Ze sprawozdań Komisji wynika, że w całej Europie potrzebne są szybsze postępy w zakresie ochrony wód i lepszego zarządzania ryzykiem powodziowym

Komunikat prasowy – 4 lut 2025 Bruksela – 4 min read

Komisja Europejska publikuje dziś najnowsze sprawozdania na temat stanu wód w Unii Europejskiej.

W sprawozdaniach dotyczących wdrażania ramowej dyrektywy wodnej, dyrektywy powodziowej i dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej podkreślono postępy poczynione w celu poprawy stanu jednolitych części wód w UE w ciągu ostatnich sześciu lat. Określono w nich również kluczowe obszary, w których konieczne są dalsze wysiłki.

Sprawozdania zawierają cenne informacje na temat stanu wód słodkich i morskich w UE oraz działań podjętych w celu jego poprawy, a także środków mających na celu zmniejszenie ryzyka powodziowego. Dostarczają one również informacji dotyczących poszczególnych krajów i dostosowanych do potrzeb zaleceń, aby wspierać stałe postępy i zrównoważoną gospodarkę wodną w całej Europie.

Informacje zawarte w sprawozdaniach odegrają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłej strategii na rzecz odporności na wodę, której celem jest sprostanie najpilniejszym wyzwaniom związanym z wodą w Europie.

Potrzeba więcej pracy, aby zapewnić odporność na wodę

Sprawozdanie z wdrażania ramowej dyrektywy wodnej

W sprawozdaniu z wdrażania ramowej dyrektywy wodnej wskazano kilka pozytywnych tendencji. Państwa członkowskie ogólnie poprawiły znajomość i monitorowanie jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych, zwiększyły wydatki i poprawiły stosowanie prawodawstwa UE dotyczącego wody, chociaż istnieją znaczne różnice regionalne. Większość jednolitych części wód podziemnych również nadal osiąga dobry stan ilościowy i chemiczny.

Osiągnięcie celów UE w zakresie jakości i ilości słodkiej wody wymaga jednak znacznych wysiłków. Średni stan zdrowia jednolitych części wód powierzchniowych w UE ma kluczowe znaczenie – jedynie 39,5 % osiąga dobry stan ekologiczny, a jedynie 26,8 % – dobry stan chemiczny. Wynika to głównie z powszechnego zanieczyszczenia rtęcią i innymi toksycznymi zanieczyszczeniami. Niedobór wody i susze są również coraz większym problemem w większości państw UE.

UE przedstawiła państwom członkowskim kluczowe zalecenia dotyczące poprawy gospodarki wodnej do 2027 r., w tym:

  • zwiększenie zgodności z unijnymi przepisami wodnymi poprzez przestrzeganie limitów zanieczyszczeń, w szczególności zanieczyszczeń substancjami biogennymi pochodzącymi z rolnictwa, oraz zapewnienie właściwego postępowania ze zrzutami ścieków w celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego;
  • zapewnienie wystarczającego finansowania w celu wyeliminowania luk w finansowaniu i zagwarantowania skutecznego wdrażania środków gospodarki wodnej;
  • Wdrożenie dodatkowych środków w celu sprostania utrzymującym się wyzwaniom środowiskowym, takim jak zanieczyszczenie chemiczne;
  • Promowanie ponownego wykorzystania wody oraz zwiększenie wydajności i obiegu zamkniętego w celu zapobiegania nadmiernej eksploatacji warstwy wodonośnej, zwalczania nielegalnego poboru wody i łagodzenia susz.

Sprawozdanie dotyczące dyrektywy powodziowej

Ocena wdrożenia dyrektywy powodziowej wskazuje na znaczną poprawę zarządzania ryzykiem powodziowym, lepsze dostosowanie celów i środków oraz uwzględnienie wyzwań związanych ze zmianą klimatu.

Niemniej jednak w większości planów nie uwzględniono celów ilościowych, co utrudnia wyciągnięcie wniosków co do skuteczności zarządzania ryzykiem powodziowym. W związku z częstszymi i poważniejszymi powodziami w Europie państwa członkowskie muszą zwiększyć swoje zdolności w zakresie planowania i administracji oraz odpowiednio inwestować w zapobieganie powodziom. Aby to osiągnąć, kluczowe znaczenie mają odbudowa ekosystemów i rozwiązania oparte na zasobach przyrody, a także środki gotowości, takie jak systemy wczesnego ostrzegania i podnoszenie świadomości.

Sprawozdanie dotyczące programów środków przewidzianych w dyrektywie ramowej w sprawie strategii morskiej

Zgodnie ze sprawozdaniem w sprawie dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej poczyniono pewne ograniczone postępy we wprowadzaniu i wdrażaniu środków służących osiągnięciu celów dyrektywy, w szczególności w odniesieniu do odpadów morskich.

Zachęca się państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków na rzecz osiągnięcia dobrego stanu środowiska wszystkich wód morskich UE oraz do zrównoważonej ochrony bazy zasobów, od której zależy działalność gospodarcza i społeczna związana z morzem.

