Gospodarka UE: nowe wyzwania

Z zimowej prognozy KE wynika, że ogólne perspektywy wzrostu niewiele zmieniły się od jesieni, zwiększyło się jednak ryzyko, że wzrost może się okazać niższy od prognozowanego, głównie wskutek działania czynników zewnętrznych. W strefie euro przewiduje się zwiększenie wzrostu z poziomu 1,6 proc. w roku ubiegłym do 1,7 proc. w bieżącym roku oraz wzrost do 1,9 proc. w 2017 roku. Wzrost gospodarczy w UE pozostanie na stałym poziomie 1,9 proc. w bieżącym roku i wzrośnie do 2,0 proc. w roku przyszłym.

Oczekuje się obecnie, że niektóre czynniki wspierające wzrost gospodarczy będą silniejsze i bardziej długotrwałe niż wcześniej zakładano. Obejmują one niskie ceny ropy naftowej, korzystne warunki finansowania i niski kurs wymiany euro. Jednocześnie zagrożenia dla gospodarki stają się coraz bardziej odczuwalne i pojawiają się wciąż nowe wyzwania: wolniejszy wzrost gospodarczy w Chinach i innych gospodarkach rynków wschodzących, osłabienie handlu światowego oraz niepewność geopolityczna i związana ze zjawiskami politycznymi.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny za euro i dialog społeczny, powiedział: – W Europie trwa ożywienie gospodarcze, a wzrost gospodarczy odpowiada poziomowi wskazanemu we wcześniejszej jesiennej prognozie gospodarczej Komisji. Musimy jednak nadal uważać. Umiarkowany wzrost gospodarczy w Europie boryka się z coraz większymi przeciwnościami: od powolnego temp wzrostu na rynkach wschodzących takich jak Chiny, do osłabienia handlu światowego i napięć geopolitycznych w najbliższym otoczeniu Europy. Ważne jest zatem, by kontynuować reformy strukturalne, które mogą wspomagać wzrost gospodarki, zwiększyć ich odporność na przyszłe wstrząsy i zwiększać możliwości zatrudnienia obywateli.

Pierre Moscovici, komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, powiedział: – Europejska gospodarka z powodzeniem stawia tej zimy czoło nowym wyzwaniom, w czym sprzyjają jej niskie ceny ropy, korzystny kurs wymiany euro oraz niskie stopy oprocentowania. Słabsze otoczenie globalne stanowi jednak zagrożenie i oznacza, że musimy podwoić czujność. Konieczne jest jednak podjęcie dalszych działań w celu wzmocnienia inwestycji, inteligentnego zwiększenia naszej konkurencyjności i dokończenia dzieła naprawy finansów publicznych.

Cały dokument znajdziesz TUTAJ (dane dotyczące Polski – strony 106-107).

Interaktywna mapa

Szeroko zakrojone ożywienie gospodarcze w państwach członkowskich

W 2015 r. we wszystkich państwach członkowskich produkcja gospodarcza wzrosła lub utrzymała się na niezmienionym poziomie. Do 2017 r. spodziewany jest rozwój gospodarek wszystkich państw członkowskich. Tempo wzrostu PKB będzie jednak nadal znacząco zróżnicowane zarówno ze względu na cechy strukturalne, jak też z uwagi na różne fazy cyklu koniunkturalnego.

Spożycie prywatne prawdopodobnie pozostanie głównym motorem wzrostu gospodarczego w bieżącym i przyszłym roku, wspierane poprawą sytuacji na rynku pracy oraz wzrostem realnych dochodów do dyspozycji. Inwestycje powinny także stopniowo odnosić korzyści z rosnącego popytu, poprawy marż zysku, korzystnych warunków finansowania i stopniowo obniżającej się presji na zmniejszanie zadłużenia.

Dalsza poprawa warunków na rynku pracy

Zatrudnienie powinno w dalszym ciągu nieznacznie wzrastać. Stopy bezrobocia nadal maleją, choć w wolniejszym tempie niż w ubiegłym roku. Spadek ten powinien być bardziej widoczny w tych państwach członkowskich, w których zostały przeprowadzone reformy rynku pracy. Stopa bezrobocia w strefie euro prawdopodobnie spadnie z 11 proc. w 2015 r. do 10,5 proc. w 2016 r. i 10,2 proc. w 2017 r. Stopa bezrobocia w UE powinna spaść z 9,5 proc. w roku 2015 do 9,0 proc. w bieżącym roku i 8,7 proc. w roku przyszłym.

