Rok 2015 jest szczególny dla współpracy rozwojowej. Jest to pierwszy rok w historii europejskiego roku tematycznego poświęcony działaniom zewnętrznym Unii Europejskiej i roli Europy na świecie. Dla europejskich organizacji rozwojowych jest to wyjątkowa okazja do pokazania, jak Europa angażuje się w walkę z ubóstwem na całym świecie, oraz do zainteresowania współpracą rozwojową większej liczby Europejczyków i zaangażowania ich w nią. W ramach obchodów ERR prezentujemy „historie tygodnia” prezentujące postacie z całego świata, które zyskały wsparcie dzięki europejskim działaniom.
Historie prezentowane we wrześniu poświęcone są demografii i migracji.
Kiedy Judith Muntahli była w pierwszej ciąży, ukąsił ją wąż. Zanim dotarła do szpitala, zakażenie objęło całą nogę i trzeba było ją amputować. Judith nie miała dostępu do antykoncepcji. Dziewięć następnych ciąż donosiła, chodząc o kulach, a dziesiąte dziecko zmarło zaledwie miesiąc po urodzeniu.
Kiedy Judith usłyszała, że jej wioskę odwiedzi klinika planowania rodziny organizacji Marie Stopes, postanowiła, że musi dowiedzieć się jak może uniknąć kolejnej ciąży. Poszła razem z mężem na spotkanie z zespołem kliniki, która wyjaśniła im jakie istnieją metody planowania rodziny. Judith była pewna, że jej organizm nie poradzi sobie z nową ciążą. Aby jej zapobiec, zdecydowała się poddać trwałemu zabiegowi chirurgicznemu, który przeprowadzili pracownicy mobilnej kliniki.
Judith jest jedną z 26 tys. kobiet w prowincji Muchinga, które do 2016 r. skorzystają z nowoczesnych metod antykoncepcji. Wszystko to dzięki innowacyjnej inicjatywie planowania rodziny, którą Unia Europejska finansuje w Zambii.
Ludność Zambii jest statystycznie jedną z najmłodszych na świecie – 46 proc. populacji jest w wieku poniżej 15 lat (wg spisu ludności z 2010 r.). Jednocześnie, rekordowa liczba Zambijczyków mieszka na wsi. W ciągu ostatnich dwudziestu lat wskaźnik korzystania z nowoczesnych metod antykoncepcji znacznie wzrósł. Brak dostępu do usług planowania rodziny nadal pozostaje jednak główną przyczyną alarmujących statystyk: 16 proc. dzieci, które się rodzą, jest owocem niechcianych ciąż, a około 30 proc. zgonów okołoporodowych jest wynikiem źle przeprowadzonej aborcji. Niemal co druga nastolatka w Zambii rodzi przed ukończeniem 19 lat i to w tej grupie wiekowej przeprowadza się też około 80 proc. niebezpiecznych zabiegów aborcji. Zatem zapotrzebowanie na usługi antykoncepcji w Zambii – zwłaszcza wśród niezamężnych dziewcząt – jest ogromne.
Finansowany przez UE projekt organizacji Marie Stopes „Prawa do zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego” realizowany jest w pięciu okręgach prowincji Muchinga w Zambii. Organizacja, w ścisłej współpracy z okręgowymi lekarzami urzędowymi, planuje i świadczy usługi za pośrednictwem 45 ośrodków zdrowia położonych w regionach wiejskich.
Do realizacji projektu zostało wybranych pięć okręgów, w których najbardziej brakuje usług opieki zdrowotnej i doboru metod antykoncepcyjnych. Jednym z największych wyzwań są ogromne odległości między społecznościami a ośrodkami zdrowia. Dla przykładu okręg Mpika jest wielkości Danii.
Aby pokonać te przeszkody, organizacja Marie Stopes korzysta z „modelu kempingowego”. Z jej baz w prowincji Muchinga wyjeżdżają specjalnie przystosowane land rovery, które przewożą sprzęt i wyspecjalizowany personel medyczny. Land rovery pokonują do 200 km i docierają do najbardziej odległych wsi prowincji. Personel tych mobilnych klinik świadczy usługi doradztwa indywidualnego i grupowego, pomaga dobrać środki antykoncepcji i przeprowadza badania kontrolne, a także testy na HIV.
Zapotrzebowanie na tego rodzaju usługi w bardzo wysokim stopniu przekracza możliwości organizacji i państwowych placówek opieki zdrowotnej. Mimo że obowiązuje system zapisów, zdarza się, że danego dnia na konsultacje i badania zgłasza się więcej kobiet, niż przewidziano, a niektóre z nich przychodzą z wiosek oddalonych nawet o 25 km. Wtedy ekipa medyczna zmienia program wizyty i zostaje dzień dłużej, aby wszystkie kobiety mogły skorzystać z ich usług.
Adrienne Quintana, dyrektorka zambijskiego oddziału organizacji Marie Stopes International, wyjaśnia: „Wysokie zapotrzebowanie na nasze usługi świadczy o ogromnych i dotąd niezaspokajanych potrzebach w zakresie planowania rodziny w tym regionie. Dzięki wsparciu lokalnych przywódców wielu mężów i wiele żon zrozumiało, w jaki sposób planowanie rodziny wpływa na rozwój ich społeczności, na ich zdrowie, edukację oraz możliwości utrzymania.”
Judith podkreśla, że dzięki mobilnej klinice jej życie się zmieniło: „Dzięki zabiegowi razem z mężem mamy szansę skupić się na wychowaniu dziewięciorga dzieci i zapewnieniu im lepszej przyszłości”.
