Komisja Europejska przyjęła zmieniony komunikat w sprawie pomocy państwa w odniesieniu do sieci szerokopasmowych („wytyczne dotyczące sieci szerokopasmowych”). W zmienionych wytycznych dotyczących sieci szerokopasmowych określono zasady, zgodnie z którymi Komisja oceni zgłoszone przez kraje UE środki pomocy państwa na rzecz wdrażania i upowszechniania sieci szerokopasmowych w UE.

Nowe przepisy przyczyniają się do realizacji strategicznych celów UE, jakimi są zapewnienie do końca dekady połączenia gigabitowego i zasięgu sieci 5G wszystkim obywatelom w każdym miejscu, co ma zasadnicze znaczenie dla transformacji cyfrowej w Unii. Nowe wytyczne wejdą w życie na drugi dzień po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, które ma nastąpić w styczniu 2023 r.

Zmienionewytyczne dotyczące sieci szerokopasmowych

Zmienione wytyczne dotyczące sieci szerokopasmowych zapewnią zaktualizowane ramy wspierające transformację cyfrową i odzwierciedlające zmiany technologiczne, regulacyjne i rynkowe. Ponadto nowe zasady odzwierciedlają obecne priorytety polityki UE określone w komunikacie w sprawie społeczeństwa gigabitowego, komunikacie „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy”, komunikacie w sprawie cyfrowego kompasu, jak również w programie dotyczącym cyfrowej dekady przyjętym niedawno przez Parlament Europejski i Radę.

Zmienione wytyczne obejmują w szczególności następujące kwestie:

• Dostosowanie progu wsparcia publicznego na rzecz sieci stacjonarnych do rozwoju technologicznego i rozwoju rynku. Zmiany te umożliwią państwom członkowskim inwestowanie na obszarach, na których rynek nie zapewnia i prawdopodobnie nie zapewni użytkownikom końcowym prędkości pobierania danych wynoszącej co najmniej 1 Gb/s i prędkości wysyłania danych wynoszącej co najmniej 150 Mb/s. Każda inwestycja państwa będzie musiała co najmniej trzykrotnie zwiększyć dostępną prędkość pobierania danych oraz, na obszarach konkurencyjnych, zapewnić prędkość pobierania danych co najmniej 1 Gb/s i prędkość wysyłania danych co najmniej 150 Mb/s.
• Wprowadzenie nowych ram oceny wdrażania sieci mobilnych (w tym sieci 5G). Nowe wytyczne umożliwią krajom UE wspieranie sieci ruchomych tam, gdzie operatorzy prywatni w przeciwnym wypadku nie podjęliby inwestycji i gdzie inwestycji nie gwarantują inne środki, takie jak obowiązki w zakresie zasięgu związane z użytkowaniem niektórych częstotliwości radiowych.
• Wyjaśnienie, w jaki sposób można wykorzystać wsparcie publiczne do zachęcania dorozpowszechniania usług szerokopasmowych. Środki sprzyjające rozpowszechnianiu mają na celu promowanie włączenia cyfrowego i odporności społecznej, ponieważ eliminują bariery utrudniające korzystanie z łączności cyfrowej i zwiększają dostęp do usług szerokopasmowych. W zmienionych wytycznych sformułowano kryteria zgodności dotyczące bonów łączności i bonów socjalnych, aby zachęcić konsumentów i firmy do korzystania z usług szerokopasmowych.
• Uproszczenie niektórych zasad w celu ułatwienia praktycznego stosowania wytycznych oraz ograniczenia biurokracji dla przedsiębiorstw i organów publicznych. Na przykład zmienione wytyczne umożliwiają państwom członkowskim wymaganie od operatorów najodpowiedniejszego zestawu produktów hurtowego dostępu w zależności od sytuacji konkurencyjnej na danym obszarze i popytu na określone produkty. Zmniejszy to koszty takich produktów, a jednocześnie ochroni konkurencję i zapobiegnie efektowi uzależnienia od jednego dostawcy.
• Wyjaśnienie i przedstawienie dalszych wytycznych dotyczących niektórych kluczowych pojęć, które są istotne dla oceny pomocy państwa przeprowadzanej przez Komisję, takich jak mapowanie, konsultacje publiczne, procedura wyboru, ustalanie cen dostępu hurtowego oraz mechanizmy wycofania.
• Aktualizacja kryteriów stosowanych w celu zrównoważenia pozytywnego wpływu pomocy z jej negatywnym wpływem na konkurencję i wymianę handlową. W ocenie uwzględnione zostaną różne możliwe skutki, takie jak wkład w realizację celów cyfrowej i ekologicznej transformacji UE.

