Prognoza gospodarcza UE z lata 2022 r.

Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie nadal negatywnie wpływa na unijną gospodarkę, kierując ją na ścieżkę powolniejszego wzrostu i wyższej inflacji w porównaniu z prognozą z wiosny tego roku. W śródokresowej prognozie gospodarczej z lata 2022 r. przewiduje się, że gospodarka UE wzrośnie o 2,7 proc. w 2022 r. i o 1,5 proc. w 2023 r. Oczekuje się, że wzrost w strefie euro wyniesie 2,6 proc. w 2022 r., po czym w 2023 r. jego dynamika osłabnie do 1,4 proc. Przewidywane jest, że średnia stopa inflacji w ujęciu rocznym osiągnie w 2022 r. rekordowy szczytowy poziom 7,6 proc. w strefie euro i 8,3 proc. w całej UE, i następnie zmaleje w 2023 r. do odpowiednio 4,0 proc. i 4,6 proc.

Wywołane wojną wstrząsy silnie odbiją się na wzroście

Urzeczywistniło się wiele negatywnych zagrożeń przewidywanych w prognozie z wiosny 2022 r. Inwazja Rosji na Ukrainę wywołała dodatkową presję na ceny energii i surowców żywnościowych. Ceny te zwiększają z kolei światową presję inflacyjną, zmniejszają siłę nabywczą gospodarstw domowych i wywołują szybszą reakcję w ramach polityki monetarnej niż to wcześniej zakładano. Z powodu aktualnego spowolnienia wzrostu w Stanach Zjednoczonych dodatkowo nasila się negatywny skutek gospodarczy surowej chińskiej polityki „zero COVID”. 

Gospodarka UE jest nadal szczególnie wrażliwa na zmiany na rynkach energii ze względu na dużą zależność tej gospodarki od rosyjskich paliw kopalnych. Malejący wzrost w skali światowej negatywnie wpływa natomiast na popyt zewnętrzny. Dobre tempo wzrostu uzyskane dzięki zeszłorocznemu ożywieniu oraz nieco wyższy od poprzednio zakładanego wzrost w pierwszym kwartale prawdopodobnie pozwolą na podtrzymanie stopy wzrostu spodziewanej w 2022 r. Należy się jednak spodziewać, że działalność gospodarcza będzie w drugim semestrze mniej dynamiczna i to pomimo obiecującego sezonu turystycznego. Oczekuje się, że w 2023 r. wzrost gospodarczy w ujęciu kwartalnym nabierze tempa dzięki odpornemu na wstrząsy rynkowi pracy, ograniczaniu inflacji, wsparciu ze środków Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności i utrzymującej się dużej nadwyżki oszczędności.

W ujęciu ogólnym unijna gospodarka będzie prawdopodobnie rosnąć, jednak znaczne wolniej niż przewidywano w prognozie z wiosny 2022 r.

Rekordowo wysoka inflacja prawdopodobnie zmaleje w 2023 r.

Inflacja ogólna w okresie do czerwca br. osiągnęła rekordowe poziomy z powodu stale rosnących cen energii i żywności oraz presji cenowej rozszerzającej się na usługi i inne dobra. W strefie euro inflacja znacznie wzrosła w drugim kwartale 2022 r. z poziomu 7,4 proc. w marcu (rok do roku) do nowego rekordowego poziomu 8,6 proc. w czerwcu. W całej UE wzrost był jeszcze bardziej zdecydowany, gdyż inflacja wzrosła o cały punkt procentowy z poziomu 7,8 proc. w marcu do 8,8 proc. w maju.

Prognoza inflacji została znacząco skorygowana w górę w porównaniu z wiosenną prognozą. Ponadto obok silnego wzrostu cen w drugim kwartale, konsumenci prawdopodobnie odczują dalszy wzrost europejskich cen gazu również za pośrednictwem cen energii elektrycznej. Stopę inflacji w strefie euro przewiduje się na szczytowym poziomie 8,4 proc. w ujęciu rok do roku w trzecim kwartale 2022 r., a następnie prognozuje się jej stały spadek do poziomu poniżej 3 proc. w ostatnim kwartale 2023 r., zarówno w strefie euro, jak i w całej UE, w miarę zmniejszania się ograniczeń podaży i cen surowców.

