Mahajanga, rybacka wioska położona niedaleko jednego z dwóch najważniejszych dla gospodarki portów na Madagaskarze, w regionie Namakia. Okolica wyglądem przypomina puszczę amazońską – błotnista woda, gęsty las, ciężkie, przesiąknięte wilgocią powietrze… To właśnie w takim środowisku żyje krab namorzynowy z gatunku Scylla Serrata.
W ciągu ostatnich kilku lat połowy tych krabów znacznie się zwiększyły, co jest pozytywnym bodźcem dla lokalnej gospodarki. Jednak aby w przyszłości te zasoby nie wyczerpały się zbyt szybko, trzeba nimi zacząć odpowiedzialnie gospodarować.
Zrozumiała to Julienne Razafindrafara, która łowi kraby już od pięciu lat.
Na Madagaskarze ekosystem tego rodzaju występuje na 325 tys. hektarów, co oznacza potencjał połowów rzędu 7,5 tys. ton krabów (jak dotąd połowy są prowadzone na dużo mniejszą skalę).
Tymczasem krab jest jest na całym świecie bardzo poszukiwanym produktem i może być dla Malgaszy źródłem znacznych, stałych dochodów. Rynki azjatyckie preferują żywe kraby dużej wielkości – ich cena za kilogram jest średnio dwa razy wyższa niż cena krabów mrożonych (które zwykle eksportuje się do Europy).
Połowy krabów to dodatkowa działalność w dziedzinie rybołówstwa, która ułatwia zapewnienie w tym regionie bezpieczeństwa żywnościowego. Rozwój tej nowej działalności jest ważny dla przyszłości Julienne. Od 2012 r. Julienne z uwagą śledziła nowatorskie i tanie metody polepszania warunków składowania i transportu krabów, które również dużo skuteczniej pozwalały utrzymywać je przy życiu.
Julienne mieszka w jednej z wiosek położonych w czterech regionach wybranych do udziału w pilotażowym programie „Smartfish”. Program realizuje Komisja Oceanu Indyjskiego i jest on finansowany ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Rozwoju. Program jest wdrażany na wszystkich etapach łańcucha produkcji. Jego celem jest zachowanie kraba namorzynowego przy życiu i w nienaruszonym stanie aż do momentu jego sprzedaży.
„Jeszcze rok temu traciliśmy prawię połowę krabów, które złowiliśmy”, opowiada Julienne.
Dzisiaj Julienne zatrudnia sześćdziesięciu rybaków, których wyposażyła w sprzęt pozwalający na wybiórcze łapanie w sidła tylko dużych krabów w sposób, który ich nie uszkadza. Oddała też rybakom do dyspozycji stawy rybne, w których przechowywane są złowione kraby, a także zbudowała dwa specjalne kutry do transportu krabów do miasta Mahajanga. Jak wynika z opowieści Julienne, te wydatki opłaciły się jej już od pierwszego miesiąca.
Julienne z entuzjazmem zachwala nowe metody zastosowane dzięki środkom finansowym udostępnionym przez Unię Europejską:
„Nowy sprzęt bardzo zmniejszył straty! Wcześniej sama łowiłam kraby i muszę przyznać, że ten sprzęt zupełnie zmienił moje życie.”
Nad wioską zapada zmrok. Jutro poławiacze krabów będą znowu przeczesywać porastające wybrzeże morskie namorzyny w poszukiwaniu krabów, które wpadły w ich sidła, pod doświadczonym okiem Julienne, która w ten sposób dba o zrównoważone gospodarowanie tymi zasobami.
Kontekst
Od 2011 r. UE przeznaczyła 21 mln euro na finansowanie programu Komisji Oceanu Indyjskiego „Smartfish” na rzecz zrównoważonego rybołówstwa
- Pomimo dużych zasobów naturalnych Madagaskar nadal jest jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów na świecie.
- 70 procent mieszkańców Madagaskaru żyje poniżej progu ubóstwa.
- Program „Smartfish” propaguje stosowanie nowatorskich metod wykorzystujących lokalne surowce na terenach namorzynowych.
- W miejscach objętych projektem odsetek śmiertelności krabów po ich złowieniu zmalał o 22 proc., a w porze deszczowej nawet o 50 proc.
- Umowa połowowa zawarta między UE a Madagaskarem zacieśnia współpracę na rzecz zrównoważonego gospodarowania połowami.
- Wsparcie UE pozwala wzmocnić bezpieczeństwo żywnościowe, jeśli chodzi o produkty pochodzące z połowów na Madagaskarze.
- Wsparcie finansowe dla sektora rybołówstwa na Madagaskarze pomaga przeciwdziałać nielegalnym połowom.
- Wsparcie ze strony UE oferuje rzeczywistą szansę polepszenia warunków życia mieszkańców rybackich wiosek.
