Takie ograniczenia mogą być uzasadnione ważnymi względami, np. ochroną konsumenta. Jednakże zbyt restrykcyjne warunki dostępu do niektórych zawodów mogą zniechęcać młodych ludzi do wchodzenia na rynek pracy lub nawet im to uniemożliwiać. Różnice między systemami prawnymi mogą utrudniać wykwalifikowanym specjalistom ubieganie się o pracę w innych państwach członkowskich.

Gdy państwa członkowskie zwiększą przejrzystość przepisów i ich proporcjonalność do celu, poprawi się dostęp do zawodów regulowanych, co z kolei ułatwi wykwalifikowanym specjalistom mobilność na jednolitym rynku. Będą oni mieli także większe możliwości transgranicznego świadczenia usług.

Zmiany te mogą także wywrzeć pozytywny wpływ na zatrudnienie i pobudzić wzrost gospodarczy, biorąc pod uwagę fakt, że usługi przedstawicieli wolnych zawodów tworzą ok. 9 proc. PKB w Unii Europejskiej.

Komisja publikuje także sprawozdanie ze wzajemnej oceny wymagań dotyczących form prawnych i struktury udziałowej, przeprowadzonej na podstawie dyrektywy usługowej. Uzupełni ono obraz barier utrudniających dostęp do zawodów regulowanych oraz ich wykonywanie. Wymagania te, często występujące obok ograniczeń dostępu do zawodów, mogą hamować tworzenie jednostek zależnych i zakładanie firm, w ramach których współpracują specjaliści z różnych dziedzin.

Komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług Michel Barnier oznajmił: Mimo naszych intensywnych działań na tym polu mobilność specjalistów w Unii Europejskiej wciąż jest niewielka. Warunki dostępu do niektórych zawodów są niekiedy bardzo skomplikowane i wiążą się z wieloma uciążliwościami. Bardzo często występują też znaczne różnice między warunkami obowiązującymi w poszczególnych państw członkowskich. Zniechęca to pracowników do poszukiwania i podejmowania pracy w innych państwach członkowskich. Jestem przekonany, że ustalenie przez państwa członkowskie listy zawodów regulowanych, a następnie dokonanie przeglądu i oceny barier w dostępie do nich okaże się użyteczne. Nie chodzi o deregulację wolnych zawodów ani o nakładanie jakichkolwiek sankcji na państwa członkowskie, lecz o poprawę dostępności usług świadczonych przez osoby wykonujące takie zawody. W tym celu chcemy sprawdzić, które rozwiązania w zakresie dostępu do wolnych zawodów są najprostsze, najbezpieczniejsze, najbardziej proporcjonalne i przejrzyste.

Główne elementy komunikatu

W ślad za komunikatem wdrożone zostaną wymogi określone w zmienionej dyrektywie w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Jest to jeden z priorytetów Aktu o jednolitym rynku I z 2011 r. W przedstawionym komunikacie proponuje się najpierw przeprowadzenie procedury, która zwiększy przejrzystość w tej dziedzinie. Wszystkie państwa członkowskie będą musiały zgłosić wykaz zawodów regulowanych, w tym objętych regulacją na poziomie regionalnym.

Następnie Komisja opublikuje ten wykaz w postaci europejskiej mapy zawodów regulowanych, która jasno pokaże, które zawody są regulowane w poszczególnych krajach. Dzięki tej mapie przedstawiciel wolnego zawodu, który będzie chciał wykonywać go w innym państwie członkowskim, pozna warunki dotyczące tego zawodu obowiązujące w danym państwie.

Państwa członkowskie UE stosują bardzo różne warunki dostępu do wolnych zawodów. Przyczyny takiego stanu rzeczy nie zawsze są jasne. W drugim etapie rozpoczętego procesu państwa członkowskie mają w ciągu najbliższych dwóch latwzajemnie ocenić, jakie bariery ograniczają dostęp do niektórych zawodów. Komunikat określa ambitny plan prac dla Komisji i krajowych organów administracji uczestniczących we wzajemnej ocenie.

Do tego procesu zostaną w pełni włączone zainteresowane strony, w szczególności podmioty reprezentujące przedstawicieli wolnych zawodów. Pozwoli to także na dialog między państwami członkowskimi stosującymi różne podejście do tych kwestii. Przeanalizowane zostaną konsekwencje wszelkiego rodzaju formalnych i nieformalnych ograniczeń w dostępie do działalności zawodowej.

Opublikowano również wyniki specjalnego badania Eurobarometru nt. rynku wewnętrznego, dające pogląd na temat postrzegania tych kwestii przez konsumentów. Wybierając usługodawcę, obywatele UE kierują się nie tylko tym, czy posiada on odpowiednie kwalifikacje. Bardzo ważna jest również reputacja i doświadczenie zawodowe.

Kontekst

W konkluzjach Rady z dnia 2 marca 2012 r. wezwano do usunięcia nieusprawiedliwionych barier regulacyjnych na jednolitym rynku. Rada zwróciła uwagę m.in. na nieproporcjonalne obciążenia związane z dostępem do zawodów regulowanych. Również Parlament Europejski wezwał Komisję dnia 14 czerwca 2012 r. do „określenia obszarów, w których państwa członkowskie w sposób nieproporcjonalny blokują dostęp do zawodów regulowanych”. W Portugalii, Polsce, we Włoszech, w Słowenii i w Hiszpanii trwają już szeroko zakrojone reformy ułatwiające dostęp do zawodów regulowanych. Kwestia ta została poruszona również w indywidualnych zaleceniach skierowanych do niektórych państw członkowskich.

W swoim komunikacie „Partnerstwo na rzecz nowego wzrostu w dziedzinie usług 2012-2015” z dnia 8 czerwca 2012 Komisja podkreśliła, jak duże znaczenie ma modernizacja ram regulacyjnych usług świadczonych w ramach wolnych zawodów i zapowiedziała publikację komunikatu w sprawie zawodów regulowanych.

Komunikat rozpocznie wdrażanie art. 59 zmienionej dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych – realizację jednego z priorytetów Aktu o jednolitym rynku I z 2011 r. Wspominany przepis dyrektywy, odnośnie do którego w czerwcu osiągnięto porozumienie polityczne, zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie do przeglądu przepisów krajowych ograniczających dostęp do wolnych zawodów oraz do udziału w procesie wzajemnej oceny.

Komunikat opiera się też na wynikach warsztatów, które odbyły się dnia 17 czerwca 2013 r. z udziałem przedstawicieli ministerstw państw członkowskich i podmiotów reprezentujących przedstawicieli wolnych zawodów.

W lipcu 2012 r. Rada Europejska zatwierdziła zalecenia Komisji skierowane do kilku państw członkowskich w sprawie konieczności otwarcia usług świadczonych w ramach wolnych zawodów z korzyścią dla gospodarek i konkurencyjności tych państw. Zalecenia te podtrzymano, a nawet rozszerzono w 2013 r. w stosunku do niektórych państw członkowskich.

źródło i więcej informacji: Link