Aby ożywić i wzmocnić strategiczne partnerstwo między Unią Europejską i jej południowymi sąsiadami, Komisja Europejska i Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa przyjęli wspólny komunikat, proponując ambitny i innowacyjny nowy program dla regionu Morza Śródziemnego. Zakłada on m.in. ściślejszą współpracę w zarządzaniu migracjami.
Nowy program opiera się na przekonaniu, że dzięki współpracy i w duchu partnerstwa wspólne wyzwania mogą stać się szansami a ich podjęcie leży we wspólnym interesie. UE i jej południowych sąsiadów. Obejmuje on specjalny plan gospodarczy i inwestycyjny, który ma pobudzić długoterminową odbudowę społeczno-gospodarczą w krajach południowego sąsiedztwa. W ramach nowego unijnego Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) na realizację programu planuje się przeznaczyć do 7 mld euro na lata 2021-2027, co w następnym dziesięcioleciu mogłoby przełożyć się na uruchomienie do 30 mld euro inwestycji prywatnych i publicznych w krajach tego regionu.
Jak zauważył wysoki przedstawiciel i wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Josep Borrell: – Niniejszy komunikat świadczy o znaczeniu, jakie przywiązujemy do naszego południowego sąsiedztwa. Wzmocnienie partnerstwa śródziemnomorskiego pozostaje strategicznym celem Unii Europejskiej. 25 lat po deklaracji barcelońskiej i 10 lat po arabskiej wiośnie wyzwania w regionie Morza Śródziemnego pozostają ogromne, co w dużej mierze wynika z ogólnoświatowych tendencji. Aby sprostać tym wyzwaniom, musimy odnowić nasze wzajemne wysiłki i ściśle współpracować jako partnerzy, w naszym wspólnym interesie. Tak jest główny cel tego programu. Jesteśmy zdeterminowani, by współpracować z naszymi południowymi partnerami nad nowym programem, który skupi się na ludziach, zwłaszcza kobietach i młodzieży, i pomoże im zrealizować nadzieje na przyszłość, korzystać z przysługujących im praw oraz budować pokojowe, bezpieczne, bardziej demokratyczne, ekologiczne, zamożne i integracyjne południowe sąsiedztwo.
Komisarz do spraw sąsiedztwa i rozszerzenia Olivér Várhelyi dodał: – Odnowione partnerstwo z krajami południowego sąsiedztwa stanowi nowy początek naszych stosunków z naszymi południowymi partnerami. Partnerstwo oparte o wspólne interesy i wspólne wyzwania, wspólnie określone i rozwijane z naszymi sąsiadami. Pokazuje ono, że Europa pragnie wnieść bezpośredni wkład w długoterminową wizję dobrobytu i stabilności w regionie, zwłaszcza w kontekście ożywienia społecznego i gospodarczego po kryzysie związanym z COVID-19. W ścisłym dialogu z naszymi partnerami określiliśmy szereg priorytetowych sektorów, takich jak pobudzanie wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy, inwestowanie w kapitał ludzki oraz dobre rządy. Uważamy migrację za wspólne wyzwanie i na tej płaszczyźnie jesteśmy gotowi do współpracy w celu zwalczania nielegalnej migracji i przemytników, ponieważ stanowi ona zagrożenie dla nas wszystkich. Będziemy współpracować w celu wprowadzenia rzeczywistych zmian w terenie z korzyścią zarówno dla naszych sąsiadów, jak i dla Europy!
Nowy program opiera się na pełnym zestawie narzędzi UE i proponuje połączenie sił w walce ze zmianą klimatu, a także przyśpieszenie podwójnej transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz wykorzystanie ich potencjału, odnowienie zobowiązania do przestrzegania wspólnych wartości, wspólne zajęcie się problemem przymusowych wysiedleń i migracji oraz wzmocnienie jedności i determinacji UE, jej państw członkowskich i partnerów z południowego sąsiedztwa, w propagowaniu pokoju i bezpieczeństwa w regionie Morza Śródziemnego. Koncentruje się on na pięciu obszarach polityki:
- Rozwój społeczny, dobre rządy i praworządność: odnowienie wspólnego zaangażowania na rzecz demokracji, praworządności, praw człowieka i odpowiedzialnego sprawowania rządów;
- Odporność, dobrobyt i transformacja cyfrowa: wspieranie odpornych, sprzyjających włączeniu społecznemu, zrównoważonych i połączonych gospodarek, które stwarzają możliwości dla wszystkich, zwłaszcza dla kobiet i młodzieży;
- Pokój i bezpieczeństwo: udzielanie wsparcia krajom w rozwiązywaniu problemów związanych z bezpieczeństwem oraz trwającymi konfliktami;
- Migracja i mobilność: wspólne podejmowanie wyzwań związanych z przymusowymi wysiedleniami i nielegalną migracją oraz ułatwianie bezpiecznych i legalnych dróg migracji i mobilności;
- Transformacja ekologiczna: odporność na zmianę klimatu, energia i ochrona środowiska: wykorzystanie potencjału niskoemisyjnej przyszłości, ochrona zasobów naturalnych regionu i generowanie ekologicznego wzrostu.
Specjalny plan inwestycji gospodarczych dla południowych sąsiadów ma na celu zagwarantowanie, by jakość życia ludności w krajach regionu poprawiła się, a ożywienie gospodarcze, w tym w następstwie pandemii COVID-19, nie pozostawiło nikogo w tyle. Plan obejmuje wstępne inicjatywy przewodnie mające na celu wzmocnienie odporności, budowanie dobrobytu oraz zwiększenie wymiany handlowej i inwestycji w celu wspierania konkurencyjności i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Poszanowanie praw człowieka i praworządność są integralną częścią naszego partnerstwa i mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zaufania obywateli do instytucji.
Fot. AdobeStock
