Przyczynkiem do debaty było przyjęcie 28 maja przez komisję ds. handlu międzynarodowego PE rekomendacji dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji umowy handlowej UE-USA. Plenarne głosowanie w tej sprawie zostało na razie odłożone.
Spotkanie otworzyli: Jacek Safuta, dyrektor Biura Informacyjnego PE w Polsce oraz Ewa Synowiec, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, która podkreśliła rolę dialogu społecznego w ustalaniu warunków TTIP. – W kontekście rezolucji Parlamentu Europejskiego należy wspomnieć o jednym z najbardziej kontrowersyjnych elementów umowy – rozstrzyganiu sporów między inwestorami i państwami – mówiła Ewa Synowiec. Temat ten powracał w wypowiedziach kolejnych prelegentów.
Wprowadzeniem do dyskusji była wypowiedź Adam Szejnfelda, członka Komisji Handlu Międzynarodowego PE. Jak zauważał, znoszenie barier handlowych zawsze wywołuje sprzeciw określonych grup interesu, równocześnie jednak przynosi długofalowe korzyści wynikające m.in. ze zwiększania konkurencyjności i w jej wyniku obniżania cen. Zdaniem posła, dla Polski najważniejsze są kwestie dotyczące bezpieczeństwa energetycznego.
Prof. dr hab.Zdzisław Krasnodębski, członek Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych PE oraz Delegacji ds. Stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, opowiedział o pracach nad zaleceniami Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji TTIP. – Chciałbym, żeby ta umowa, gdy już zostanie zawarta, uwzględniała potrzeby wszystkich grup społecznych, aby społeczeństwo odczuło, że odnosi z niej korzyści – mówił prof. Krasnodębski, przekonując o słuszności dalszej dyskusji nad warunkami TTIP.
– Zmiany nie mogą obniżyć standardów ochrony życia i zdrowia (…) Kwestia energii jest dla nas również bardzo istotna – powiedział Mieczysław Nogaj, dyrektor Departamentu Polityki Handlowej w Ministerstwie Gospodarki. Przypominał jednocześnie, że wszelkie decyzje dotyczące negocjacji TTIP opierają się wielu ekspertyzach i są wynikiem konsultacji z przedstawicielami różnych sektorów.
Wojciech Talko, koordynator polityczny ds. negocjacji TTIP (Dyrekcja Generalna ds. Handlu, Komisja Europejska), mówił o znaczeniu konsultacji społecznych. Przyznał jednocześnie, że zakończenie negocjacji ws. umowy USA-UE do końca roku nie jest możliwe. – Dla KE jakość jest dużo ważniejsza niż prędkość – zaznaczał. Talko powiedział także, że Komisja Europejska czeka na uwagi Parlamentu, bo to właśnie ta instytucja ostatecznie przyjmie umowę.
Zdaniem prof. dr hab. Elżbieta Czarny z Instytutu Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, Szkoły Głównej Handlowej, “(…) współpraca gospodarcza może przynosić straty, ale z drugiej strony może być metodą na pokonywania trudności, zwiększania bezpieczeństwa“. Jej zdaniem, Europa powinna zacieśniać relacje gospodarcze z USA, choć Amerykanie ostatnio bardziej koncentrowali się na krajach azjatyckich. Prof. Czarny podkreśliła również, że kwestie energetyczne związane z TTIP są dla Polski istotne nie ze względu na ewentualną obniżkę cen, ale z powodu zwiększenia bezpieczeństwa poprzez dywersyfikację dostaw.
Piotr Kuczyński, analityk rynku finansowego, zaznaczał, że transatlantycka umowa wprowadzi dwie zasadnicze zmiany: poprawę sytuacji dużych firm transgranicznych w krótkim okresie oraz trwałe stworzenie przeciwwagi dla Chin. TTIP może stać się korzystna dla konsumentów, którzy ze względu na większą konkurencje będą mieli dostęp do tańszych produktów. Jednak wspieranie dużych przedsiębiorstw będzie jednocześnie prowadzić do osłabienia pozycji MŚP i zwiększenia bezrobocia.
Marcin Wojtalik, przedstawicielInstytutu Globalnej Odpowiedzialności przedstawił zastrzeżenia, jakie pojawiają się wśród przeciwników TTIP. Według niego, negocjacjom brakuje przejrzystości a ustalenia w sprawie tzw. mechanizmu ISDS (mechanizm rozstrzygania sporów na linii inwestor-państwo, investor- to-state dispute settlement) są niekorzystne.
Na koniec pytania mogli zadać uczestnicy spotkania. Dyskusję zdominowały dwa tematy: przejrzystość negocjacji oraz kwestia rozstrzygania sporów międzynarodowych.
Debatę poprowadziła dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych i Partner w Ośrodku THINKTANK.
Więcej informacji o Transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym (TTIP):
TTIP – Podstawowe informacje, korzyści, obawy
Teksty negocjacyjne Unii Europejskiej w TTIP
Platforma informacyjna dotycząca TTIP prezentowana przez Amerykańską Izbę Handlową w Polsce
Informacje o TTIP na stronach Ministerstwa Gospodarki
Twitter: @eu_ttip_team
