14 października 2015 r. Komisja Europejska przyjęła nową strategię handlową i inwestycyjną dla Unii Europejskiej „Handel z korzyścią dla wszystkich: W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej”. We wtorek 5 kwietnia br. była ona tematem posiedzenia senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Spotkanie otworzyła dr Magdalena Słok-Wódkowska, analityk w Biurze Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej w Kancelarii Senatu. Przedstawiła podstawowe informacje na temat polityki handlowej Unii. W swoim wystąpieniu zwróciła przede wszystkim uwagę na to, jak zróżnicowane są formy współpracy gospodarczej Wspólnoty ze światem, wynikające m.in. z różnic w poziomie rozwoju ekonomicznego poszczególnych krajów partnerskich.

Następnie dr Ewa Synowiec, Główny Doradca w Dyrekcji Generalnej ds. Handlu Komisji Europejskiej, zaprezentowała nową strategię polityki handlowej UE. Jednym z jej najważniejszych elementów, który nie był tak silnie akcentowany w poprzednich strategiach, jest postulat zwiększenia przejrzystości negocjowanych umów handlowych. Stąd też Unia podjęła działania na rzecz poszerzenia dostępu do dokumentów negocjacyjnych dla opinii publicznej. Jak zauważyła dr Synowiec, choć polityka handlowa Unii stanowi jej kompetencję wyłączną, coraz większą rolę w jej określaniu odgrywają państwa członkowskie i ich parlamenty. Rośnie także w tym kontekście znaczenie Parlamentu Europejskiego. Dr Synowiec podkreśliła także, iż nowe podejście do przejrzystości znajduje odzwierciedlenie w obecnie prowadzonych przez Unię negocjacjach ze Stanami Zjednoczonymi na temat Transatlantyckiego Partnerstwa Handlowego i Inwestycyjnego (TTIP).

Nowa strategia UE zakłada również bardziej intensywną ochronę i promocję wartości europejskich w polityce handlowej Unii. Nowym rozwiązaniem jest także propozycja wprowadzania do preferencyjnych umów handlowych zawieranych przez UE zobowiązań antykorupcyjnych. Wreszcie, unijna strategia ma pomóc w skuteczniejszym dostosowaniu polityki handlowej do charakteru współczesnej gospodarki międzynarodowej – czego rezultatem jest większy nacisk na problematykę handlu usługami, handlu elektronicznego, mobilności pracowników czy współpracy regulacyjnej. Ewa Synowiec podkreśliła także, jak istotną rolę odgrywa Unia Europejska w światowej wymianie gospodarczej, a także, jak znaczące przynosi ona korzyści obywatelom Wspólnoty. Przywołano m.in. statystykę wskazującą, iż jedno na 7 miejsc pracy w UE utrzymywane jest z eksportu.

Stanowisko rządu przedstawił Adam Brożek, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju. Stwierdził on, że Ministerstwo popiera działania Unii nakierowane na rozwój handlu międzynarodowego i otwieranie dostępu do nowych rynków. W swoim wystąpieniu położył nacisk na działania podejmowane przez jego resort na rzecz zdynamizowania eksportu polskich przedsiębiorstw, m.in. poprawę konkurencyjności polskiej gospodarki, pomoc dla rodzimych firm w ekspansji na rynki zagraniczne, tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i przyciąganie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski.

Na koniec strategię skomentowała prof. Elżbieta Czarny z Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, skupiając się na przedstawieniu najistotniejszych elementów i wyzwań związanych z porozumieniem TTIP. Profesor zaznaczyła, iż składa się ono z trzech głównych, współzależnych części, dotyczących: dostępu do rynku, współpracy regulacyjnej oraz wzmacniania wspólnych zasad i wartości. Jej zdaniem TTIP ma dla Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych charakter zarówno defensywny, jak i ofensywny. Jeśli chodzi o ten pierwszy wymiar, porozumienie ma przeciwdziałać gospodarczemu i politycznemu spadkowi znaczenia Zachodu w świecie na rzecz tzw. potęg wschodzących. Z drugiej jednak strony, jest ono próbą promocji wspólnych zachodnich standardów w handlu międzynarodowym: wobec trudności w uzgodnieniu zasad na poziomie Światowej Organizacji Handlu standardy zawarte w TTIP mogą stać się w praktyce podstawowym punktem odniesienia dla regulacji międzynarodowych.

Więcej informacji:

• Nowa strategia handlowa i inwestycyjna UE
• Broszura „Handel z korzyścią dla wszystkich”
• Komunikat prasowy (IP/15/5806): „Handel z korzyścią dla wszystkich”: Komisja Europejska przedstawia nową strategię handlową i inwestycyjną
• Zestawienie informacji (MEMO/15/5807): Pytania i odpowiedzi dotyczące nowej strategii handlowej i inwestycyjnej Komisji – „Handel z korzyścią dla wszystkich”
• Retransmisja z posiedzenia