęła w nieproporcjonalny sposób MŚP: pandemia COVID, wojna Rosji przeciwko Ukrainie, kryzys energetyczny i wzrost inflacji. Prowadząc działalność gospodarczą w Europie, MŚP nadal borykają się z niestabilnością i nieprzewidywalnością, a także ograniczeniami dostaw, niedoborami siły roboczej oraz, często, nieuczciwą konkurencją i nierównymi warunkami działania przy prowadzeniu działalności gospodarczej w Europie. Opóźnienia w płatnościach w transakcjach handlowych uniemożliwiają inwestycje i wzrost gospodarczy oraz przyczyniają się do niepewności i braku zaufania do otoczenia biznesowego. Z niedawnego sprawozdania na temat wyników MŚP wynika, że wartość dodana MŚP w 2023 r. nadal utrzyma się na poziomie 3,6 % (w porównaniu z 1,8 % w przypadku dużych przedsiębiorstw) poniżej poziomu z 2019 r., podczas gdy zatrudnienie w MŚP prawie nie powróciło do poziomu sprzed kryzysu.
Aby uwolnić potencjał unijnych MŚP na jednolitym rynku i poza nim, Komisja przedstawiła kompleksowy zestaw działań w ramach ogłoszonej w 2020 r. strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy. Większość z tych działań została zakończona lub jest w toku. Ponadto MŚP odgrywają kluczową rolę we współtworzeniu i wdrażaniu ścieżek transformacji, które mają na celu wspieranie transformacji ekologicznej i cyfrowej we wszystkich ekosystemach przemysłowych. Przepisy przyjazne dla MŚP stanowią część wszystkich kluczowych inicjatyw ustawodawczych UE, natomiast dalsze środki wsparcia dla MŚP są wdrażane przez Europejską Sieć Przedsiębiorczości, platformę współpracy klastrów i innych partnerów.
Jeśli chodzi o finansowanie, Komisja spodziewa się udostępnić MŚP ponad 200 mld euro w ramach różnych programów finansowania, które mają być realizowane do 2027 r. Kwota ta obejmuje znaczne kwoty z unijnego Funduszu Spójności (65 mld euro) i Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (45,2 mld euro) przeznaczone na bezpośrednie i pośrednie środki wspierające MŚP, tak by stały się one bardziej odporne, zrównoważone i cyfrowe.
