Ostatni raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) na temat umiejętności 15-latków w matematyce, naukach ścisłych i czytaniu ukazuje bardzo zróżnicowane wyniki państw członkowskich. W całej UE uczniowie mają poważne braki w matematyce, ale sytuacja wygląda lepiej w naukach ścisłych i czytaniu; w tych dziedzinach Europa jest na dobrej drodze do osiągnięcia wyznaczonego na 2020 r. celu, który zakłada obniżenie odsetka uczniów uzyskujących słabe wyniki[1] do mniej niż 15 proc. Wyniki raportu przedstawili w Brukseli Yves Leterme, zastępca sekretarza generalnego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), oraz Jan Truszczyński, dyrektor generalny ds. edukacji i kultury Komisji Europejskiej.

W raporcie stwierdzono, że począwszy od 2009 r. dziesięć państw członkowskich (BG, CZ, DE, EE, IE, HR, LV, AT, PL oraz RO) poczyniło znaczące postępy w zmniejszaniu odsetka uczniów uzyskujących słabe wyniki we wszystkich trzech podstawowych umiejętnościach. W pięciu państwach UE (EL, HU, SK, FI, SE) odnotowano jednak wzrost odsetka uczniów ze słabymi wynikami. Pozostałe państwa członkowskie osiągnęły mieszane rezultaty (zob. tabela). Ogólnie rzecz biorąc, UE radzi sobie nieco lepiej niż Stany Zjednoczone, ale jeszcze lepsze wyniki osiąga Japonia.

Androulla Vassiliou, komisarz UE ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży, powiedziała: Gratuluję państwom członkowskim, które poprawiły swoje wyniki. Widać jednak wyraźnie, że cała UE powinna się starać jeszcze bardziej. Państwa członkowskie muszą wciąż podejmować wysiłki w rozwiązywaniu problemu słabych wyników w nauce szkolnej, aby zapewnić młodym ludziom umiejętności konieczne do radzenia sobie we współczesnym świecie. Przedstawione dziś wyniki niech będą przypomnieniem, że inwestowanie w wysokiej jakości edukację ma zasadnicze znaczenie dla przyszłości Europy.

Podobne zdanie wyraził Yves Leterme: Badanie PISA pokazuje, co wiedzą 15-letni uczniowie i jak potrafią tę wiedzę wykorzystać. W globalnej gospodarce sukcesu nie mierzy się już na skalę krajową, ale porównuje z najlepiej funkcjonującymi systemami edukacji. Wyniki UE świadczą o tym, że musimy przyspieszyć tempo, w jakim dokonujemy postępów, jeśli nie chcemy, by państwa członkowskie znalazły się w tyle za innymi gospodarkami – dodał były premier Belgii.

Badanie PISA przeprowadzane jest co trzy lata, począwszy od roku 2000. W badaniu z 2012 r. uczestniczyły wszystkie 34 państwa członkowskie OECD oraz 31 państw partnerskich, które w sumie stanowią ponad 80 proc. światowej gospodarki. Około 510 tys. uczniów w wieku od 15 lat i trzech miesięcy do 16 lat i dwóch miesięcy wzięło udział w testach z matematyki, czytania i nauk ścisłych, ze szczególnym naciskiem na matematykę.

PISA dostarcza dowodów naukowych, które umożliwiają decydentom i osobom odpowiedzialnym za edukację określenie cech dobrze funkcjonujących systemów edukacji i kształtowanie polityki w tej dziedzinie.

Komisja Europejska i OECD niedawno podpisały porozumienie, które zakłada ściślejszą współpracę w trzech dziedzinach: strategii w zakresie umiejętności, analizy państw i badań międzynarodowych.

Jakie są wyniki UE – analiza Komisji:

Czytanie: Odsetek uczniów uzyskujących słabe wyniki w czytaniu obniżył się z 23,1 proc. w 2006 r. do 19,7 proc. w 2009 r. i do 17,8 proc. w 2012 r. Jeśli ta tendencja się utrzyma, możliwe jest osiągnięcie do 2020 r. poziomu 15 proc. Dotychczas ten cel zrealizowało tylko siedem państw UE (EE, IE, PL, FI, NL, DE and DK). Znaczące postępy poczyniły: CZ, DE, EE, IE, HR, LT, LU, AT, PL oraz RO.

Matematyka: Od 2009 r. nie odnotowano poprawy w zakresie odsetka uczniów ze słabymi wynikami na poziomie całej UE. Niemniej jednak cztery państwa członkowskie (EE, FI, PL, NL) znalazły się w światowej czołówce państw, w których odsetek uczniów uzyskujących słabe wyniki w matematyce wynosi poniżej unijnego benchmarku 15 proc. Żadne inne państwo członkowskie nie osiągnęło jeszcze tego poziomu. Duże postępy (wzrost o ponad dwa punkty procentowe) odnotowano w przypadku BG, EE, IE, HR, LV, AT, PL oraz RO.

Nauki ścisłe: W całej Unii obserwuje się stopniową poprawę umiejętności w zakresie nauk ścisłych. W UE odsetek uczniów uzyskujących słabe wyniki obniżył się z 20,3 proc. w 2006 r. do 17,8 proc. w 2009 r. i do 16,6 proc. w 2012 r. Dziesięć państw członkowskich osiągnęło wynik poniżej 15-procentowego benchmarku: CZ, DE, EE, IE, LV, NL, PL, SI, FI, UK. Dalsze postępy poczyniły CZ, DE, EE, IE, ES, LV, AT, PL oraz RO.

W analizie podkreślono, że status społeczno-ekonomiczny uczniów ma istotny wpływ na ich wyniki; uczniowie z rodzin o niskich dochodach znacznie częściej uzyskują słabe wyniki w matematyce, naukach ścisłych i czytaniu. Istotne są też inne czynniki: negatywne skutki pochodzenia ze środowisk migracyjnych, znaczenie wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, a także różnice pod względem wyników czytania między chłopcami a dziewczętami (dziewczęta radzą sobie znacznie lepiej niż chłopcy).

W analizie wskazano również na powiązania między wynikami badania PISA a niedawno opublikowanym badaniem OECD dotyczącym umiejętności dorosłych. We wniosku stwierdzono, że polityka edukacyjna będzie skuteczna, jeśli skupi się na poprawie poziomu szkolnictwa podstawowego i średniego. Później jest już zwykle za późno, aby nadrobić niewykorzystane w szkole możliwości.

Dalsze działania

Komisja omówi rezultaty badania PISA 2012 z państwami członkowskimi, aby pomóc im określić środki naprawcze. Pierwszą dyskusję na ten temat zaplanowano na 24 lutego podczas kolejnego posiedzenia ministrów edukacji UE. Wyniki badania zostaną również wykorzystane przez Komisję w 2014 r. w europejskim semestrze zawierającym zalecenia dla poszczególnych państw związane z umiejętnościami podstawowymi.

Nowy program Erasmus+ na rzecz kształcenia, szkolenia i młodzieży, który zacznie działać w styczniu przyszłego roku, ma oferować wsparcie projektom służącym rozwojowi i podnoszeniu poziomu edukacji szkolnej. Wyniki omawianego badania mogą też pomóc państwom członkowskim w określeniu priorytetów finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Fundusz ten jest znaczącym źródłem inwestowania w umiejętności i szkolenia, a ponadto może poprawić szanse edukacji słabszych grup społecznych.

źródło i więcej informacji: Link