Zagrożenia są nadal znaczne i zależą od przebiegu wojny

Zagrożenia dla prognozy działalności gospodarczej i inflacji są nieodłącznie związane z przebiegiem wojny, zwłaszcza jej wpływem na dostawy gazu w Europie. Nowe zwyżki cen gazu mogą nadal napędzać inflację i hamować wzrost. Efekty drugiej rundy mogą natomiast zwiększać presję inflacyjną i prowadzić do dalszego pogorszenia warunków finansowych, co nie tylko zaważyłoby na wzroście, lecz zwiększyłoby także zagrożenia dla stabilności finansowej. Nie można wykluczyć, że nawrót pandemii w UE przyniesie nowe zakłócenia gospodarce europejskiej.

Jednocześnie niedawne tendencje spadkowe w zakresie cen ropy i innych surowców mogą się nasilić, co spowoduje szybszy niż spodziewany obecnie spadek inflacji. Ponadto dzięki silnemu rynkowi pracy spożycie prywatne może okazać się bardziej odporne na wzrost cen, o ile gospodarstwa domowe będą w większym stopniu czerpać ze swoich nagromadzonych oszczędności.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: Rosyjska wojna przeciwko Ukrainie nadal kładzie się długim cieniem na Europie i naszej gospodarce. Mierzymy się z wyzwaniami na różnych frontach: od rosnących cen energii i żywności po bardzo niepewną sytuację na świecie. Na szczęście nasza pozycja wyjściowa jest silna, bo udało nam się przetrwać poprzedni kryzys i powrócić do solidnego wzrostu. Wzrost gospodarczy zwolni zdecydowanie w drugiej połowie tego roku, za to w 2023 r. przyspieszy ponownie. Ze względu na wysoką inflację i pogarszające się warunki finansowe trzeba będzie znaleźć odpowiednią równowagę między ostrożniejszą polityką budżetową a ochroną osób w najtrudniejszej sytuacji. Powinniśmy także zmniejszyć naszą zależność od rosyjskich paliw kopalnych.

Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki, stwierdził: Niesprowokowana inwazja Rosji na Ukrainę nadal wywołuje wstrząsy w światowej gospodarce. Działania Moskwy zakłócają dostawy energii i zboża, windując ceny i osłabiając zaufanie. W Europie pozytywna dynamika po wznowieniu działalności gospodarczej prawdopodobnie podtrzyma wzrost w ujęciu rocznym w 2022 r. Prognozy na rok 2023 r. zostały jednak zdecydowanie skorygowane w dół. Oczekuje się obecnie, że rekordowa inflacja osiągnie szczytowy poziom w drugiej połowie roku, a potem stopniowo będzie się zmniejszać w roku 2023. Ponieważ nie wiemy, jaki będzie przebieg wojny i jak będą wyglądały dostawy gazu, prognoza ta obarczona jest wysokim stopniem niepewności i ryzykiem pogorszenia. Aby przetrwać tę kryzysową sytuację, Europa musi dać okazać przywództwo i stosować polityki opierające się na trzech hasłach: solidarność, zrównoważoność i bezpieczeństwo.

Kontekst

Prognoza gospodarcza z lata 2022 r. stanowi aktualizację ostatniej prognozy gospodarczej z wiosny 2022 r., którą przedstawiono w maju 2022 r. Głównymi punktami są zmiany w PKB i inflacji we wszystkich państwach członkowskich UE.

Prezentowana prognoza gospodarcza opiera się na zestawie technicznych założeń dotyczących kursów walutowych, stóp procentowych oraz cen towarów według stanu na dzień 30 czerwca. W przypadku wszelkich innych danych źródłowych, w tym założeń na temat polityki publicznej, w prognozie uwzględniono informacje dostępne za okres do 5 lipca włącznie.

Komisja Europejska publikuje co roku dwie prognozy kompleksowe (wiosenną i jesienną) oraz dwie prognozy śródokresowe (zimową i letnią). Prognozy śródokresowe obejmują roczne i kwartalne dane dotyczące PKB i inflacji na bieżący i kolejny rok dla wszystkich państw członkowskich, a także dane zbiorcze dla całej UE i dla strefy euro.

Kolejną prognozą Komisji Europejskiej będzie prognoza gospodarcza z jesieni 2022 r., której publikacja jest planowana na listopad 2022 r.