Wezwanie do walki z narkotykami
Jak wynika z opublikowanego dzisiaj przez Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) sprawozdania rocznego za rok 2011, zażywanie narkotyków w Europie utrzymuje się na względnie stałym poziomie, natomiast pewne pozytywne znaki wskazują, że wśród młodych ludzi spożycie kokainy mogło już osiągnąć swój najwyższy poziom, a ponadto wciąż spada spożycie haszyszu. Jednakże oznaki ustabilizowania konsumpcji bardziej tradycyjnych narkotyków niweluje fakt, iż pojawiają się nowe zagrożenia. Wśród nich należy wymienić większy dostęp do narkotyków syntetycznych, szybkie pojawianie się nowych substancji oraz szeroko rozpowszechnione łączenie różnych środków odurzających (jednoczesne zażywanie więcej niż jednego rodzaju narkotyku). W sprawozdaniu podkreślono również nowe obawy związane z możliwością wybuchu epidemii HIV wśród osób dożylnie przyjmujących narkotyki.

Komentując ustalenia zawarte w sprawozdaniu Cecilia Malmström, unijna komisarz do spraw wewnętrznych, powiedziała: „Z zadowoleniem przyjmuję najnowsze sprawozdanie EMCDDA. Jednak mimo iż w sprawozdaniu odnotowano pewne pozytywne tendencje związane z konsumpcją kokainy i haszyszu, musimy zachować czujność, szczególnie jeżeli chodzi o nowsze substancje syntetyczne. Organy ścigania powinny także w dalszym ciągu zajmować się problemem zorganizowanych grup przestępczych trudniących się handlem narkotykami. Komisja zdecydowanie popiera ten program działania. To dlatego już wkrótce zaproponuję zasady dotyczące konfiskaty i odzyskiwania aktywów powiązanych z poważną przestępczością, w tym także z handlem narkotykami.”

Kontekst
Około 14,5 mln Europejczyków (w wieku 15 – 64 lat) co najmniej raz w życiu spróbowało kokainy, a około 4 mln zażyło ją w ciągu ostatniego roku. Najnowsze badania na temat konsumpcji tego narkotyku wskazują na pozytywne zmiany w większości krajów dotkniętych tym problemem. Na przykład Dania, Hiszpania, Włochy oraz Wielka Brytania (cztery spośród pięciu krajów, w których spożycie kokainy jest najwyższe) poinformowały w zeszłym roku o pewnym spadku jej konsumpcji wśród młodych osób (15 – 34 lat).

Około 78 mln Europejczyków – jedna na pięć osób w wieku 15 – 64 lat – co najmniej raz w życiu zażyło haszysz, około 22,5 mln z nich zażyło go w ostatnim roku. Oznacza to, że jest on wciąż najpopularniejszą nielegalną substancją w Europie. Jednakże ostatnie dane potwierdzają ogólne ustabilizowanie się konsumpcji haszyszu przez młodych Europejczyków lub tendencje spadkowe.

Sprawozdanie ujawnia, że producenci prekursorów, substancji chemicznych używanych do produkcji nielegalnych narkotyków, prowadzą grę w kotka i myszkę. Stosują oni wyrafinowane techniki w celu obejścia regulacji prawnych mających na celu zapobieganie wykorzystaniu prekursorów do produkcji środków odurzających. Należą do nich synteza prekursorów z tzw. pre-prekursorów lub maskowanie ich w formie substancji chemicznych niepodlegających kontroli i ponowne ich przetworzenie po przywozie. Ostatnie wahania na rynku ekstazy ilustrują to zjawisko.

Szybkie pojawianie się nowych substancji psychoaktywnych niepodlegających kontroli (często sprzedawanych jako „dopalacze“) stanowi coraz większe wyzwanie. Po rekordowej liczbie odnotowanej przez EMCDDA i Europol w roku 2010, kiedy to pojawiło się 41 nowych narkotyków (w porównaniu z 24 w 2009 r.), zaprezentowane dzisiaj wstępne dane za 2011 r. nie wskazują na spadek. Dotychczas w 2011 r. poprzez europejski system wczesnego ostrzegania zgłoszono 39 substancji. Najnowszy wykaz internetowych sprzedawców detalicznych dopalaczy zaprezentowany przez EMCDDA w lipcu 2011 r. objął rekordową liczbę 600 sklepów internetowych rzekomo sprzedających substancje psychoaktywne i ujawnił szeroką gamę nowych produktów przeznaczonych na sprzedaż.

Substancją odpowiedzialną za największą liczbę chorób związanych z zażywaniem narkotyków oraz zgonów w UE pozostaje heroina. Według szacunków EMCDDA ponad 1,3 mln osób w UE i Norwegii regularnie zażywa opioidy. Około połowa osób zażywających narkotyki i zgłaszających się na specjalistyczne leczenie w Europie stwierdza, że to właśnie od tych narkotyków są najbardziej uzależnione. Dzisiejsze sprawozdanie uwydatnia nowe problemy związane z zażywaniem opioidów innych niż heroina oraz możliwość wybuchu epidemii HIV wśród osób zażywających narkotyki dożylnie.

W celu skuteczniejszego zwalczania problemu narkotyków Komisja także zamierza zaproponować nowe zasady dotyczące konfiskaty i odzyskiwania aktywów. Za sieciami dystrybucji w handlu narkotykami stoją często zorganizowani przestępcy. Działają oni dla zysku, w związku z czym należy nie tylko skazywać ich na karę więzienia, ale także pozbawiać korzyści finansowych, samochodów i majątku, tak aby przestępczość zorganizowana w dalszej perspektywie stała się mniej dochodowa.

Dodatkowe informacje
Sprawozdanie EMCDDA oraz kompletne materiały prasowe w 22 językach
Strona komisarz do spraw wewnętrznych Cecilii Malmström
Strona Dyrekcji Generalnej do Spraw Wewnętrznych