Europejskie panele obywatelskie

KE otwiera nowy panel obywatelski, podczas którego mieszkańcy 27 państw członkowskich będą dyskutować o mobilności edukacyjnej.

W okresie od marca do kwietnia 2023 r. panel obywatelski ds. mobilności edukacyjnej spotka się trzy razy. Jest to jeden z paneli obywatelskich nowej generacji, zainicjowanych w następstwie Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Ich założeniem jest wzmocnienie uczestnictwa obywateli w procesie kształtowania polityki przez Komisję w kluczowych obszarach.

Panel obywatelski jest elementem strategii konsultacji poprzedzającej wniosek Komisji, który zostanie złożony do końca roku. Obywatele wniosą wkład w debatę publiczną, dzieląc się swoimi przemyśleniami i prezentując swoje zalecenia dotyczące mobilności edukacyjnej, w tym tego, w jaki sposób udostępnić ją osobom o mniejszych szansach i osobom z grup mniej mobilnych, jak zapewnić mobilność przyjazną dla środowiska oraz jak wykorzystać w tym kontekście potencjał cyfryzacji.

Pierwsza sesja odbędzie się w dniach 3–5 marca w Brukseli, a otworzy ją komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży MarijaGabriel. Druga sesja odbędzie się online w dniach 24–26 marca. Sesja końcowa odbędzie się w dniach 28–30 kwietnia w Brukseli, zaś w sesji zamykającej udział weźmie udział wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia MargaritisSchinas.

Uczestnicy panelu – około 150 osób – zostali wybrani losowo. Skład panelu odzwierciedla różnorodność ludności UE z punktu widzenia pochodzenia (kraj, miejsce zamieszkania w mieście lub na wsi), płci, wieku, statusu społeczno-ekonomicznego i poziomu wykształcenia. Ponadto jedna trzecia uczestników panelu ma mniej niż 25 lat. Włączenie młodych ludzi i ich priorytetów do kształtowania polityki było wyraźnym postulatem zgłoszonym w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy i stanowiło kluczowy cel Europejskiego Roku Młodzieży. Komisja zapewnia, aby jedną trzecią składu wszystkich paneli obywatelskich stanowili młodzi uczestnicy.

Bezpośredni udział obywateli w opracowywaniu europejskiej polityki publicznej staje się trwałym elementem demokratycznego życia UE, gdzie obywatele mają bezpośredni wpływ na kształtowanie polityki. Jest to namacalny wynik Konferencji w sprawie przyszłości Europy, podczas której przekonaliśmy się, jak cenne jest umieszczenie obywateli w samym sercu kształtowania polityki dotyczącej inicjatyw, które mają wpływ na ich codzienne życie. Dubravka Šuica, wiceprzewodnicząca do spraw demokracji i demografii – 03/03/2023

Mobilność edukacyjna ma kluczowe znaczenie dla wolnej od granic i połączonej Europy oraz dla utworzenia europejskiego obszaru edukacji. Takie doświadczenie osobiste, które zmienia całe życie, może być także skutecznym narzędziem rozwijania zdolności do zatrudnienia, umiejętności i wiedzy. Oczekujemy na rozpoczęcie dialogu z obywatelami poprzez dyskusje panelowe i konsultacje publiczne, aby mobilność edukacyjna stała się prawdziwą szansą dla każdego Europejczyka, niezależnie od wieku czy pochodzenia. Marija Gabriel, komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży – 03/03/2023

Mobilność edukacyjna jest już rzeczywistością dla wielu osób dzięki Erasmus+ i poprzedzającym go programom, które od wielu lat oferują uczącym się i nauczającym mobilność na poziomie edukacji szkolnej, kształcenia i szkolenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz kształcenia dorosłych, a także dzięki projektom dla praktykantów, młodzieży, osób pracujących z młodzieżą i trenerów sportowych. Zainteresowanie mobilnością edukacyjną jest bardzo duże, jednak europejscy obywatele napotykają szereg przeszkód, jeżeli chodzi o dostęp do możliwości mobilności edukacyjnej i ich wykorzystanie. Zidentyfikowanie i usunięcie tych przeszkód ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia powszechnej dostępności mobilności edukacyjnej.

