Oświadczenie szefów państw i rządów UE
1. Po spotkaniu z premierem Ahmetem Davutoğlu szefowie państw lub rządów UE zajęli się sytuacją dotyczącą migracji, w szczególności jeżeli chodzi o szlak zachodniobałkański. Z zadowoleniem przyjęli dyskusję z premierem Turcji na temat stosunków UE-Turcja i postępów poczynionych w realizacji wspólnego planu działania. Turcja potwierdziła swoje zobowiązanie w ramach realizacji dwustronnej grecko-tureckiej umowy o readmisji polegające na zaakceptowaniu szybkiego powrotu wszystkich migrantów, którzy nie wymagają ochrony międzynarodowej, przedostających się z Turcji do Grecji, a także na przyjęciu z powrotem wszystkich migrantów o nieuregulowanym statusie zatrzymanych na tureckich wodach.
Konferencja prasowa premiera Turcji Ahmeta Davutoğlu, szefa Rady Europejskiej Donalda Tuska oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Claude’a Junckera.
Szefowie państw lub rządów uzgodnili, że niezbędne są odważne kroki służące zamknięciu szlaków przemytu ludzi, przerwaniu modelu biznesowego stosowanego przez przemytników, ochronie naszych granic zewnętrznych i zakończeniu kryzysu migracyjnego w Europie. Musimy przerwać związek między wejściem na pokład łodzi a możliwością osiedlenia się w Europie.
Dlatego podkreślili, jak ważne jest prowadzone na Morzu Egejskim działanie NATO, które weszło w fazę operacyjną. Wezwali wszystkich członków NATO do aktywnego wsparcia tego działania. Pozytywnie odnieśli się do dodatkowych propozycji przedstawionych dziś przez Turcję w celu zajęcia się problemem migracji. Uzgodnili prowadzenie działań na podstawie zasad zawartych w tych propozycjach:
- odsyłanie wszystkich nowych migrantów o nieuregulowanym statusie przedostających się z Turcji na wyspy greckie, przy czym koszty pokryje UE;
- przesiedlanie zgodnie z zasadą, że każdej readmisji Syryjczyka z wysp greckich do Turcji będzie towarzyszyć przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji do państw członkowskich UE, w ramach istniejących zobowiązań;
- przyspieszenie realizacji planu działania w sprawie liberalizacji reżimu wizowego ze wszystkimi państwami członkowskimi z myślą o zniesieniu obowiązku wizowego dla obywateli Turcji najpóźniej do końca czerwca 2016 r.;
- przyspieszenie wypłaty pierwotnie przydzielonej kwoty 3 miliardów euro, aby zapewnić finansowanie pierwszego pakietu projektów przed końcem marca, i podjęcie decyzji w sprawie dodatkowego finansowania dla Instrumentu Pomocy dla Uchodźców na rzecz Syryjczyków;
- przygotowanie się do decyzji w sprawie otwarcia nowych rozdziałów w negocjacjach akcesyjnych jak najszybciej, na podstawie konkluzji Rady Europejskiej z października 2015 r.;
- współpraca z Turcją we wszelkich wspólnych staraniach na rzecz poprawy warunków humanitarnych w obrębie Syrii, co pozwoliłoby ludności lokalnej i uchodźcom żyć na obszarach, które będą bezpieczniejsze.
Przewodniczący Rady Europejskiej zajmie się tymi propozycjami i wypracuje szczegóły ze stroną turecką przed marcowym posiedzeniem Rady Europejskiej. Prace te będą realizowane z poszanowaniem prawa europejskiego i międzynarodowego.
Premier RP Beata Szydło.
Szefowie państw lub rządów UE omówili również z premierem Turcji sytuację mediów w tym kraju.
2. Szefowie państw lub rządów przypomnieli ponadto, że na posiedzeniu w dniach 18-19 lutego Rada Europejska postanowiła powrócić do sytuacji, w której wszyscy członkowie strefy Schengen w pełni stosują kodeks graniczny Schengen, z uwzględnieniem specyfiki granic morskich, i odejść od strategii przepuszczania migrantów. Nieuregulowane przepływy migracyjne wzdłuż szlaku zachodniobałkańskiego obecnie dobiegły końca.
