Według danych opublikowanych przez Komisję w 2014 r. w UE doszło do utraty 159,5 mld euro dochodów z podatku od wartości dodanej (VAT). Luka w podatku VAT wynosiła od 37,9 proc. nieściągniętego VAT w Rumunii do jedynie 1,2 proc. w Szwecji; w Polsce było to 24,1 proc. W wartościach bezwzględnych największą lukę, wynoszącą 36,9 mld euro, odnotowano we Włoszech, natomiast Luksemburg wykazał się najniższą luką o wartości 147 mln euro. W Polsce zanotowano lukę o wartości 9,3 mld euro [1].
Z badań wynika, że całkowita różnica między przewidywanymi dochodami z VAT a kwotą rzeczywiście ściągniętą (tak zwana luka w podatku VAT) po raz kolejny osiągnęła w skali roku kwotę, której wysokość jest nie do przyjęcia. Wyniki badań potwierdzają wyrażoną ostatnio przez Komisję potrzebę restrukturyzacji systemu VAT w Unii, aby go usprawnić oraz zwalczać oszustwa podatkowe. Państwa członkowskie muszą podjąć działania następcze w związku z przedstawionym przez Komisję w kwietniu Planem działania na rzecz jednolitego obszaru VAT. Będzie to obejmowało osiągnięcie porozumienia co do działań w kierunku stworzenia ostatecznego systemu VAT dla transgranicznej wymiany handlowej w Unii. Uruchomiono już doraźne środki w celu zwalczania problemu oszustw związanych z VAT, lecz z ogłoszonych dzisiaj danych wynika, że konieczna jest głębsza reforma systemu.
Pierre Moscovici, komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, powiedział: – Nasze państwa członkowskie tracą dziesiątki miliardów euro na skutek nieściągniętych dochodów z VAT. Taka sytuacja jest nie do zaakceptowania. Obecny system w żadnym wypadku nie jest wyposażony w narzędzia pozwalające zwalczać oszustwa związane z VAT i zjawisko błędnego obliczania VAT, a jasne jest, że sytuacja sama się nie poprawi. Jak podkreśliła Komisja na początku tego roku, państwa członkowskie muszą szybko porozumieć się co do ostatecznego systemu VAT w UE, który będzie odporny na oszustwa podatkowe. W związku z tym wzywam państwa członkowskie do podjęcia otwartej i merytorycznej dyskusji, której wyniki zostaną uwzględnione w przyszłorocznych wnioskach, tak abyśmy ostatecznie rozwiązali tę kwestię.
Badanie na temat luki w podatku VAT jest finansowane przez Komisję w ramach jej działań zmierzających do reformy systemu VAT w Europie i podjęcia zdecydowanych kroków w celu zwalczania oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania. Sprawozdanie dowodzi, że mimo iż niektóre państwa członkowskie poprawiły ściągalność VAT, znaczne postępy w tej kwestii będzie można osiągnąć dopiero wtedy, gdy państwa członkowskie postanowią uprościć system VAT i sprawić, aby był bardziej odporny na oszustwa podatkowe i bardziej przyjazny dla przedsiębiorstw.
Luka w podatku VAT w 2014 r. zmniejszyła się o 2,5 mld euro w porównaniu z 2013 r., jednak wyniki w poszczególnych państwach członkowskich nadal znacznie się różnią pod względem przestrzegania przepisów dotyczących VAT. Około 18 państw członkowskich odnotowało poprawę ściągalności, natomiast ośmiu państwom nie udało się ściągnąć większej kwoty VAT niż w ubiegłym roku.
Szacunki dotyczące 2014 r. są bardziej dokładne niż w poprzednich latach dzięki bardziej szczegółowym danym księgowym przedstawionym przez państwa członkowskie UE, zgodnie z nowymi standardami międzynarodowymi.
Kontekst
W kwietniu 2016 r. Komisja przyjęła Plan działania w sprawie VAT – W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT. W planie przedstawiono bezpośrednie i pilne działania w celu zlikwidowania luki w podatku VAT, jak również długoterminowe rozwiązania strategiczne, aby zwalczyć oszustwa związane z VAT i poprawić ściągalność VAT w UE. Określono w nim konieczne kroki, jakie należy podjąć, by stworzyć jednolity unijny obszar VAT, oraz opisano, w jaki sposób dostosować system VAT do rzeczywistości rynku wewnętrznego, gospodarki cyfrowej i potrzeb MŚP.
W 2017 r. Komisja przedłoży wnioski ustawodawcze, aby przywrócić zasadę pobierania VAT w odniesieniu do transgranicznej wymiany handlowej w UE. Transgraniczne oszustwa podatkowe odpowiadają za powstanie luki w podatku VAT w UE wynoszącej 50 mld euro rocznie, a nowy system powinien ograniczyć tego rodzaju oszustwa o 80 proc. (około 40 mld euro).
Komisja wzywa państwa członkowskie, aby przeprowadziły pogłębioną dyskusję na temat ostatecznego systemu VAT na miarę XXI wieku.
Przydatne linki
- Pełne sprawozdanie dotyczące badania na temat luki w podatku VAT w 2016 r.
- Więcej informacji znajduje się na naszej stronie z najczęściej zadawanymi pytaniami
[1] Niekompletne dane z zakresu rachunków narodowych oznaczają, że Cypr nie został uwzględniony w badaniu.
