Morze możliwości

Unijna Strategia na rzecz regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR), jako pierwsza strategia makroregionalna w UE, została zainicjowana podczas prezydencji Szwecji w Radzie UE w 2009 r., a jej przegląd miał miejsce podczas polskiej prezydencji w drugiej połowie 2011 r. W rezultacie strategia zyskała na klarowności celów i instrumentów z myślą o zapewnieniu jej finansowego wsparcia w kolejnym okresie programowania na lata 2014-2020. Jednym z nowych elementów, które pojawiły się w Strategii w wyniku jej przeglądu, a następnie odzwierciedlone w Planie Działania, jest polityka równości płci w kontekście wzrostu gospodarczego.

Polityka równości oddziałuje pozytywnie na gospodarkę, zwiększając jej konkurencyjność i innowacyjność dzięki lepszemu wykorzystaniu zasobów ludzkich. Zwiększanie aktywności zawodowej zarówno kobiet, jak i mężczyzn to także jeden z celów strategii Europa 2020 na rzecz zrównoważonego, inteligentnego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. W Planie Działania przyjętym w 2013 r. wdrażającym Strategię na rzecz regionu Morza Bałtyckiego podkreśla się, że “skuteczna implementacja Strategii wymaga także uwzględnienia perspektywy równościowej w systemie zarządzania i w Planie Działania. Równe traktowanie kobiet i mężczyzn jest podstawową wartością Unii Europejskiej. Jednocześnie, jest to wyraz inteligentnego gospodarowania, który wspomaga wzrost i zrównoważony rozwój. Pełne wykorzystanie talentów zarówno kobiet i mężczyzn jest niezbędne dla osiągnięcia celów nakreślonych w EUSBSR”.

Partnerstwo krajów regionu Morza Bałtyckiego w promowaniu równości płci na rzecz wzrostu gospodarczego (“The Baltic Sea Region Partnership Platform for Gender & Economic Growth”) to na razie tylko propozycja jednej z inicjatyw flagowych EUSBSR. Centrum Doskonałości Winnet – CDW (Winnet Centre of Excellence) w Szwecji ma być jednym z elementów projektu tego Partnerstwa. Jako wiodąca jednostka badawcza w Europie nad problematyką równości płci ma ono przyczyniać się do dobrobytu (będącego jednym z trzech podstawowych celów EUSBSR), innowacyjności i wzrostu gospodarczego m.in. poprzez proponowanie rozwiązań dla polityki, wymianę statystyk, rezultatów badań, najlepszych praktyk i doświadczeń między krajami regionu na temat tych instrumentów polityki równościowej, które oddziałują stymulująco na wzrost gospodarczy, a tym samym na rynek pracy. Warto w tym kontekście wspomnieć, że zwiększenie wymiany handlowej wewnątrz regionu oraz usług transgranicznych o 15 proc. do 2020 r. to kryterium zaproponowane przez Komisję Europejską do oceny, na ile cel “zwiększenie dobrobytu” w makroregionie zostanie osiągnięty.

Przedstawiciele Polski, Szwecji, Litwy, Łotwy i Estonii w poniedziałek 23 września uczestniczyli w dyskusji „okrągłego stołu” w siedzibie Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, aby doprecyzować założenia powyższych projektów. Z inicjatywą spotkania wyszło Międzynarodowe Forum Kobiet przy Szkole Głównej Handlowej (prezes dr Ewa Rumińska-Zimny) we współpracy z Uniwersytetem Szczecińskim. Ponieważ negocjacje nad wieloletnim budżetem UE dobiegają końca i nabierają kształtu poszczególne programy mające finansować działania UE, jest szansa, że realizacja Strategii na rzecz regionu Morza Bałtyckiego będzie miała istotne znaczenie dla realizacji polityki unijnej w różnych dziedzinach, a tym samym otrzyma odpowiednie wsparcie z budżetu unijnego.

Spotkanie okrągłego stołu otworzyła Ewa Synowiec, Dyrektor Przedstawicielstwa KE w Polsce, podkreślając, że praca nad projektami doskonale wpisuje się w działania Komisji Europejskiej na rzecz UE bez dyskryminacji ze względu na płeć. Przypomniała, że w marcu 2012 r. Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Viviane Reding przedstawiła inicjatywę polityczną zwiększenia roli kobiet w podejmowaniu decyzji gospodarczych m.in. poprzez wzrost ich udziału w zarządach spółek notowanych na giełdzie. Propozycja ta została przełożona na dyrektywę, która jest obecnie przedmiotem prac Parlamentu Europejskiego i Rady. Trzeba jednak pamiętać, że tempo ustanawiania sprawiedliwych proporcji udziału kobiet w życiu publicznym, gospodarczym i społecznym nie jest zależne tylko i wyłącznie od wyników rozmów międzynarodowych czy inicjatyw promowanych przez KE lub rządy krajowe. Wiele zależy od obywateli oraz ich zaangażowania na rzecz równego traktowania współobywatelek i współobywateli. Zrozumienie problemu wymaga jednak zmiany stereotypowego postrzegania ról społecznych przypisywanych kobietom i mężczyznom oraz utrwalenie otwartych postaw względem kobiet pragnących odgrywać adekwatne do swojego wykształcenia, wiedzy i doświadczenia funkcje społeczne.