Bardziej sprzyjający wzrostowi kurs polityki budżetowej; dalsze zmniejszanie deficytu

Oczekuje się, że łączny deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w strefie euro jeszcze się obniży dzięki wzmocnieniu działalności gospodarczej oraz, w mniejszym stopniu, zmniejszeniu wydatków z tytułu odsetek.

W strefie euro spodziewany jest obniżenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do 2,2 proc. PKB w 2015 r. (UE 2,5 proc.) i jego dalsza redukcja do 1,9 proc. PKB w bieżącym roku (UE 2,2 proc.) oraz 1,6 proc. PKB w 2017 r. (UE 1,8 proc.). Oczekuje się, że kurs polityki budżetowej strefy euro będzie w bieżącym roku nieco bardziej sprzyjać ożywieniu gospodarczemu. W UE pozostanie on zasadniczo neutralny. Stosunek zadłużenia do PKB w strefie euro powinien spaść z maksymalnego poziomu 94,5 proc. w 2014 r. (UE 88,6 proc.) do 91,3 proc. w 2017 r. (UE 85,7 proc.).

Dalszy spadek cen ropy tymczasowo obniża inflację

Roczna inflacja w strefie euro wynosiła tylko nieznacznie powyżej zera pod koniec 2015 r., głównie z powodu dalszego spadku cen ropy. Wzrost cen konsumpcyjnych w strefie euro nadal utrzymuje się na bardzo niskim poziomie w pierwszej połowie roku i powinien zacząć zwiększać się w drugiej połowie, gdy zaniknie wpływ spowodowany gwałtownym spadkiem cen ropy. Prognoza rocznej inflacji w strefie euro na cały rok 2016 kształtuje się obecnie na poziomie jedynie 0,5 proc., częściowo dlatego, że dynamika wynagrodzeń pozostaje na niskim poziomie. Inflacja powinna stopniowo rosnąć i osiągnie 1,5 proc. w 2017 r., gdy wyższe płace, wzrost popytu krajowego oraz umiarkowany wzrost cen ropy naftowej spowodują wzrost presji cenowej.

Eksport odporny na kolejne spowolnienie wzrostu gospodarczego na świecie

Biorąc pod uwagę pogorszenie się perspektyw gospodarki światowej, prognozuje się obecnie, że ożywienie gospodarki światowej (z wyłączeniem UE) będzie wolniejsze niż przewidywano jesienią. W rzeczywistości globalny wzrost w 2015 r. miałby być najsłabszy od roku 2009. Wzrost eksportu strefy euro powinien przyspieszyć w 2016 r. po spowolnieniu w drugiej połowie 2015 r. Jest to spowodowane opóźnionymi skutkami wcześniejszej deprecjacji euro, obniżenia jednostkowych kosztów pracy oraz stopniowego wzrostu popytu zagranicznego.

Zwiększone zagrożenie dla perspektyw

Perspektywy gospodarcze są bardzo niepewne i ogólne zagrożenia rosną. Należą do nich: mniejszy wzrost na rynkach wschodzących, nieuporządkowana korekta w Chinach i możliwe skutki dalszego podnoszenia stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, które mogłoby spowodować zakłócenia na rynkach finansowych lub zaszkodzić słabszym gospodarkom wschodzącym i pogorszyć perspektywy. Dalszy spadek cen ropy może mieć także negatywny wpływ na kraje eksportujące ropę naftową i obniżać popyt na towary eksportowane z UE. Zagrożenia wewnętrzne w obrębie UE mogą mieć również wpływ na zaufanie i inwestycje. Z drugiej strony, połączenie obecnych czynników sprzyjających wzrostowi może przekładać się na większą niż spodziewana dynamikę (szczególnie jeżeli pojawi się ożywienie inwestycji).

Kontekst

W prognozie tej uwzględniono wszystkie istotne dostępne dane i czynniki, w tym założenia dotyczące polityki rządowej, dostępne do dnia 22 stycznia 2016 r. włącznie. Uwzględniono jedynie strategie polityczne zapowiedziane w wiarygodny i dostatecznie szczegółowy sposób. Szacunki zakładają ich kontynuację bez żadnych zmian. Prognoza ta opiera się również na szeregu założeń zewnętrznych dotyczących kursów walutowych, stóp procentowych oraz cen surowców. Liczby wykorzystane odzwierciedlają oczekiwania rynkowe pochodzące z rynków instrumentów pochodnych w momencie formułowania prognozy.

Komisja zamierza zaktualizować swoją prognozę gospodarczą w maju 2016 r.