– Otwieramy nowy rynek, na którego obszarze mieszka 635 mln ludzi i który reprezentuje prawie jedną trzecią światowego PKB – ogłosił przewodniczący KE Jean-Claude Juncker. 1 lutego wchodzi w życie umowa o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią. Oznacza to, że firmy i konsumenci w całej Europie i Japonii będą mogli teraz czerpać korzyści z największej strefy otwartego handlu na świecie.
Przewodniczący Komisji Europejskiej, Jean-Claude Juncker, powiedział z tej okazji: – Europa i Japonia kierują do świata przesłanie o przyszłości otwartego i sprawiedliwego handlu. Otwieramy nowy rynek, na którego obszarze mieszka 635 mln ludzi i który reprezentuje prawie jedną trzecią światowego produktu krajowego brutto, co zbliży mieszkańców Europy i Japonii bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Ta nowa umowa zapewni konsumentom większy wybór i niższe ceny. Będzie również chronić sztandarowe europejskie produkty w Japonii i odwrotnie, na przykład austriacką wędlinę „Tiroler Speck” lub japońską wołowinę „Kobe Beef”. Dzięki niej małe przedsiębiorstwa po obu stronach będą mogły rozwinąć swoją działalność na zupełnie nowym rynku. Umowa pozwoli też przedsiębiorstwom europejskim zaoszczędzić co roku 1 mld euro na cłach i zdecydowanie pobudzi wymianę handlową, którą już wspólnie prowadzimy. Jednak przede wszystkim zawarte przez nas porozumienie pokazuje, że handel to coś więcej niż tylko kontyngenty i taryfy, miliony i miliardy. Że chodzi w nim o wartości, zasady i sprawiedliwość. Umowa służy temu, aby nasze zasady w takich dziedzinach, jak praca, bezpieczeństwo, klimat i ochrona konsumentów, były wzorcem dla całego świata. Możliwe jest to tylko wtedy, gdy współpracujemy z najbardziej naturalnymi partnerami – choć oddalonymi o tysiące kilometrów, to zjednoczonymi z nami w przyjaźni i wartościach.
Komisarz ds. handlu Cecilia Malmström dodała: – W tej umowie jest wszystko co najważniejsze. Znosi ona cła i przyczynia się do tworzenia ogólnoświatowych zasad, a jednocześnie pokazuje światu, że obie strony są nadal przekonane o korzyściach płynących z otwartego handlu. Od 1 lutego przedsiębiorstwa europejskie skorzystają na zniesieniu ceł i uproszczonych procedurach celnych. Powody do radości mają zarówno nasi producenci, usługodawcy, firmy rozpoczynające działalność w dziedzinie nowych technologii, jak i rolnicy. Jestem dumna również z tego, że po raz pierwszy udało nam się zabezpieczyć w umowie handlowej nasze zobowiązania podjęte w ramach porozumienia klimatycznego z Paryża, a także wyznaczyć wysokie standardy w zakresie praw pracowniczych i ochrony konsumentów. Stworzone zostały warunki do znaczącego zwiększenia naszej wymiany handlowej, co przyczyni się do wzrostu zatrudnienia i obniżenia cen. Teraz do przedsiębiorstw i obywateli należy jak najlepsze wykorzystanie tych nowych możliwości handlowych. Liczymy również na to, że wszystkie państwa członkowskie szeroko rozpowszechnią tę dobrą wiadomość.
Umowa o partnerstwie gospodarczym znosi zdecydowaną większość z 1 mld euro ceł płaconych corocznie przez unijne przedsiębiorstwa eksportujące do Japonii. Po jej pełnym wdrożeniu Japonia zniesie cła na 97 proc. towarów importowanych z UE. Umowa znosi również szereg istniejących od dawna barier pozataryfowych, na przykład poprzez zatwierdzenie międzynarodowych norm dotyczących samochodów. Usunie ona także bariery dla najważniejszych unijnych eksporterów żywności i napojów, umożliwiając im dotarcie do 127 mln japońskich konsumentów, a także zwiększy możliwości eksportowe w wielu innych sektorach. Po pełnym wdrożeniu umowa ta może zapewnić wzrost rocznej wymiany handlowej między UE a Japonią o prawie 36 mld euro.
