Wspólna prokuratura Unii

Co roku budżet Unii Europejskiej narażony jest na stratę wielu setek milionów euro z powodu oszustw, korupcji i innych przestępstw. Naruszają one praworządność, podważają zaufanie obywateli do instytucji demokratycznych i zmniejszają fundusze na finansowanie rozwoju gospodarczego i społecznego.

Budżet UE służy do walki z bezrobociem osób młodych, rozbudowy infrastruktury cyfrowej lub wspierania badań naukowych. Większość środków jest wydawana właściwie. Ale gdy fundusze unijne trafiają do kieszeni przestępców, tracą na tym obywatele i przedsiębiorstwa, ponieważ nie mogą oni wtedy korzystać z inicjatyw UE. Właśnie dlatego egzekwowanie prawa w krajach członkowskich musi przebiegać jednakowo gdy chodzi o walkę ze sprzeniewierzaniem publicznych pieniędzy oraz o ich odzyskiwanie.

Obecnie Unia Europejska nie może ścigać działalności przestępczej skierowanej przeciw jej budżetowi. Prowadzenie dochodzeń i postępowań karnych pozostaje całkowicie w gestii państw członkowskich, a starania władz krajowych dotyczące zwalczania przestępstw finansowych przeciwko budżetowi UE różnią się znacznie w zależności od państwa członkowskiego. Różnice w przepisach krajowych, przestępstwa transgraniczne i gromadzenie dowodów za granicą – wszystko to zwiększa jeszcze bardziej złożoność prowadzenia dochodzeń w całej UE. Istnieje również wiele przeszkód natury praktycznej, gdyż organy ścigania często mają niewystarczające kompetencje lub środki do prowadzenia dochodzeń o charakterze transgranicznym.

Problem ten ma wymiar ogólnoeuropejski. Dlatego też potrzebujemy w tej sprawie możliwości działania na szczeblu ogólnoeuropejskim: Prokuratury Europejskiej z jasną misją i uprawnieniami do prowadzenia dochodzeń i wnoszenia oskarżeń w sprawach dotyczących przestępstw przeciwko budżetowi Unii na terenie całej UE, bo w grę chodzą pieniądze obywateli. Przy pełnym poszanowaniu Karty praw podstawowych przy prowadzeniu dochodzeń, Prokuratura Europejska będzie ściśle współpracować z krajowymi organami ścigania i będzie kierowała sprawy do właściwych sądów, przy pełnym poszanowaniu krajowych systemów prawnych. Nie ma mowy o zastępowaniu władz odpowiadających w krajach członkowskich za egzekwowanie prawa, ale o wsparcie ich w dochodzeniach związanych z defraudacjami.

Korzyści są oczywiste: spójne ogólnounijne dochodzenia i postępowania karne oraz łączenie wiedzy i zasobów. Prokuratura będzie prowadziła szybką wymianę informacji i dowodów bez długich i niekiedy uciążliwych procedur pomocy wzajemnej.

Parlament Europejski zdecydowaną większością głosów właśnie poparł inicjatywę Komisji Europejskiej dotyczącą utworzenia Prokuratury Europejskiej. Negocjacje w państwach członkowskich są w toku.

Chcemy i potrzebujemy Prokuratury Europejskiej, która wniesie realną wartość dodaną. W celu skutecznego zwalczania przestępstw na szkodę budżetu UE prokuratura potrzebuje wyraźnie określonych uprawnień nadzorczych i musi być w pełni niezależna. Musi ona być w stanie prowadzić dochodzenia, które będą wolne od wpływów politycznych. Musi być skuteczna, ale powinna mieć prostą i inteligentnie pomyślaną strukturę. Ponadto musi także spełniać wysokie standardy UE dotyczące praw proceduralnych podejrzanych w postępowaniu karnym.

Jesteśmy przekonani, że państwa członkowskie zgadzają się z tymi celami, które mają chronić pieniądze obywateli i podnosić zaufanie do UE. Dlatego też wzywamy rządy krajowe do przyspieszenia negocjacji bez obniżania roli Prokuratury Europejskiej do najmniejszego wspólnego mianownika. Chcemy, aby środki unijne były wykorzystywane zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Chcemy Prokuratury Europejskiej, która będzie skutecznie chronić pieniądze podatników przed nadużyciami finansowymi.

Kristalina Georgieva, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej
Věra Jourová, komisarz europejska ds. sprawiedliwości, spraw konsumenckich i równości płci
Monica Macovei, posłanka do Parlamentu Europejskiego