Warto wspomnieć, że wg danych GUS wzrósł udział kobiet w zarządzaniu polskim sektorem prywatnym i publicznym, gdzie kobiety w 2007 r. zajmowały 36 proc. stanowisk, a cztery lata później, w 2011, już 40 proc. Wyniki badań firmy Ernst & Young dot. udziału kobiet w zarządzaniu polskim sektorem publicznym są jeszcze pomyślniejsze, bowiem wg nich kobiety zajmują aż 53 proc. stanowisk kierowniczych w tym sektorze. Nie mniej jednak jeszcze wiele pozostaje do zrobienia w tej sferze.

Pisemne poparcie dla projektów, nad którymi dyskutowano również w czerwcu br. podczas okrągłego stołu w Sztokholmie, skierowała europosłanka Danuta Huebner, Przewodnicząca Komitetu ds. Rozwoju Regionalnego w Parlamencie Europejskim. W liście skierowanym do uczestników okrągłego stołu podkreśliła, że Winnet jest jednym z najlepszych instrumentów, który może stać się modelem dla propagowania najlepszych praktyk w dziedzinie równości płci także w innych makroregionach UE. W debacie otwierającej moderowanej przez dr Ewę Rumńską-Zimny zabrali również głos Ewa Dębska, Wicedyrektor Departamentu Unii Europejskiej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Britt-Marie S. Torstensson z Winnet Szwecja i Winnet Europa oraz Ambasador Szwecji w Polsce Staffan Herrstrom.

W panelu otwierającym i dalszej dyskusji skoncentrowano się kontekście politycznym i gospodarczym funkcjonowania Strategii na rzecz Regionu Morza Bałtyckiego w najbliższych latach, a następnie na standardowych elementach projektu Partnerstwa i Centrum Doskonałości Winnet, a więc jego celach i obszarach priorytetowych, preferowanych działaniach i metodach współpracy między liderami projektu i jego partnerami, a także źródłach finansowania. Kolejna dyskusja odbędzie się w Wilnie, podczas IV Forum Bałtyckiego w listopadzie 2013 r., organizowanego przez prezydencję litewską w Radzie UE. Prace przygotowawcze nad projektami mają zostać sfinalizowane do końca roku.

Kontekst

W swym Komunikacie z marca 2012 r. Komisji Europejska przedstawiła propozycje zmierzające do rozwinięcia współpracy pomiędzy państwami uczestniczącymi w realizacji strategii dla makroregionu Morza Bałtyckiego. W Komunikacie określa się trzy nowe główne cele współpracy: „ocalenie morza”, „rozwój połączeń w regionie” i „zwiększenie dobrobytu”. Ponadto w Komunikacie przedstawiono sposoby, jakimi wszystkie zaangażowane strony mogą zwiększyć skuteczność wspólnych wysiłków, dbając o wzajemne dostosowanie podejmowanych decyzji politycznych i dostępnych funduszy. Doprecyzowano też role i zakresy odpowiedzialności wszystkich zaangażowanych podmiotów, aby zapewnić strategii solidne podstawy w ramach przygotowania do okresu programowania 2014–2020.

Od czasu zainicjowania strategii w 2009 r. 8 państw członkowskich zaangażowanych w strategię UE dla regionu Morza Bałtyckiego(Szwecja, Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Niemcy i Dania) oraz ich partnerzy spoza UE (Rosja, Norwegia i Islandia) opracowali nowe sposoby ściślejszej współpracy, aby zająć się takimi kwestiami, jak jakość wody w Morzu Bałtyckim, potrzeba promowania innowacji w regionie oraz wiele innych problemów. Strategia ułatwia tworzenie nowych projektów i nadaje nową energię przedsięwzięciom już realizowanym. Jej zintegrowane podejście zachęca do lepszego opracowywania polityki oraz dostosowania finansowania i zasobów, co prowadzi do pełniejszej realizacji celów strategii UE „Europa 2020”.

Oczekuje się, że wszystkie programy UE w regionie przyczynią się do realizacji strategii dzięki dostosowaniu ich priorytetów, projektów i finansowania. Dotąd głównym źródłem finansowania strategii dla regionu Morza Bałtyckiego był program dla regionu Morza Bałtyckiego na lata 2007-2013 – prawie połowa budżetu programu (88 mln EUR) była powiązana ze strategią, podobnie jak prawie połowa projektów (31): 13 z nich to projekty przewodnie strategii, a 18 kolejnych przyczynia się do jej realizacji. Ważne jest, aby w coraz większym stopniu wszystkie dostępne źródła finansowania były dostosowane do celów strategii. Pierwsze sprawozdanie dotyczące strategii zostało opublikowane przez Komisję Europejską latem 2011 r.; kolejnym krokiem były konkluzje Rady . W roku 2013 na wniosek Rady Europejskiej Komisja dokona oceny wartości dodanej podejścia makroregionalnego.

źródło i więcej informacji: Link