3. Aby sytuacja ta miała charakter trwały, niezbędne są następujące działania:
a) wspieranie Grecji w tym trudnym momencie i dołożenie przez nas wszelkich starań, by pomóc w zajęciu się sytuacją, do której doszło w wyniku takiego rozwoju wydarzeń. Jest to wspólny obowiązek UE wymagający szybkiej i skutecznej mobilizacji wszelkich dostępnych unijnych środków i zasobów, a także wkładów państw członkowskich;
b) zapewnienie natychmiastowej i skutecznej reakcji na bardzo trudną sytuację humanitarną na miejscu, która się szybko rozwija. Na podstawie przeprowadzanej przez Komisję i Grecję oceny potrzeb oraz awaryjnego planu działania Komisja, w ścisłej współpracy z Grecją, innymi państwami członkowskimi i organizacjami pozarządowymi, pilnie udzieli nadzwyczajnego wsparcia. W tym kontekście szefowie państw lub rządów z zadowoleniem przyjmują wniosek Komisji dotyczący udzielenia nadzwyczajnego wsparcia w ramach UE i wzywają Radę, aby przyjęła go przed marcowym posiedzeniem Rady Europejskiej, co pozwoli rozszerzyć zakres instrumentów finansowych, które można wykorzystać; zwracają się również do władzy budżetowej, aby podjęła wszelkie niezbędne działania następcze;
c) zapewnienie Grecji dalszej pomocy w zakresie zarządzania granicami zewnętrznymi, w tym granicami z byłą jugosłowiańską republiką Macedonii i Albanią, oraz zagwarantowania właściwego funkcjonowania hotspotów, oznaczającego dokonywanie identyfikacji, rejestracji i kontroli bezpieczeństwa w 100 proc. przypadków, i zapewnienia wystarczających możliwości recepcyjnych. Frontex jak najszybciej wystosuje dodatkowy apel o oddelegowanie funkcjonariuszy krajowych, na który wszystkie państwa członkowskie powinny w pełni odpowiedzieć nie później niż do dnia 1 kwietnia. Europol szybko rozmieści oddelegowanych funkcjonariuszy we wszystkich hotspotach, aby wzmocnić kontrole bezpieczeństwa i wesprzeć greckie władze w walce z przemytnikami;
d) udzielenie Grecji pomocy w zapewnianiu kompleksowych, przeprowadzanych na dużą skalę i w drodze przyspieszonej procedury powrotów do Turcji wszystkich migrantów o nieuregulowanym statusie, którzy nie wymagają ochrony międzynarodowej; powroty te powinny się odbywać na podstawie umowy o readmisji między Grecją a Turcją, a od dnia 1 czerwca – na podstawie umowy o readmisji między UE a Turcją;
e) znaczące przyspieszenie wdrażania relokacji z myślą o zmniejszeniu dużego obciążenia, z jakim obecnie ma do czynienia Grecja. EASO wystosuje również kolejny apel o zapewnienie krajowej wiedzy fachowej, aby wesprzeć grecki system azylowy, a wszystkie państwa członkowskie powinny szybko i w pełni na ten apel odpowiedzieć. Państwa członkowskie są również proszone o to, by w trybie pilnym zapewniły więcej miejsc na potrzeby relokacji. Co miesiąc Komisja będzie przedstawiała Radzie sprawozdania z realizacji zobowiązań w zakresie relokacji;
f) dalsza ścisła współpraca z państwami z Bałkanów Zachodnich niebędącymi członkami UE oraz dostarczanie wszelkiej potrzebnej pomocy;
g) wykonywanie istniejących zobowiązań dotyczących przesiedleń i kontynuowanie prac z Turcją nad wiarygodnym programem dobrowolnego przyjmowania uchodźców ze względów humanitarnych;
h) bezzwłoczne podejmowanie wszelkich niezbędnych działań w przypadku powstawania jakichkolwiek nowych szlaków oraz zaostrzenie walki z przemytnikami;
i) wdrażanie w trybie priorytetowym wszystkich elementów opracowanego przez Komisję planu działania dotyczącego “powrotu do strefy Schengen”, tak aby zakończyć tymczasowe wewnętrzne kontrole graniczne i przywrócić normalne funkcjonowanie strefy Schengen przed końcem roku.
Niniejszy dokument nie ustanawia żadnych nowych zobowiązań dla państw członkowskich w kwestii relokacji i przesiedlania.
4. To są pilne środki, które trzeba przedsięwziąć w kontekście obecnej sytuacji w terenie i a następnie poddawać przeglądowi. Rada Europejska powróci do kwestii migracji we wszystkich jej aspektach na swoim marcowym posiedzeniu, aby dalej umacniać wspólne europejskie wdrażanie naszej kompleksowej strategii migracyjnej.
Dodatkowe informacje:
