Jeden azyl w UE

Komisja Europejska rozpoczyna proces reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego (CEAS), przedstawiając:

  • warianty sprawiedliwego i zrównoważonego systemu rozdziału osób ubiegających się o azyl między państwami członkowskimi;
  • dalszą harmonizację procedur i standardów azylowych w celu stworzenia równych szans w całej Europie i ograniczenia w ten sposób środków generujących czynniki skłaniające do przyjazdu, tak by ograniczyć niezgodne z prawem wtórne przepływy;
  • wzmocnienie mandatu Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO).

Jednocześnie Komisja przedstawia środki zapewniające bezpieczne i dobrze zarządzane drogi legalnej migracji do Europy.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji, Frans Timmermans, powiedział: – Kryzys uchodźczy obnażył słabości naszego wspólnego europejskiego systemu azylowego. Nie należy mieć wątpliwości: osoby potrzebujące ochrony muszą w dalszym stopniu ją otrzymywać i nie powinny one być zmuszane do oddawania swojego życia w ręce przemytników ludzi. Obecny system nie jest jednak zrównoważony. Różne podejścia do problemu stosowane w poszczególnych krajach stały się kołem napędowym turystyki azylowej i niezgodnej z prawem migracji, natomiast mieliśmy okazję dostrzec podczas trwającego kryzysu, że zasady określone w rozporządzeniu dublińskim obarczyły niewielką liczbę państw członkowskich zbyt dużą odpowiedzialnością. W perspektywie krótkoterminowej musimy stosować istniejące prawo, by ustabilizować sytuację. W dalszej perspektywie potrzebujemy zrównoważonego systemu, który będzie funkcjonował w przyszłości, oparty na wspólnych zasadach, sprawiedliwszym podziale odpowiedzialności oraz bezpiecznych legalnych kanałach transportu dla osób potrzebujących ochrony, by dostać się do UE.

Komisarz do spraw migracji i spraw wewnętrznych Dimitris Avramopoulos stwierdził: – Mobilność osób będzie nieodłącznym elementem funkcjonowania Europy w XXI w. Aby uporać się z tym wyzwaniem, Europa musi stworzyć solidny i skuteczny wspólny europejski system azylowy, obejmujący system dubliński, który będzie sprawiedliwy dla państw członkowskich Unii Europejskiej, jej obywateli, migrantów i państw pochodzenia i tranzytu. Podczas gdy UE będzie nadal inwestować w rozwój pracowników i zajmować się problemem bezrobocia, Europa musi również usprawnić legalne i bezpieczne kanały dla osób przybywających na terytorium UE, czy to by się chronić, czy też do pracy. Aby wspierać wzrost gospodarczy, Europa musi przyciągać talenty z zagranicy. Takie reformy są niezbędnym uzupełnieniem działań podejmowanych w celu ograniczenia nielegalnych przepływów migracyjnych do Europy i wewnątrz niej, a także ochrony naszych granic zewnętrznych. Poza tym różnorodność jest coraz częściej elementem określającym wiele społeczności i miast w UE – korzystając z innowacyjnej polityki integracyjnej powinniśmy przyjąć ją i zamienić w szansę.

W ramach wdrażania Europejskiego programu w zakresie migracji określa się różne drogi w kierunku stworzenia bardziej humanitarnej i skuteczniejszej europejskiej polityki azylowej, jak również lepszego zarządzania polityką dotyczącą legalnej migracji. Uwzględniając uwagi otrzymane w odpowiedzi na niniejszy komunikat Komisja wystąpi z odpowiednimi wnioskami.

Budowanie sprawiedliwej i zrównoważonej polityki azylowej

Masowy, niekontrolowany napływ migrantów i osób ubiegających się o azyl stał się obciążeniem nie tylko dla systemów azylowych w wielu państwach członkowskich, ale także dla całego wspólnego europejskiego systemu azylowego. Liczba i natężenie przyjazdów ukazało w szczególności słabe punkty systemu dublińskiego, który określa, które państwo członkowskie odpowiada za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu w oparciu przede wszystkim o miejsce pierwszego nielegalnego wjazdu. Odmienne traktowanie osób ubiegających się o azyl w poszczególnych państwach członkowskich spowodowało pogłębienie problemu nielegalnych wtórnych przepływów.

Komisja określiła pięć obszarów priorytetowych, w których wspólny europejski system azylowy powinien zostać strukturalnie ulepszony:

