Z okazji zbliżających się dziesiątych wyborów europejskich, przyjrzyjmy się kilku kluczowym momentom z wyborów w 1979, 2004 i 2019 roku.
Wybory europejskie są kluczowym elementem unijnej demokracji. Pokazują decydującą rolę obywateli w kształtowaniu Unii Europejskiej na przestrzeni lat.
Pierwowzór Parlamentu Europejskiego powstał już w 1952 r. – było to Zgromadzenie Ogólne Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Nie miało władzy ustawodawczej, jednak z czasem zyskało na znaczeniu i w 1979 r. Parlament był już o wiele bardziej wpływowy. Przyjęcie aktu o wyborach w 1976 r. otworzyło drogę do bezpośredniego wybierania posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego przez wyborców.
Chociaż wszystkie wybory europejskie miały wpływ na polityczną mapę Europy, te w 1979, 2004 i 2019 roku były szczególnie ważne dla historii demokracji UE.
1979: Pierwsze bezpośrednie wybory
Pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego odbyły się 7-10 czerwca 1979 roku. Był to historyczny moment, ponieważ po raz pierwszy obywatele i obywatelki Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej mogli bezpośrednio wybrać swoich reprezentantów i reprezentantki do Parlamentu Europejskiego.
Najważniejsze momenty z 1979 r.
- Demokratyczny kamień milowy: wybory te były ważne, ponieważ pozwoliły ludziom bezpośrednio wybrać swoich reprezentantów, dzięki czemu UE stała się bardziej demokratyczna.
- Wyniki: Grupa Socjalistów zdobyła najwięcej głosów. Europejska Partia Ludowa (EPL) była na drugim miejscu. Te dwie grupy pozostaną największymi grupami politycznymi w późniejszych wyborach.
- Zwiększona świadomość polityczna: wybory z 1979 r. zwiększyły świadomość polityczną obywateli i obywatelek Europy o ich wpływie na politykę UE i o znaczeniu UE.
2004: Powitanie nowych członków UE
Wybory w 2004 r. odbyły się 10-13 czerwca i były godne uwagi, ponieważ miesiąc wcześniej – 1 maja 2004 r. – dziesięć nowych krajów dołączyło do Unii Europejskiej. Dzięki temu rozszerzeniu, UE stała się większa i bardziej zróżnicowana.
Najważniejsze momenty z 2004 r.
- Demokratyczna integracja: w tych wyborach uczestniczyli wyborcy z 10 nowych krajów UE, co sprawiło, że Parlament Europejski zaczął lepiej odzwierciedlać różnorodność Europy.
- Wyniki: największą grupą była Europejska Partia Ludowa i Europejscy Demokraci (EPL-ED); kolejną silną reprezentacją była Partia Europejskich Socjalistów (PES).
- Wpływ: wybory w 2004 r. zjednoczyły stare i nowe kraje członkowskie, podkreślając zaangażowanie UE w jedność i wartości demokratyczne.
2019: Zmieniająca się scena polityczna
Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. odbyły się 23-26 maja. Podkreśliły ewoluujący krajobraz polityczny UE oraz rosnące zaangażowanie jej obywateli i obywatelek.
Najważniejsze momenty z 2019 r.
- Zwiększone uczestnictwo w demokracji: więcej obywateli głosowało w wyborach w 2019 r., pokazując zainteresowanie polityką europejską i ich wpływem na nią.
- Wyniki: nowsze grupy – Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy oraz Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie zdobyły więcej mandatów. Wzrosło również poparcie dla eurosceptycznych i prawicowych partii.
- Zmiany polityczne: po wyborach w 2019 r. powstał zróżnicowany Parlament, wymagający szerszych koalicji i bardziej zbiorowego podejmowania decyzji. Kluczowymi tematami były np. zmiany klimatyczne, migracja i sprawiedliwość społeczna.
- Wpływ Brexitu: wyjście Wielkiej Brytanii z UE mocno wpłynęło na te wybory, głownie poprzez dyskusje na temat przyszłości UE i jej relacji z Wielką Brytanią.
Wykorzystaj swój głos
Wybory do Parlamentu Europejskiego od 1979 do 2019 roku pokazują zaangażowanie UE w demokrację i zmieniający się charakter reprezentacji politycznej. Wzmocniły legitymację demokratyczną Unii Europejskiej i podkreśliły rosnące zaangażowanie obywateli Europy w kształtowanie swojej przyszłości.
Kolejne – już dziesiąte – wybory europejskie odbędą się 6-9 czerwca 2024 w całej UE. W Polsce głosujemy w niedzielę 9 czerwca – nie zapomnij: wykorzystaj swój głos!
Więcej informacji
- (otwórz w nowej zakładce)Wyniki poprzednich wyborów europejskich
- Read the documentFakty o europejskich grupach politycznych [EN]
