Ocena europejskich staży

Komisja Europejska opublikowała ocenę ram jakości staży z 2014 r., w której oceniono ich wdrażanie i wkład, jaki ramy wniosły w całej UE w poprawę jakości staży, a także możliwości ich poprawy.

Staże odgrywają kluczową rolę we wsparciu młodych ludzi w zdobywaniu praktycznego doświadczenia i ułatwiają ich dostęp do rynku pracy. 85 proc. stażystów objętych badaniem na potrzeby oceny stwierdziło, że staże umożliwiły im poznanie rzeczy przydatnych zawodowo.

Ponadto z oceny wynika, że unijne ramy jakości staży są dla państw członkowskich ważnym punktem odniesienia dla zagwarantowania wysokiej jakości staży. Zdecydowana większość stron, z którymi przeprowadzono konsultacje – w tym organy krajowe, publiczne służby zatrudnienia, przedstawiciele biznesu i młodzież – uważa, że ramy i ich 21 zasad pozostają aktualne. Niemniej jednak można by usprawnić stosowanie zasad dotyczących jakości, a także ich monitorowanie i egzekwowanie. 

W następstwie tej oceny Komisja zaproponuje jeszcze w tym roku aktualizację ram, zgodnie z zapowiedzią zawartą w jej programie prac na 2023 r. Będzie to ważny wkład w Europejski Rok Umiejętności 2023 poprzez wspieranie szkoleń i uczestnictwa młodych ludzi w rynku pracy.

Aktualizacja ram jakości na rzecz lepszych staży

Przeprowadzona przez Komisję ocena ram jakości staży z 2014 r. opiera się na badaniu dotyczącym wdrażania tych ram we wszystkich państwach członkowskich, wynikach szeregu konsultacji z zainteresowanymi stronami, w tym z partnerami społecznymi, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, oraz na badaniu, w ramach którego przeanalizowano odpowiedzi wśród ponad 1,8 tys. stażystów.

Z oceny wynika, że:

  • ramy jakości staży pomogły państwom członkowskim we wdrażaniu zmian politycznych i legislacyjnych, w szczególności w przypadku mniej rozwiniętych systemów staży. Istnieje jednak pole do poprawy, jeśli chodzi o ich stosowanie w praktyce;
  • wygląda na to, że od 2014 r. więcej młodych ludzi podejmuje staże w innych krajach UE. Za wyzwania utrudniające podejmowanie staży transgranicznych uznano jednak koszty życia za granicą i brak odpowiednich informacji;
  • różne strony, z którymi przeprowadzono konsultacje, sugerują wzmocnienie kryteriów jakości ram, na przykład w odniesieniu do sprawiedliwego wynagrodzenia, dostępu do ochrony socjalnej, lepszego dostosowania do zmian na rynku pracy (np. praca zdalna) i większego skupienia się na umiejętnościach cyfrowych;
  • niektóre zainteresowane strony proponują również zagwarantowanie stażystom lepszego wsparcia w trakcie stażu i po jego zakończeniu, na przykład poprzez opiekę mentorską;
  • niektóre zainteresowane strony wzywają do rozszerzenia zakresu ram jakości staży. Na przykład staże, które są częścią formalnego kształcenia i szkolenia, a zatem obecnie nie są objęte ramami, mogłyby zostać objęte niektórymi z ich zasad. Jednak nie wszystkie konsultowane osoby poparły ten pomysł;
  • istnieje potrzeba gromadzenia porównywalnych danych na temat częstości występowania, jakości i charakteru staży we wszystkich państwach członkowskich, a także ich wpływu na zatrudnienie młodzieży.

Staże mogą być doskonałym sposobem na zdobycie doświadczenia zawodowego i wejścia na rynek pracy, a dla pracodawców także okazją do przeszkolenia przyszłych pracowników. Staże te muszą być dobrej jakości, mieć jasne cele i gwarantować prawa socjalne. Ocena ram jakości staży stanowi cenną analizę i dostarcza informacji zwrotnych. Weźmiemy je pod uwagę podczas przygotowywania inicjatywy, którą przedstawimy jeszcze w tym roku.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych – 10/01/2023

Kontekst

Zalecenie Rady z 2014 r. w sprawie ram jakości staży ma na celu pomoc młodym ludziom w przechodzeniu z etapu edukacji i bezrobocia do zatrudnienia poprzez wysokiej jakości staże, które zwiększają ich umiejętności i umożliwiają im zdobycie doświadczenia zawodowego. Stanowi ono uzupełnienie innych inicjatyw Komisji mających na celu wspieranie zatrudnienia ludzi młodych, takich jak wzmocniona gwarancja dla młodzieży.

W szczególności określono w nim 21 zasad jakości staży, które państwa członkowskie powinny wdrożyć w praktyce, aby zapewnić wysokiej jakości uczenie się i odpowiednie warunki pracy. Obejmuje to pisemne umowy o staż, jasne cele edukacyjne, a także przejrzyste informacje na temat wynagrodzenia i ochrony socjalnej.

Planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych zapowiedziano ocenę tego zalecenia Rady, w szczególności w odniesieniu do warunków pracy. Ocena ta stanowi podstawę dla przedstawionej jeszcze w tym roku inicjatywy Komisji, zgodnie z programem prac Komisji na 2023 r., mającej na celu aktualizację ram jakości staży i zajęcie się poszczególnymi kwestiami, w tym sprawiedliwym wynagrodzeniem i dostępem do ochrony socjalnej.

Aktualizacja zalecenia będzie również stanowić istotny wkład w Europejski Rok Umiejętności 2023 i jego cel polegający na nadaniu nowego impulsu uczeniu się przez całe życie i aktywizacji większej liczby osób na rynku pracy, w tym osób młodych, zwłaszcza młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się.