Jacques Delors, przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 1985-1995, za filary porozumienia europejskiego uważał konkurencyjność, która stymuluje, współpracę, która wzmacnia oraz solidarność, która jednoczy. Marc Lemaître rozpoczął swoje wystąpienie od przywołania tych słów. Dyrektor Generalny DG REGIO kilkakrotnie podkreślał kluczową rolę solidarności w planowaniu i funkcjonowaniu Unii Europejskiej, także w kontekście polityki regionalnej. Niestety – jego zdaniem – tak istotny fundament bywa zaniedbywany. Lemaître zaznaczył, że solidarność musi znajdować odzwierciedlenie w planowaniu budżetu Unii Europejskiej na kolejne lata.

– Środki przeznaczane w ramach polityki spójności powinny trafiać do tych regionów, do tych państw europejskich, które są mniej rozwinięte. Właśnie tutaj tkwi największa potrzeba solidarności – przekonywał Lemaître. Dodał, że solidarność jest niezbędna we wszystkich obszarach: od polityki rolnej, przez ochronę granic, po tworzenie szans rozwoju dla młodzieży.

– Zawsze postrzegałem budżet unijny jako cud, cud solidarności – stwierdził Lemaître. – Grupa suwerennych krajów, bez przymusu, uzgadnia, że będzie wspólnie gospodarować dużymi środkami finansowymi. Te państwa uważają się za wspólnotę, którą łączy wiara w to, że muszą o siebie wzajemnie dbać. Siłą Europy nie jest konfrontowanie interesów jednego państwa z interesami drugiego, lecz konstruktywny dialog.

Dyrektor Generalny DG REGIO zapowiedział, że według budżetu na lata 2021-2027, środki przekazywane Polsce w ramach polityki spójności będą mniejsze niż w poprzednim okresie programowania, ze względu na gospodarczy sukces (wzrost PBK Polski z 55 proc. do 69 proc. w porównaniu ze średnią europejską; PBK pozostaje głównym kryterium alokacji środków). Zapytany o nową propozycję Komisji Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dla województwa łódzkiego, Lemaître oznajmił, że 35 proc. środków miałoby zostać przeznaczone na innowacje, cyfryzację i rozwój sektora prywatnego, 30 proc. na projekty ekologiczne, a kolejne 35 proc. na pozostałe inicjatywy, w tym infrastrukturę podstawową w obszarach wiejskich.

Dyrektor Lemaître wyraził przekonanie, że rozwój regionalny powinien opierać się na strategii inteligentnej specjalizacji, kształtowanej przez konsultacje między lokalnymi władzami, ośrodkami naukowymi i mieszkańcami. Zaznaczył, że w obecnej korzystnej sytuacji gospodarczej (niskie bezrobocie), należy skupić się na poprawieniu kompetencji pracowników, aby uniknąć spowolnienia wzrostu gospodarczego.

Marszałek Województwa Łódzkiego Witold Stępień wyraził nadzieję, że przyszłość Europy powinny kształtować zgoda i rozumienie solidarności jako nadrzędnej wartości. – Dzięki Funduszom, Unia Europejska jest blisko obywateli, blisko mieszkańców, bo Funduszami w ostatniej perspektywie zarządzały w dużym stopniu bezpośrednio regiony. W porównaniu z poprzednim okresem programowania, środki w dyspozycji regionów wzrosły o 40 proc. – przypomniał Stępień. Marszałek zaznaczył, że wskaźniki gospodarcze w Polsce ciągle pozostawiają niedosyt, gdy porównuje się je ze średnimi wskaźnikami europejskimi. Wyraził też zaniepokojenie, że rozwojowi infrastrukturalnemu w ostatnich latach nie towarzyszył równie duży postęp w obszarach społecznych (kultury, edukacji, umiejętności). Stępień zaprezentował też plan rozwoju Województwa Łódzkiego na kolejny okres podzielony na filary:

• Łódzkie Dostępne (budowanie potencjału infrastrukturalnego: dróg, sieci teleinformatycznej),
• Łódzkie Ekologiczne (gospodarka niskoemisyjna),
• Łódzkie Przedsiębiorcze (innowacje, zrównoważony rynek pracy),
• Łódzkie Zdrowe (profilaktyka, dopasowanie usług do trendów demograficznych),
• Łódzkie Przyjazne (pomoc rodzinom, polityka senioralna),
• Łódzkie Aktywne (wspieranie aktywności sportowej i turystycznej).

Pytania publiczności dotyczyły m.in. konsekwencji zmniejszenia środków finansowych przyznanych Polsce na kolejny okres programowania. Wspomniano o potrzebie dalszego wzmacniania infrastruktury podstawowej na obszarach wiejskich i pytano o spodziewane zmiany w jej dofinansowaniu. Mark Lemaître komentował również zbliżające się wyjście Wielkiej Brytanii ze wspólnoty europejskiej i analizował związane z tym zagrożenia.

Podsumowując dyskusję Witold Stępień chwalił kierunek zmian w polityce regionalnej Unii Europejskiej m.in. skoncentrowanie się na pięciu (zamiast jedenastu) kluczowych celach, co ma skutkować łatwiejszą realizację projektów. Utrzymana zostanie decentralizacja zarządzania oraz różnicowanie interwencji zależnie od potrzeb regionu. Stępień zaznaczył, że poziom finansowania i jego rozłożenie procentowe na dane obszary będą jeszcze tematem negocjacji z Komisją Europejską.

Cykl Dialogów Obywatelskich, rozpoczęty w 2012 roku, umożliwia bezpośrednie spotkania między społecznościami lokalnymi a wysokimi urzędnikami Unii Europejskiej. Ich celem jest informowanie o działalności Komisji Europejskiej i reakcja na potrzeby obywateli europejskiej wspólnoty. W Polsce odbyło się niemal sto takich spotkań.

Spotkanie, które odbyło się we wtorek 16 października, prowadziła dziennikarka Magdalena Michalak.

Wydarzenie było transmitowane na naszym kanale Youtube i stronie na Facebooku. Można zobaczyć je tutaj: Dialog Obywatelski: Przyszłość polityki regionalnej w kontekście przyszłej perspektywy finansowej UE po 2020.