Parlament Europejski popiera Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych

Plan Inwestycyjny dla Europy (Plan Junckera)

 

Światowy kryzys ekonomiczny i finansowy, który wybuchł w 2007 roku, silnie uderzył w europejską gospodarkę i spowodował spadek inwestycji w Unii Europejskiej o 15%. Niepewność dotycząca sytuacji gospodarczej, wysokie poziomy publicznego i prywatnego zadłużenia, ryzyko kredytowe związane z zadłużeniem spowodowały, że duża ilość projektów pozostaje bez finansowania ze strony inwestorów prywatnych. Obniżenie poziomu inwestycji w Europie ma negatywne konsekwencje dla wzrostu gospodarczego, konkurencyjności, tworzenia nowych miejsc pracy.

 

W odpowiedzi na te wyzwania, w listopadzie 2014 Komisja Europejska ogłosiła Plan Inwestycyjny dla Europy (tzw. Plan Junckera). Cele planu to: pobudzenie inwestycji, podniesienie konkurencyjności oraz długofalowy wzrost gospodarczy w UE. Kluczowym elementem planu Junckera jest utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych.

 

Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFSI)

 

Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych ma przyczynić się do przyciągnięcia inwestorów i pobudzenia inwestycji w dwóch obszarach: infrastrukturze i innowacji oraz sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Podstawą Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych jest 21 mld euro: 16 mld z budżetu UE w formie gwarancji dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz 5 miliardów z zasobów własnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

 

Gwarancje ze strony UE oraz zaangażowanie podmiotów publicznych, takich jak krajowe banki rozwoju (w Polsce Bank Gospodarstwa Krajowego), mają zmniejszyć poziom ryzyka projektów oraz zwiększyć ich wiarygodność, przyciągając inwestorów prywatnych. W ten sposób baza kapitałowa EFSI – 21 mld euro, działając na zasadzie tzw. dźwigni finansowej (leverage), miałaby przyciągnąć środki o wartości 15-krotnie przekraczające zasoby Funduszu i wygenerować inwestycje sięgające łącznie 315 mld euro.

 

O wsparcie mogą się ubiegać projekty z siedmiu sektorów: badania, rozwój i innowacje; energetyka; infrastruktura transportowa; technologie informacyjne; ochrona środowiska; kapitał ludzki; sektor MŚP (małe i średnie przedsiębiorstwa). Decyzję o tym, którym projektom przyznać wsparcie i gwarancje UE, podejmuje specjalnie powołany przy Europejskim Banku Inwestycyjnym niezależny komitet inwestycyjny. Komitet ten weryfikuje zgłoszone projekty pod kątem zgodności z wytycznymi inwestycyjnymi EFIS.

 

Rola Parlamentu Europejskiego

 

Parlament Europejski aktywnie uczestniczył w kształtowaniu kluczowych aspektów Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych. Posłom udało się wywalczyć ważne zmiany w strukturze finansowania EFSI: zmniejszenie cięć, które miały dotknąć program badawczy Horyzont 2020 – największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w UE, oraz instrument „Łącząc Europę” – wspierający rozwój sieci transportowej, energetycznej oraz telekomunikacyjnej. Dzięki staraniom Parlamentu budżet tych programów zostanie zredukowany na rzecz EFSI o 500 mln euro mniej niż początkowo zakładano. Posłowie uzyskali także zapewnienie, że miliard euro przeznaczony na działanie tych programów zostanie wypłacony z niewykorzystanych rezerw budżetowych na lata 2014 i 2015.

 

Ponadto Parlament podjął ważne kroki w celu zagwarantowania demokratycznej kontroli nad EFSI. Po pierwsze lista projektów wyselekcjonowanych do wsparcia przez EFSI musi zostać podana do wiadomości publicznej. Po drugie posłowie zyskali prawo do zatwierdzania mianowanego dyrektora zarządzającego oraz zastępcy dyrektora Funduszu. Po trzecie zestaw kryteriów wyboru projektów oraz lista założeń projektów muszą być przedstawione na piśmie. Ma to na celu zapewnienie zgodności z priorytetami ustanowionymi przez UE.

 

Po poprawkach Parlament poparł projekt Funduszu 464 głosami za. 131 posłów było przeciw, a 19 wstrzymało się od głosu.

 

Udo Bullmann (S&D, DE) – sprawozdawca z ramienia parlamentarnej komisji ds. gospodarczych i monetarnych – skomentował:

 

Parlament Europejski otworzył drogę inwestycjom, których Europa bardzo potrzebuje. Zapewniliśmy inwestycje w modernizację europejskiej gospodarki, a nie powrót do przeszłości. Po raz pierwszy inwestycje będą oceniane w kontekście Paktu Stabilności i Rozwoju, a nie penalizowane przez jego zasady. Ponadto skończyliśmy z polityką niejawności, odpowiedzialność została jasno podzielona, a Parlament Europejski zaangażowany w wybór dyrektora zarządzającego funduszem.

 

Sytuacja w styczniu 2016

 

Dotychczas Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych wsparł 42 projekty z dziedziny infrastruktury i innowacji kwotą 5,7 miliarda euro oraz zawarł 84 umowy finansujące małe i średnie przedsiębiorstwa, przeznaczając na ten cel 1,8 miliarda euro. Przewidywana kwota inwestycji zdobytych dzięki wsparciu EFSI to 50 mld euro. Projekty pochodzą z 22 państw członkowskich. Dominującymi sektorami są energia i klimat oraz transport.

 

W Polsce Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych zawarł 4 umowy finansujące z małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Rozpatrywany jest także projekt dotyczący inwestycji w fabryce przetwarzającej mleko.

Więcej informacji