Zmienione wytyczne w sprawie sieci szerokopasmowych stanowią ważny krok w kierunku udanej europejskiej transformacji cyfrowej. Ułatwią one państwom członkowskim wspieranie wdrażania wydajnych sieci szerokopasmowych na słabo połączonych obszarach. Przyniesie to korzyści zarówno konsumentom oraz przedsiębiorstwom, jak i sektorowi publicznemu. Dzięki zmniejszeniu przepaści cyfrowej nowe przepisy przyczynią się do skorygowania nierówności społecznych i regionalnych w całej UE.

Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza odpowiedzialna za politykę konkurencji – 12/12/2022

Kontekst

W wytycznych dotyczących sieci szerokopasmowych określono warunki, na jakich pomoc państwa przyznana przez kraje UE na rozwój sieci szerokopasmowych i upowszechnienie dostępnych usług szerokopasmowych może zostać uznana za zgodną z jednolitym rynkiem. Nowe zasady mają pomagać państwom członkowskim w realizacji ambitnych celów UE w zakresie łączności przy jak najmniejszym koszcie dla podatników i bez nadmiernego zakłócania konkurencji na jednolitym rynku.

Przyjęcie zmienionych wytycznych dotyczących sieci szerokopasmowych jest następstwem oceny obowiązujących przepisów przeprowadzonej w 2020 r. oraz konsultacji w sprawie proponowanego zmienionego tekstu z zainteresowanymi stronami, w tym z krajami UE, przedsiębiorstwami, grupami interesów, organizacjami pozarządowymi i obywatelami. Przegląd opiera się na doświadczeniach Komisji w stosowaniu poprzednich przepisów, co znalazło odzwierciedlenie w praktyce z ostatnich lat.

Ramy dla wytycznych dotyczących sieci szerokopasmowych stanowi ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych (GBER) zawierające warunki zgodności ex ante, na podstawie których państwa członkowskie mogą wdrażać środki pomocy państwa, nie zgłaszając ich wcześniej Komisji. W 2021 r. Komisja przyjęła zmianę GBER, aby ułatwić stosowanie niektórych środków pomocy związanych z odbudową. Zmiana obejmuje ważne przepisy dotyczące sieci stacjonarnych i ruchomych, a także zachęt do korzystania z usług szerokopasmowych. Obecny przegląd GBER obejmuje dostosowania techniczne w celu zapewnienia spójności ze zmienionymi wytycznymi dotyczącymi sieci szerokopasmowych.

Przegląd wytycznych dotyczących sieci szerokopasmowych stanowi uzupełnienie innych bieżących inicjatyw, takich jak przegląd dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych, zastąpienie zalecenia 2010/572/UE z 20 września 2010 r. w sprawie regulowanego dostępu do sieci dostępu nowej generacji oraz zalecenia 2013/466/UE z 11 września 2013 r. w sprawie jednolitych obowiązków niedyskryminacji i metod kalkulacji kosztów w celu promowania konkurencji i poprawienia otoczenia dla inwestycji w sieci szerokopasmowe, a także wcześniejszy przegląd zalecenia w sprawie rynków właściwych z 2020 r.