Komisja Jeana Claude’a Junckera uznała zwalczanie unikania opodatkowania, prania pieniędzy i finansowania terroryzmu za jeden ze swoich priorytetów. Zaproponowane zmiany stanowią odpowiedź na nowe metody finansowania terroryzmu, zwiększają przejrzystość w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i pomagają skuteczniej walczyć z unikaniem opodatkowania.

Wniosek Komisji Europejskiej jest pierwszą z serii inicjatyw mających na celu wdrożenie Planu działania z lutego 2016 r. na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu i wpisuje się również w szerszy program działań zwiększających przejrzystość podatkową i zwalczających nadużycia podatkowe. Z tego względu Komisja przedstawia jednocześnie komunikat stanowiący jej odpowiedź na niedawne doniesienia związane z dokumentami panamskimi.

Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: – Przedstawione wnioski pomogą władzom krajowym w tropieniu osób, które ukrywają swoje środki finansowe, aby popełniać przestępstwa takie jak akty terroryzmu. Państwa członkowskie będą mogły otrzymywać i przekazywać niezbędne informacje o rzeczywistych właścicielach przedsiębiorstw lub trustów, a także o osobach, które dokonują transakcji w wirtualnych walutach internetowych albo używają kart przedpłaconych. Co więcej, publiczne udostępnianie informacji o tym, kto faktycznie stoi za przedsiębiorstwami i trustami, powinno odstraszać osoby planujące uchylanie się od opodatkowania.

Věra Jourová, komisarz UE do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, powiedziała: – Dzisiaj proponujemy bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące przejrzystości, aby odciąć finansowanie terroryzmu i wzmóc walkę z praniem pieniędzy i unikaniem opodatkowania. Aktualizacja czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy pozwoli usunąć ewentualne luki prawne, z których mogą korzystać w Europie terroryści, przestępcy czy inne osoby nadużywające przepisów podatkowych w celu finansowania swojej nielegalnej działalności. Lepsza współpraca w zwalczaniu tych problemów przyniesie prawdziwą zmianę.

Przyjęcie w maju 2015 r. czwartego pakietu dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy stanowiło istotny krok na drodze do zwiększenia skuteczności wysiłków UE w walce z praniem pieniędzy pochodzących z działalności przestępczej oraz do zwalczania finansowania działań terrorystycznych. Określa on wysokie standardy zapobiegające praniu pieniędzy, takie jak wymóg, aby państwa członkowskie wprowadziły krajowe rejestry właścicieli rzeczywistych przedsiębiorstw i niektórych trustów. Państwa członkowskie zobowiązały się do wdrożenia tego pakietu szybciej, niż początkowo planowano, najpóźniej do końca 2016 r.

Zwalczanie finansowania terroryzmu

Jak zapowiedziano w Planie działania na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu, Komisja proponuje następujące zmiany mające na celu zapobieganie wykorzystywaniu systemu finansowego do finansowania działalności terrorystycznej.

• Poszerzenie uprawnień jednostek analityki finansowej UE i ułatwienie ich współpracy: zakres informacji dostępnych dla jednostek analityki finansowej zostanie rozszerzony i uzyskają one dostęp do informacji zawartych w scentralizowanych rejestrach rachunków bankowych i kont płatniczych oraz w centralnych systemach wyszukiwania danych, które państwa członkowskie będą musiały utworzyć do celów identyfikacji posiadaczy rachunków bankowych i płatniczych;
• Zwalczanie ryzyka finansowania terroryzmu związanego z wirtualnymi walutami: aby zapobiec nadużywaniu wirtualnych walut do celów prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, Komisja proponuje objąć platformy wymiany walut wirtualnych i dostawców kont waluty wirtualnej zakresem dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy. Podmioty te będą musiały z należytą starannością kontrolować swoich klientów podczas wymiany waluty wirtualnej na realną, uniemożliwiając dotychczasową anonimowość takich transakcji;
• Przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z anonimowymi instrumentami przedpłaconymi (np. kartami przedpłaconymi): Komisja proponuje również ograniczyć anonimowe płatności przy użyciu kart przedpłaconych, obniżając progi wymagające identyfikacji z 250 euro do 150 euro i zwiększając wymogi dotyczące weryfikacji klienta. Uwzględniono zasadę proporcjonalności, zwracając szczególną uwagę na fakt wykorzystywania takich kart przez osoby w trudnej sytuacji finansowej;
• Ściślejsze kontrole państw trzecich wiążących się z ryzykiem: zgodnie z uprawnieniami przyznanymi jej w czwartej dyrektywie w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, Komisja proponuje ujednolicenie wykazu kontroli stosowanych w odniesieniu do państw wykazujących luki w systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Banki będą miały obowiązek przeprowadzać dodatkowe kontrole („środki należytej staranności”) w odniesieniu do przepływów finansowych z tych krajów. Wykaz takich państw, odzwierciedlający wykaz opracowany przez FATF, zostanie formalnie przyjęty w dniu 14 lipca, z przyczyn proceduralnych.

Bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące zapobiegania unikaniu opodatkowania i praniu pieniędzy

Dzisiejszy wniosek wzmocni środki wprowadzone czwartą dyrektywą w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy przez wprowadzenie opisanych poniżej zmian.

• Pełny dostęp publiczny do rejestrów beneficjentów rzeczywistych: państwa członkowskie będą upubliczniać niektóre informacje zawarte w rejestrach właścicieli rzeczywistych przedsiębiorstw i trustów biznesowych. Informacje o wszystkich pozostałych trustach będą umieszczane w rejestrach krajowych i udostępniane stronom, które mogą wykazać uzasadniony interes. Do rejestrów tych zostaną wpisani także właściciele rzeczywiści posiadający 10 proc. udział w określonych przedsiębiorstwach, w przypadku których istnieje ryzyko wykorzystywania ich do prania pieniędzy i uchylania się od opodatkowania. W przypadku wszystkich pozostałych przedsiębiorstw próg dotyczący posiadanych udziałów wynosi 25 proc.
• Integracja rejestrów: wniosek przewiduje bezpośrednie połączenie rejestrów w celu ułatwienia współpracy między państwami członkowskimi.
• Rozszerzenie zakresu informacji dostępnych dla organów: Komisja zaproponowała, aby zarówno już istniejące, jak i nowo zakładane rachunki były kontrolowane z należytą starannością. Zapobiegnie to sytuacjom, w których potencjalne wykorzystywanie tych rachunków do nielegalnych celów pozostaje niewykryte. Również pasywne przedsiębiorstwa i trusty, na które zwróciły uwagę dokumenty panamskie, będą podlegać ściślejszym kontrolom i bardziej rygorystycznym przepisom.Kontekst:Czwarta dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy została przyjęta w dniu 20 maja 2015 r. W swoim Planie działań na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu Komisja Europejska wezwała państwa członkowskie do przyspieszenia terminu skutecznej transpozycji dyrektywy i i zakończenia tego procesu do końca 2016 r.Przedstawione dziś zmiany mające na celu rozwiązanie zarówno problemu finansowania terroryzmu, jak i braku przejrzystości, są ukierunkowane i proporcjonalne oraz mogą doprowadzić do pilnie potrzebnej reformy obowiązujących ram prawnych. Komisja zachęca państwa członkowskie do uwzględnienia zaproponowanych dzisiaj zmian przy transpozycji czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy.

  Proponowana aktualizacja przepisów prawnych będzie przyjęta przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

  Jeśli chodzi o unijny wykaz państw trzecich wysokiego ryzyka, które wykazują strategiczne luki w swoich krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, Komisja otrzymała w czwartej dyrektywie w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy uprawnienia do przyjęcia takiego wykazu trzy razy w roku. Komisja uwzględni prace prowadzone na szczeblu międzynarodowym przez Grupę Specjalną ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF).UE będzie kontynuowała współpracę z zainteresowanymi państwami w zakresie wszystkich odpowiednich obszarów polityki, m.in. poprzez współpracę na rzecz rozwoju. Ostatecznym celem tej współpracy będzie uzyskanie zgodności ram prawnych i usunięcie danego państwa z wykazu. Wykaz ten stanowi akt delegowany, który zostanie przedstawiony Radzie i Parlamentowi Europejskiemu zgodnie z obowiązującą procedurą.

  Obie inicjatywy służą wdrażaniu Planu działania na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu przyjętego przez Komisję w dniu 2 lutego 2016 r.

  Dodatkowe informacje:

  • Zmiana czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy
  • Pytania i odpowiedzi
  • Zestawienie informacji