Niektóre kluczowe zalecenia UE służące osiągnięciu tego celu obejmują:

  • usprawnienie opracowywania i wdrażania środków mających na celu ochronę i odbudowę różnorodności biologicznej mórz oraz zmniejszenie zanieczyszczenia substancjami biogennymi, chemicznymi i hałasem podwodnym;
  • Wprowadzenie nowych i ulepszonych środków finansowania i zarządzania w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia ambitnych i spójnych środków we wszystkich środowiskach morskich UE.

Zaproszenie do zgłaszania uwag na temat przyszłej europejskiej strategii na rzecz odporności na wodę

Wraz ze sprawozdaniami Komisja Europejska ogłasza zaproszenie do zgłaszania uwag, aby zapewnić zainteresowanym stronom możliwość dzielenia się uwagami i pomocy w opracowaniu przyszłej europejskiej strategii na rzecz odporności na wodę. Zaproszenie jest odpowiedzią na wyraźne zapotrzebowanie na działania mające na celu sprostanie wyzwaniom związanym z wodą oraz odwrócenie powszechnej degradacji i strukturalnego niewłaściwego zarządzania zasobami wodnymi i ekosystemami w całej UE.

Zaproszenie jest otwarte dla przedstawicieli z całej UE, w tym członków społeczeństwa i zainteresowanych stron działających w obszarach związanych z wodą. Proces konsultacji obejmie również spotkanie konsultacyjne z zainteresowanymi stronami, które odbędzie się 6 marca 2025 r.

Kontekst

Dzisiejsze sprawozdania uzupełniają sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska na temat stanu wód w Europie w 2024 r.

Zasoby wodne UE znajdują się pod znaczną presją ze względu na niezrównoważone użytkowanie gruntów, zmiany hydromorfologiczne, zanieczyszczenie, zmianę klimatu, zwiększone zapotrzebowanie na wodę, urbanizację i rosnącą populację.

Zapytani o główne zagrożenia związane z kwestiami związanymi z wodą w ich kraju, większość Europejczyków wspomina o zanieczyszczeniu, a następnie o nadmiernej konsumpcji i marnotrawieniu wody.

Ramowa dyrektywa wodna UE zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, aby wszystkie wody powierzchniowe (jeziora, rzeki, wody przejściowe i przybrzeżne) oraz wody podziemne osiągnęły dobry stan jakości do 2015 r. Termin ten może zostać przesunięty na 2027 r. pod pewnymi warunkami.

Dyrektywa powodziowa nakłada na państwa członkowskie obowiązek identyfikacji i mapowania obszarów podatnych na powodzie oraz opracowania planów minimalizacji ryzyka i potencjalnych szkód za pomocą planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Komisja publikuje dziś swoją ocenę tych programów na lata 2021–2027.

Plany gospodarowania wodami w dorzeczu i zarządzania ryzykiem powodziowym są opracowywane na okresy sześcioletnie. Komisja publikuje dziś swoją ocenę tych programów na lata 2021–2027.

Dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej zobowiązuje państwa członkowskie do oceny, monitorowania i podejmowania środków mających na celu ochronę i poprawę stanu ich mórz w celu osiągnięcia dobrego stanu środowiska. Oceniane programy działań to programy przedłożone na lata 2021–2027. Ocena Komisji koncentruje się na środkach, które państwa członkowskie opracowały na potrzeby swoich strategii morskich. Programy te stanowią aktualizację pierwszych programów działań zgłoszonych w 2016 r.

Aby uzyskać więcej informacji

Ramowa dyrektywa wodna i sprawozdania z wdrażania dyrektywy powodziowej – strona internetowa

Komunikat w sprawie sprawozdania dotyczącego programów środków przewidzianych w dyrektywie ramowej w sprawie strategii morskiej

Wiadomości będące przedmiotem zaproszenia do zgłaszania uwag

Zaproszenie do zgłaszania uwag

Ocena programów środków przewidzianych w dyrektywie ramowej w sprawie strategii morskiej w 2024 r.

WaterWiseEU

Quote(s)

Jessika Roswall, komisarz do spraw środowiska, odporności wodnej i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym

 Nasze wody stoją przed poważnymi wyzwaniami, od zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem i zaopatrzeniem w wodę po niewystarczającą gotowość na wypadek powodzi. Musimy zintensyfikować nasze wysiłki na rzecz budowania odporności na wodę. Czyste i niezawodne zaopatrzenie w wodę ma zasadnicze znaczenie dla obywateli, dla naszego środowiska i dla rozwoju przedsiębiorstw. Ponieważ ponad trzy czwarte Europejczyków wspiera działania UE na rzecz rozwiązania problemów związanych z wodą, mamy wyraźny mandat do działania. W tym roku przedstawię kompleksową strategię na rzecz odporności na wodę, aby sprostać tym wyzwaniom w sposób zintegrowany, zwiększając zrównoważony rozwój, bezpieczeństwo i konkurencyjność. 

Jessika Roswall, komisarz do spraw środowiska, odporności wodnej i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym

Related topics

Środowisko