UE i Japonia uzgodniły ustanowienie ambitnych norm w zakresie zrównoważonego rozwoju, a tekst umowy zawiera po raz pierwszy konkretne zobowiązanie do realizacji porozumienia klimatycznego z Paryża.
Najważniejsze elementy umowy o partnerstwie gospodarczym
Jeżeli chodzi o eksport produktów rolnych z UE, umowa w szczególności:
- spowoduje zniesienie japońskich ceł na wiele rodzajów serów, np. gouda i cheddar (które obecnie wynosi 29,8 proc.) oraz na wina (obecnie średnio 15 proc.);
- umożliwi UE znaczne zwiększenie eksportu wołowiny do Japonii, zaś w przypadku wieprzowiny handel mięsem przetworzonym zostanie w pełni zliberalizowany, a cło na import świeżego mięsa będzie niemal bliskie zeru;
- za pomocą tzw. oznaczeń geograficznych zapewni ochronę ponad 200 wysokiej jakości europejskich produktów rolnych w Japonii, a także ochronę wybranych japońskich oznaczeń geograficznych w UE.
- Umowa przewiduje też otwarcie rynków usług, w szczególności usług finansowych, handlu elektronicznego, telekomunikacji i transportu.
Ponadto:
- ułatwia ona unijnym przedsiębiorstwom dostęp do rynków zamówień publicznych w 54 dużych japońskich miastach oraz usuwa bariery w dostępie do rynku zamówień publicznych w istotnym z gospodarczego punktu widzenia sektorze kolejowym;
- uwzględnia kwestie szczególnie wrażliwe dla UE, na przykład w sektorze motoryzacyjnym, zapewniając maksymalnie siedmioletnie okresy przejściowe przed zniesieniem ceł.
Umowa zawiera też kompleksowy rozdział poświęcony handlowi i zrównoważonemu rozwojowi. Uwzględnia się w niej również konkretne postanowienia przewidujące uproszczenia dla małych i średnich przedsiębiorstw. Określa ona najwyższe standardy ochrony pracy, bezpieczeństwa, środowiska i konsumentów oraz wzmacnia działania UE i Japonii w zakresie zrównoważonego rozwoju i zmiany klimatu, a także w pełni zabezpiecza usługi publiczne.
Jeśli chodzi o ochronę danych, 23 stycznia tego roku UE i Japonia przyjęły decyzje w sprawie umożliwienia swobodnego i bezpiecznego przepływu danych osobowych między obydwoma partnerami. UE i Japonia uzgodniły, że uznawać będą wzajemne systemy ochrony danych jako „równoważne”, co stworzy największy na świecie obszar bezpiecznego przepływu danych.
Od 1 lutego zaczyna być również tymczasowo stosowana znaczna część innego porozumienia – umowy o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią. Umowa ta, podpisana w lipcu ubiegłego roku wraz z umową o partnerstwie gospodarczym, jest pierwszą w historii dwustronną umową ramową między UE a Japonią i umacnia ogólne partnerstwo, tworząc nadrzędne ramy rozszerzonej współpracy politycznej i sektorowej oraz wspólnych działań w kwestiach leżących we wspólnym interesie, w tym w odniesieniu do wyzwań regionalnych i ogólnoświatowych. Umowa wejdzie w życie po jej ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie UE.
Kolejne kroki
Umowa o partnerstwie gospodarczym już obowiązuje. W celu podsumowania pierwszych miesięcy jej wdrażania w kwietniu 2019 r. w Brukseli odbędzie się pierwsze posiedzenie komitetu UE-Japonia.
W równoległej kwestii ochrony inwestycji nadal trwają negocjacje z Japonią w sprawie standardów ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów w tej dziedzinie, a spotkanie głównych negocjatorów zaplanowano na marzec. W świetle wspólnego zobowiązania do utrzymania stabilnego i bezpiecznego otoczenia inwestycyjnego w Europie i Japonii obie strony podejmują zdecydowane działania, aby jak najszybciej osiągnąć porozumienie w negocjacjach w sprawie ochrony inwestycji.