Plan dla wschodniej części Morza Śródziemnego

Uwzględnia on zarządzanie migracjami, zwalczanie przemytu ludzi i zapewnianie legalnych dróg docierania do Europy.

Plan dla wschodniej części Morza Śródziemnego

Komisja Europejska przedstawia plan działania UE na rzecz wschodniej części Morza Śródziemnego zawierający ukierunkowane środki operacyjne. Ich celem jest rozwiązanie problemu zarządzania migracją na tym szlaku oraz uzupełnienie planów działania przedstawionych już dla Bałkanów Zachodnichszlaku środkowośródziemnomorskiegoszlaku zachodniośródziemnomorskiego i szlaku atlantyckiego.

Plan działania stanowi realizację zobowiązania podjętego przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w piśmie poprzedzającym posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 29–30 czerwca 2023 r., do przedstawienia planu działania dotyczącego szlaku wschodniośródziemnomorskiego. Plan ten poprzedza posiedzenie Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 19 października oraz posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 26–27 października.

W przedmiotowym planie działania przedstawiono 29 ukierunkowanych środków operacyjnych, zgrupowanych wokół czterech głównych obszarów.

1. Zapobieganie nielegalnym wyjazdom, zwalczanie przemytu migrantów i zapewnianie legalnych dróg migracji poprzez:

  • zacieśnienie współpracy z państwami pochodzenia i tranzytu w Azji, Afryce i Turcji w celu zwalczania przemytu migrantów;
  • wdrażanie środków przewidzianych w zestawie narzędzi dla przewoźników;
  • tworzenie możliwości legalnej migracji, w tym poprzez nawiązywanie partnerstw w zakresie talentów;
  • podtrzymywanie wysiłków na rzecz przesiedlenia uchodźców wymagających ochrony międzynarodowej;
  • zacieśnianie współpracy między Europolem, Fronteksem i Eurojustem.

2. Wzmocnienie skutecznego zarządzania granicami wzdłuż szlaku wschodniośródziemnomorskiego, w tym w państwach pochodzenia i tranzytu, poprzez:

  • wspieranie zdolności w zakresie zarządzania granicami na wschodnich granicach Turcji,
  • wzmocnienie i udoskonalenie zarządzania granicami i ich kontroli, w tym na zewnętrznych granicach lądowych i morskich UE;
  • zacieśnianie współpracy regionalnej z partnerami w ramach południowego sąsiedztwa;
  • wspieranie odnowienia współpracy między Fronteksem a Turcją;
  • zoptymalizowanie orientacji sytuacyjnej na granicach morskich we współpracy z Fronteksem.

3. Pogłębianie współpracy w zakresie powrotów i readmisji z państwami pochodzenia i tranzytu. UE będzie zatem:

  • w dalszym ciągu współpracować z Turcją w celu promowania pełnego i skutecznego wdrożenia oświadczenia UE-Turcja i umowy o readmisji między UE a Turcją;
  • intensyfikować powroty z UE;
  • koordynować wspólne działania dyplomatyczne wobec państw trzecich pochodzenia i tranzytu, w szczególności w Azji Południowej i Afryce.

4. Zapewnienie skutecznego zarządzania migracją, usprawnienie procedur azylowych i wspieranie wystarczającej zdolności przyjmowania poprzez:

  • wspieranie państw członkowskich w zapewnianiu odpowiedniej zdolności przyjmowania dzieci i dorosłych;
  • zapewnienie przeznaczenia wystarczających zasobów krajowych na zarządzanie migracjami;
  • przyspieszenie realizacji procedur relokacji w ramach dobrowolnego mechanizmu solidarności;
  • dalsze współdziałanie z Turcją w zakresie umacniania jej systemów azylowych i systemów przyjmowania.

Ten plan działania opiera się na istniejących środkach, takich jak zestaw narzędzi dla przewoźników, który ma zapobiegać problemowi ułatwiania nielegalnej migracji do UE z wykorzystaniem komercyjnych środków transportu, a także projekty zwalczania przemytu. Wzmacnia on również współpracę między Komisją, agencjami UE (Frontex, Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu, Europol) i organami państw członkowskich w zakresie migracji i zarządzania granicami.

W dalszym ciągu pełnimy rolę architektów, pracując nad przyjęciem dostosowanego do przyszłych wyzwań i zrównoważonego europejskiego systemu zarządzania migracją w formie paktu, jednak nigdy nie zaprzestaliśmy pełnienia roli strażaków, podejmując walkę z niesłabnącą presją, z jaką codziennie zmagają się państwa członkowskie. Przedstawiony dziś plan działania dotyczący szlaku wschodniośródziemnomorskiego zawiera zestaw konkretnych środków mających pomóc w sprostaniu najpilniejszym wyzwaniom i uzupełnia serię planów działania uwzględniających specyfikę każdego szlaku migracyjnego do UE. Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia – 18/10/2023

Plan działania dotyczący wschodniośródziemnomorskiego szlaku migracyjnego jest ostatnim elementem naszego zaangażowania w operacyjne podjęcie wyzwania, jakim jest nielegalna migracja. W planie przedstawiono środki mające na celu zapobieganie nielegalnym wyjazdom, zwalczanie przemytu i zapewnienie legalnych dróg migracji. Ponadto działania w ramach planu przyczynią się do poprawy zarządzania granicami, wspierania współpracy w zakresie powrotów i readmisji oraz zwiększenia zdolności przyjmowania. Jest to element naszej strategii Drużyna Europy, w ramach której współpracujemy z państwami partnerskimi położonymi wzdłuż całej długości szlaków, poprawiając zarządzanie migracjami i ratując ludzkie życie. Ylva Johansson, komisarz do spraw wewnętrznych – 18/10/2023

Dalsze działania

Komisja Europejska przedstawia wspomniany plan działania z myślą o zbliżającym się posiedzeniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniach 19–20 października oraz posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 26–27 października.

UE i państwa członkowskie będą musiały działać wspólnie, aby osiągnąć cele określone w planie działania i zapewnić jego skuteczną realizację. Decydujące znaczenie mają sprawozdawczość i monitorowanie za pośrednictwem istniejących mechanizmów Komisji i Rady. Ten plan działania jest częścią szerszego podejścia UE, które ma pomóc w złagodzeniu presji wywieranej na państwa członkowskie położone wzdłuż różnych szlaków migracyjnych.

Komisja nadal aktywnie monitoruje sytuację na różnych szlakach migracyjnych i pozostaje gotowa do szybkiego reagowania na potrzeby wynikające z rozwoju sytuacji.

Ten plan działania pozostaje bez uszczerbku dla sprawozdania, które Wysoki Przedstawiciel i Komisja przedstawią na temat stanu stosunków między UE a Turcją, zgodnie z zadaniami powierzonymi przez Radę Europejską z czerwca 2023 r.

Kontekst

W 2022 r. ujawniono 43 906 przypadków nielegalnego przekroczenia granicy na szlaku wschodniośródziemnomorskim, co stanowi wzrost o 113 proc. w porównaniu z 2021 r. W 2022 r. szczególnie narażone na zwiększoną presję migracyjną były Grecja i Cypr, przy czym liczba osób przybywających wzrosła odpowiednio o 89 proc. i 123 proc. w porównaniu z 2021 r. W 2022 r. przemytnicy jeszcze w większym stopniu wykorzystywali szlak z Turcji do Włoch, a liczba osób przybywających do Włoch wzrosła o 22 proc., co w efekcie stanowi wyższą liczbę osób niż w przypadku Grecji.

Więcej informacji