Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia mającego na celu zwiększenie przejrzystości w dziedzinie krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych i udzielenie pomocy organom publicznym w zapewnieniu harmonijnego rozwoju w ramach sektora zrównoważonej turystyki.
Chociaż rezerwacje krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych przynoszą wiele korzyści gospodarzom i turystom, mogą one budzić zaniepokojenie niektórych społeczności lokalnych, które borykają się przykładowo z brakiem przystępnych cenowo mieszkań. Nowe przepisy usprawnią gromadzenie i wymianę danych pochodzących od gospodarzy i platform internetowych. To z kolei będzie stanowić podstawę skutecznej i proporcjonalnej polityki lokalnej w celu sprostania wyzwaniom i możliwościom związanym z sektorem najmu krótkoterminowego.
Nowe proponowane przepisy przyczynią się do zwiększenia przejrzystości w zakresie identyfikacji i działalności gospodarzy działających w sektorze krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych i zasad, których muszą przestrzegać, oraz ułatwią rejestracji gospodarzy. Zaradzą też obecnemu rozdrobnieniu sposobów, w jakie platformy internetowe wymieniają dane, a ostatecznie pomogą zapobiegać nielegalnemu umieszczaniu ogłoszeń. Ogólnie rzecz biorąc, wniosek przyczyni się do stworzenia bardziej zrównoważonego ekosystemu turystycznego i będzie wspierać jego transformację cyfrową.
Nowe wymogi dotyczące wymiany danych na potrzeby najmu krótkoterminowego
Nowe proponowane ramy:
• Zharmonizowanie wymogów dotyczących rejestracji gospodarzy i ich lokali mieszkalnych przeznaczonych do najmu krótkoterminowego w przypadku ich wprowadzenia przez organy krajowe: systemy rejestracji będą musiały być w pełni dostępne online i przyjazne dla użytkownika. Należy również wymagać podobnego zestawu istotnych informacji na temat gospodarzy i ich lokali mieszkalnych, a mianowicie na temat tego „kto” (wynajmuje), „co” i „gdzie”. Po zakończeniu rejestracji gospodarze powinni otrzymać niepowtarzalny numer rejestracyjny.
• Wyjaśnienie zasad w celu zapewnienia, aby numery rejestracyjne były umieszczane i sprawdzane: platformy internetowe będą musiały ułatwiać gospodarzom umieszczanie numerów rejestracyjnych na swoich platformach. Będą one również musiały losowo sprawdzić, czy gospodarze rejestrują się i umieszczają prawidłowe numery. Organy publiczne będą mogły zawiesić numery rejestracyjne i zwrócić się do platform o usunięcie z wykazu gospodarzy niespełniających wymogów.
• Usprawnienie wymiany danych między platformami internetowymi a organami publicznymi: platformy internetowe będą musiały raz w miesiącu automatycznie udostępniać organom publicznym dane dotyczące liczby wynajętych noclegów i gości. W przypadku małych platform i mikro platform przewidziano łagodniejsze wymogi dotyczące sprawozdawczości. Organy publiczne będą mogły otrzymywać te dane za pośrednictwem krajowych „pojedynczych cyfrowych punktów dostępu”. Przyczyni się to do dobrze ukierunkowanego kształtowania polityki.
• Umożliwienie ponownego wykorzystania danych w formie zagregowanej: dane uzyskane na podstawie niniejszego wniosku będą, w formie zagregowanej, stanowić wkład w statystyki dotyczące turystyki tworzone przez Eurostat i zostaną włączone do przyszłej europejskiej przestrzeń danych dla turystyki. Informacje te będą wspierać rozwój innowacyjnych usług związanych z turystyką.
• Ustanowienie skutecznych ram wdrażania: państwa członkowskie będą monitorować wdrażanie tych ram przejrzystości i wprowadzą odpowiednie kary za nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
Sektor krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych rozwinął się dynamicznie dzięki gospodarce opartej na platformach cyfrowych, ale nie rozwinął się z wystarczającą przejrzystością. Dzięki temu wnioskowi ułatwiamy gospodarzom i platformom – dużym lub małym – przyczynianie się do większej przejrzystości w tym sektorze. Te przepisy sektorowe uzupełnią ogólne przepisy aktu o usługach cyfrowych, w którym ustanowiono zestaw obowiązków i wymogów w zakresie odpowiedzialności dla platform działających w UE.
Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej – 07/11/2022
Dalsze działania
Wniosek Komisji będzie przedmiotem dyskusji w celu przyjęcia w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Po przyjęciu i wejściu w życie rozporządzenia państwa członkowskie będą miały dwa lata na ustanowienie niezbędnych mechanizmów wymiany danych.
Przebieg procedury
W UE szybko rozwija się sektor krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych, co w dużej mierze jest stymulowane przez gospodarkę opartą na platformach cyfrowych. Lokale mieszkalne oferowane do najmu krótkoterminowego stanowią około jednej czwartej wszystkich turystycznych obiektów noclegowych w UE, a ich liczba dynamicznie rośnie w całej UE. Tendencja ta została potwierdzona podczas kryzysu związanego z COVID-19: liczba rezerwacji najmu krótkoterminowego latem 2020 i 2021 r. przekroczyła równoważne poziomy z 2018 r. Ponadto liczba rezerwacji w pierwszej połowie 2022 r. wzrosła o 138 proc. w porównaniu z tym samym okresem w 2021 r. Najem krótkoterminowy ma kluczowe znaczenie dla ekosystemu turystycznego UE, w tym dla gości i gospodarzy, a także dla wielu społeczności, stwarzając zarówno możliwości, jak i wyzwania.
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie gromadzenia i udostępniania danych dotyczących usług krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych jest kluczowym działaniem w ramach ścieżki transformacji turystycznej, którą ogłoszono w lutym 2022 r. Wniosek zapowiedziano w ramach opracowanej przez Komisję Strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy z marca 2020 r. z myślą o promowaniu zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju gospodarki społecznościowej na całym jednolitym rynku, przy pełnym poszanowaniu interesów publicznych.
Uzupełni on również istniejące instrumenty, w szczególności akt prawny o usługach cyfrowych, który reguluje platformy internetowe, oraz przepisy dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania.