  • Ustanowienie zrównoważonego i sprawiedliwego systemu ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za osoby ubiegające się o azyl: Aby skuteczniej radzić sobie z dużą liczbą przybywających migrantów i zapewnić sprawiedliwy podział odpowiedzialności, Komisja może zaproponować zmianę rozporządzenia dublińskiego, bądź to w formie usprawnienia i uzupełnienia go o korekcyjny mechanizm zwiększający sprawiedliwość obciążeń, bądź też poprzez przejście na nowy system oparty na kluczu podziału.
  • Osiągnięcie większej konwergencji i ograniczenie turystyki azylowej („asylum shopping”): Komisja zamierza przedstawić wniosek w sprawie dalszej harmonizacji procedur azylowych, aby zapewnić bardziej ludzkie i równe traktowania w całej UE oraz ograniczyć czynniki przyciągające, które kierują migrantów do kilku określonych państw członkowskich. Komisja może przedstawić wniosek w sprawie nowego rozporządzenia zastępującego dyrektywę w sprawie procedur azylowych oraz nowego rozporządzenia, które ma zastąpić dyrektywę w sprawie kwalifikowania. Mogą zostać również zaproponowane ukierunkowane zmiany dyrektywy w sprawie warunków przyjmowania.
  • Zapobieganie wtórnym przepływom w obrębie UE: W celu zapewnienia, że system dubliński nie będzie zakłócany przez nadużycia i turystykę azylową, Komisja może zaproponować środki mające na celu zniechęcanie do nielegalnych wtórnych przepływów i karanie za takie działania. W szczególności niektóre prawa będą mogły być uzależnione od rejestracji, pobierania odcisków palców i pobytu w państwie UE przypisanym wnioskującemu.
  • Nowe uprawnienia unijnej agencji ds. azylu: Komisja może przedstawić wniosek w sprawie zmiany uprawnień Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu, aby mógł on odgrywać nową rolę polegającą na realizacji polityki, a także wzmocnioną rolę operacyjną. Mogłoby to obejmować stosowanie mechanizmu podziału w ramach zreformowanego systemu dublińskiego, monitorowanie przestrzegania przez państwa członkowskie unijnych przepisów w sprawie azylu, określanie środków mających na celu usunięcie niedociągnięć, a także zdolność do podejmowania środków operacyjnych w sytuacjach awaryjnych.
  • Wzmocnienie systemu Eurodac: Aby wesprzeć stosowanie zreformowanego system dublińskiego, Komisja może zaproponować dostosowanie systemu Eurodac, jak również rozszerzenie jego celu, tak by ułatwić walkę z nielegalną imigracją, usprawnić przechowywanie i wymianę odcisków palców oraz wspierać powroty.

Zapewnienie i doskonalenie bezpiecznych i legalnych szlaków migracyjnych

W kwietniu 2014 r. na Malcie Jean-Claude Juncker przedstawił w ramach swojej kampanii wyborczej pięciopunktowy plan dotyczący migracji, wzywając m.in. Europę do wykazania większej determinacji politycznej w zakresie legalnej migracji. Unia musi umożliwić osobom wymagającym ochrony międzynarodowej przybywanie do UE w sposób zorganizowany, zarządzany, bezpieczny i godny, co wynika ze wspólnej odpowiedzialności społeczności międzynarodowej. Ponadto konieczne jest zapewnienie UE większych możliwości w odniesieniu do uzupełnienia niedoborów talentów i wykwalifikowanej siły roboczej i sprostania wyzwaniom demograficznym za pomocą proaktywnej polityki w dziedzinie migracji zarobkowej. Komisja będzie pracować nad szeregiem środków dotyczących szlaków legalnej migracji do Europy oraz polityk integracyjnych:

  • Zorganizowany system przesiedleń: Na podstawie istniejących inicjatyw Komisja przedstawi propozycję ram polityki UE w zakresie przesiedleń. Za pomocą tego wniosku wprowadzony zostanie horyzontalny mechanizm zawierający wspólne unijne przepisy dotyczące przyjmowania i rozprowadzania osób, a także statusu, jaki należy przyznać osobom przesiedlonym i udzielanego wsparcia finansowego, jak również środków mających na celu zniechęcenie do wtórnych przepływów.
  • Reforma dyrektywy w sprawie niebieskiej karty UE: Wzmocnienie jej roli jako ogólnounijnego systemu poprzez opracowanie zharmonizowanego podejścia, w ramach którego wysoko wykwalifikowanych obywateli państw trzecich objęto by bardziej elastycznymi warunkami przyjmowania imigrantów, usprawnionymi procedurami przyjmowania i dodatkowymi prawami.
  • Środki mające na celu przyciągnięcie i wspieranie innowacyjnych przedsiębiorców, którzy mogą pobudzić wzrost gospodarczy i pomóc w tworzeniu miejsc pracy.
  • Ocena sprawności i wydajności regulacyjnej obowiązujących zasad dotyczących legalnej migracji, z myślą o usprawnieniu i uproszczeniu obowiązujących przepisów w odniesieniu do różnych kategorii obywateli państw trzecich dotyczących ich przebywania, zatrudnienia i studiowania w UE.
  • Prowadzenie ścisłej współpracy z państwami trzecimi jako elementu istniejącego dialogu politycznego i współpracy operacyjnej w ramach globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności (GPMM) w celu zapewnienia bardziej skutecznego zarządzania przepływami migracyjnymi.

Komisja przedstawi również unijny plan działania w dziedzinie integracji.

Kontekst

Komisja Europejska stale i konsekwentnie pracuje na rzecz skoordynowanej reakcji Europy na problem uchodźców i migracji.

Po objęciu obowiązków przewodniczącego Komisji Jean-Claude Juncker powierzył komisarzowi odpowiedzialnemu za kwestie migracji – Dimitrisowi Avramopoulosowi – zadanie wypracowania wspólnie z innymi komisarzami nowej polityki migracyjnej będącej jednym z 10 priorytetów wymienionych w wytycznych politycznych. Koordynacją tej współpracy zajmuje się wiceprzewodniczący Frans Timmermans.

W dniu 13 maja 2015 r. Komisja Europejska zaproponowała w Europejskim programie w zakresie migracji zakrojoną na szeroką skalę strategię, której celem jest sprostanie najpilniejszym wyzwaniom trwającego obecnie kryzysu, a także wyposażenie UE w narzędzia do lepszego zarządzania migracją w perspektywie średnio- i długoterminowej w dziedzinie nielegalnej migracji, granic, azylu i legalnej migracji.

W ramach programu przyjęto już trzy pakiety wdrożeniowe: 27 maja, 9 września oraz 15 grudnia 2015 r.

Dodatkowe informacje

Dodał ,, 11 kwi 2016