Unijna komisarz ds. badań, innowacji i nauki, Máire Geoghegan-Quinn, powiedziała: – Sprawozdanie to pokazuje, że nadal jest dużo do zrobienia. Inwestowanie w badania i rozwój jest niezbędne, ale żeby jak najlepiej wykorzystywać pieniądze, musimy mieć w pełni funkcjonalne systemy badań naukowych i innowacji. Wszystkie państwa członkowskie UE oraz wszystkie podmioty zaangażowane w badania naukowe i ich finansowanie muszą teraz niestrudzenie dążyć do utworzenia EPB.

Celem europejskiej przestrzeni badawczej jest zapewnienie naukowcom, instytutom badawczym i przedsiębiorstwom większej mobilności, konkurencyjności i współpracy transgranicznej. Dzięki temu możliwe byłoby wzmocnienie systemów badawczych państw członkowskich UE, zwiększenie ich konkurencyjności i zapewnienie skuteczniejszej współpracy, aby sprostać głównym wyzwaniom.

Mimo że w sprawozdaniu podkreśla się, że poczyniono postępy we wszystkich obszarach docelowych, zwrócono uwagę na obszary, w których wciąż pojawiają się problemy, takie jak:

-odsetek wydatków publicznych przeznaczanych na inwestycje w badania i rozwój spada w wielu państwach członkowskich;
-krajowe programy badawcze nadal działają według różnych zasad, na przykład w zakresie sprawozdawczości, co utrudnia międzynarodową współpracę w zakresie badań;
-projektowanie i tworzenie infrastruktur, takich jak bardzo silne lasery lub ekstremalnie duże teleskopy, utrudniają bariery finansowe, polityczne i związane z zarządzaniem, a często również przepisy krajowe, zaś wysokie opłaty uniemożliwiają dostęp do nich naukowcom z innych państw członkowskich;
-nadal nie stosuje się otwartych, przejrzystych i opartych na osiągnięciach procedur rekrutacji w odniesieniu do wszystkich stanowisk badawczych; na przykład ponad połowa wolnych stanowisk nie jest jeszcze ogłaszana na poziomie europejskim za pośrednictwem portalu EURAXESS; utrudnia to mobilność naukowców i może oznaczać, że dane stanowisko nie zawsze otrzymuje najbardziej odpowiednia osoba;
-nierówność płci oznacza, że nadal marnuje się talent kobiet naukowców i jest to obszar EPB, w którym postępy są jak dotąd najsłabsze;
-stosunkowo niewielu naukowców w Europie jest zatrudnionych w przemyśle, a ci, którzy są – nie są odpowiednio przygotowani do rynku pracy.

Kontekst

Przywódcy państw członkowskich UE wielokrotnie podkreślali wagę ukończenia budowy europejskiej przestrzeni badawczej, a w konkluzjach Rady Europejskiej z lutego 2011 r. i marca 2012 r. ustalili termin jej utworzenia na 2014 r.

Sprawozdanie sporządzono rok po przyjęciu komunikatu „Wzmocnione partnerstwo w ramach europejskiej przestrzeni badawczej na rzecz doskonałości i wzrostu gospodarczego ”, w którym określono działania, jakie państwa członkowskie powinny podjąć, aby utworzyć EPB. Stanowi on faktograficzną podstawę dla szczegółowej oceny EPB, które zostanie przeprowadzona w 2014 r.

Propozycje Komisji dotyczące utworzenia europejskiej przestrzeni badawczej koncentrują się na pięciu priorytetach, w których przypadku konieczny jest dalszy postęp:

-zwiększenie skuteczności krajowych systemów badawczych;
-poprawa współpracy i konkurencji transgranicznej, w tym ustanowienie i skuteczne funkcjonowanie kluczowych infrastruktur badawczych;
-szersze otwarcie rynku pracy dla naukowców;
-równouprawnienie płci i uwzględnienie równouprawnienia przez organizacje realizujące i wybierające projekty badawcze; oraz
-optymalny obieg i transfer wiedzy naukowej, w tym drogą cyfrową.

Informacje zawarte w sprawozdaniu z postępów prac nad EPB zostały uzyskane z różnych źródeł, w szczególności z krajowych programów reform z 2013 r. oraz z wykazu działań określonych przez Instytut Perspektywicznych Studiów Technologicznych Wspólnego Centrum Badawczego. Komisja przeprowadziła również badanie dotyczące organizacji finansujących i prowadzących badania naukowe we wszystkich państwach członkowskich i krajach stowarzyszonych w ramach unijnego programu badań naukowych, a informacje te zostały uzupełnione badaniem MORE 2 i sprawozdaniem „Naukowcy” z 2013 r. opublikowanym oddzielnie na portalu EURAXESS. W większości przypadków wykaz działań uzupełniły na wniosek Komisji organy krajowe.

źródło i więcej informacji: Link