„Czas powtórzyć: »Nigdy więcej!«”, powiedziała przewodnicząca Ursula von der Leyen w przededniu Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu
27 stycznia to Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tego dnia przypada w tym roku 79. rocznica wyzwolenia nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W przededniu Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu przewodnicząca Ursula von der Leyen powiedziała:
Po nikczemnych atakach terrorystycznych Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. pamięć o Holokauście nabrała nowego znaczenia. Europejscy Żydzi ponownie żyją w strachu: żaden rodzic nie powinien obawiać się posyłać dzieci do szkoły. Osoby narodowości żydowskiej są zastraszane, nękane i atakowane na ulicy, w szkole i na uniwersytecie. Zdewastowano synagogi. Zbezczeszczono cmentarze żydowskie.
Niespotykany wzrost liczby aktów antysemityzmu, których doświadczyliśmy w całej Europie, przypomina o najczarniejszych kartach naszej historii. Dziś jednak, w przeciwieństwie do tamtych czasów, wszyscy solidaryzujemy się ze społecznościami żydowskimi. Nie ma miejsca na nienawiść na tle antysemickim, zwłaszcza w Europie. I nie ma uzasadnienia dla antysemityzmu.
Trzy pokolenia po Zagładzie musimy postarać się, by życie żydowskie w dalszym ciągu kwitło w sferze publicznej. Nie możemy godzić się, by Żydzi musieli ukrywać swoją tożsamość. Wspieranie życia żydowskiego jest centralnym elementem strategii UE w sprawie zwalczania antysemityzmu. Obchodząc w tym roku 79. rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, pamiętajmy o 6 milionach żydowskich kobiet, mężczyzn i dzieci, a także o wszystkich innych ofiarach, w tym setkach tysięcy Romów, zamordowanych podczas Holokaustu.
Jako świadkowie powolnego odchodzenia ostatnich ocalałych z Holokaustu musimy znaleźć nowe formy upamiętniania i wprowadzić nowe metody nauczania, z wykorzystaniem ostatnich śladów przeszłości. Temu służy jedno ze sztandarowych działań, które realizujemy w ramach strategii UE w sprawie zwalczania antysemityzmu, tworząc »Sieć miejsc, w których wydarzył się Holokaust«. Miejsca pamięci zasługują na ochronę i powinny służyć celom edukacyjnym i przypominać o przeszłości.
Musimy pamiętać, jak to wszystko się zaczęło: u podstaw Zagłady leżał antysemityzm i nienawiść. Jako Europejczycy mamy obowiązek budować Unię Europejską wolną od antysemityzmu oraz wszelkich form rasizmu i dyskryminacji. Jeśli Europa pozostanie obojętna wobec losu Żydów, zawiedzie nas wszystkich. Czas powtórzyć: »Nigdy więcej!«
5 października 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła strategię zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego, aby pomóc państwom UE i społeczeństwu obywatelskiemu w walce z antysemityzmem i wspieraniu życia żydowskiego w UE. Pamięć o Holokauście jest istotnym elementem działań mających zagwarantować, abyśmy nigdy nie zapomnieli naszej historii.
6 listopada 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła komunikat pt. „Nie ma miejsca na nienawiść: Europa zjednoczona przeciwko nienawiści”, w którym wskazała na konieczność zwiększenia ochrony przestrzeni publicznej, w szczególności żydowskich miejsc kultu, oraz walki z nienawiścią w internecie. Koordynator ds. zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego działający w Komisji zostanie pełnomocnikiem z wyraźnym upoważnieniem do usprawnienia koordynacji, m.in. za pośrednictwem konkretnych projektów finansowanych przez UE, oraz do maksymalnego zwiększenia potencjału unijnej polityki w zakresie zwalczania nienawiści w internecie i poza nim.
Decyzja ramowa w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii z 2008 r. ma zagwarantować, aby poważne przejawy rasizmu i ksenofobii, w tym publiczne aprobowanie, negowanie lub rażące pomniejszanie Holokaustu, podlegały skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym karom. Komisja podejmuje również ważne działania, aby powstrzymać szerzenie dezinformacji na temat Holokaustu, zarówno w internecie, jak i poza nim.
Aby zwiększyć świadomość społeczną i przeciwdziałać zniekształcaniu Holokaustu, Komisja zainicjowała kampanię #ProtectTheFacts we współpracy z Międzynarodowym Sojuszem na rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA), UNESCO, OBWE, Radą Europy i Organizacją Narodów Zjednoczonych.
W 2005 r. w rezolucji „Pamięć o Holokauście” (60/7) Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych wyznaczono 27 stycznia jako międzynarodowy dzień upamiętniający ofiary Holokaustu. 27 stycznia 1945 r. siły alianckie wyzwoliły obóz zagłady i obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. W rezolucji wezwano wszystkie państwa będące członkami ONZ do uczczenia pamięci ofiar Holokaustu i do opracowywania programów edukacyjnych dotyczących historii Holokaustu, aby przeciwdziałać przyszłym aktom ludobójstwa. Zaapelowano też o aktywne zachowanie miejsc związanych z Holokaustem, takich jak nazistowskie obozy zagłady, obozy koncentracyjne, obozy pracy przymusowej i więzienia.
W związku z unijnymi ramami strategicznymi dotyczącymi Romów i zaleceniem Rady w sprawie Romów Komisja Europejska i państwa członkowskie UE zobowiązały się do walki z antycyganizmem. 9 stycznia 2023 r. przyjęto pierwsze sprawozdanie z oceny krajowych ram strategicznych państw członkowskich dotyczących Romów.
W 2024 r. w ramach programu „Obywatele, równość, prawa i wartości” (programu CERV) Komisja Europejska przeznaczy ponad 14 mln euro z funduszy UE na wsparcie projektów dotyczących pamięci o przeszłości Europy. W szczególności priorytetowo traktowane będą projekty dotyczące upowszechniania pamięci o Holokauście, edukacji i badań naukowych w tej dziedzinie, a także walki z negowaniem i zniekształcaniem Holokaustu.
Więcej informacji
Komunikat pt. „Nie ma miejsca na nienawiść: „Europa zjednoczona przeciwko nienawiści”