Możliwość odbycia pobytu edukacyjnego za granicą powinna stać się normą, niezależnie od wieku, poziomu wykształcenia, pochodzenia i środków finansowych. W związku z tym Komisja zapowiedziała aktualizację ram mobilności edukacyjnej w swoim programie prac na 2023 r. W uzupełnieniu panelu obywatelskiego Komisja rozpoczęła konsultacje społeczne dla obywateli i zainteresowanych stron, aby umożliwić wymianę przemyśleń w tym zakresie. Odpowiedzi można przesyłać za pośrednictwem portalu „Wyraź swoją opinię” w dniach od 8 lutego do 3 maja.

Kontekst

Panele obywatelskie

W swoich wytycznych politycznych z lipca 2019 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen wezwała do zorganizowania Konferencji w sprawie przyszłości Europy w ramach nowego impulsu dla demokracji europejskiej – i zobowiązała się do wdrożenia jej wyników.

Opierając się na sukcesie konferencji, Komisja wprowadziła praktyki partycypacyjne i deliberatywne do swojego zestawu narzędzi kształtowania polityki, a panele obywatelskie są obecnie częścią procesu kształtowania polityki przez Komisję w niektórych kluczowych obszarach. Oprócz panelu na temat mobilności edukacyjnej utworzono dwa inne panele obywatelskie, pierwszy panel obywatelski na temat ograniczenia marnotrawienia żywności zakończył się w połowie lutego 2023 r., a obecnie trwa jeden panel na temat światów wirtualnych.

Mobilność edukacyjna

Unia Europejska od ponad 35 lat osiąga sukcesy, wspierając programy i strategie mające na celu zwiększenie mobilności obywateli oraz promowanie transgranicznej wymiany i współpracy w zakresie uczenia się. Stworzono programy takie jak Erasmus+, ponieważ mobilność edukacyjna uczniów, studentów i wychowawców jest sposobem na pogłębienie wzajemnego zrozumienia i zintensyfikowania wymiany kulturalnej między obywatelami Europy; ponadto stanowi ona wsparcie w zdobywaniu umiejętności i kompetencji niezbędnych w zglobalizowanym świecie.

Mobilność edukacyjna jest kluczowym czynnikiem w tworzeniu europejskiego obszaru edukacji, będącego wspólną wizją sektora kształcenia i szkolenia w Unii. Obszar ten przyczyni się do zwiększenia szans obywateli UE na zatrudnienie oraz do wzmocnienia konkurencyjności gospodarki. Jest on również ściśle powiązany z szerszym celem UE, jakim jest wspieranie Unii Europejskiej sprzyjającej włączeniu społecznemu.

Dzięki większej mobilności w UE wszystkie osoby uczące się, kształcące innych, pracownicy wszystkich sektorów (edukacja szkolna, kształcenie i szkolenie zawodowe, szkolnictwo wyższe, kształcenie dorosłych, młodzież i sport), na wszystkich poziomach uczenia i nauczania zyskaliby możliwość poruszania się pomiędzy systemami kształcenia i szkolenia w różnych krajach.

Doświadczenia związane z mobilnością edukacyjną rozwijają szanse na zatrudnienie, poszerzają umiejętności i wiedzę mieszkańców całej Europy. Podróżowanie za granicę w celu uczenia się i zdobywania wyjątkowych doświadczeń jest istotnym aspektem Europy bez granic i Europy połączonej.

Od czasu utworzenia programów w 1987 r. w ramach samego tylko programu Erasmus+ studia, szkolenie, pracę lub wolontariat odbyło niemal 13 mln osób. 95 proc. uczestników było zadowolonych lub bardzo zadowolonych z tej możliwości, zaś 99 proc. poleciło to doświadczenie innym. 78 proc. uczestników poprawiło swoje kompetencje w zakresie języków obcych, 75 proc. uzyskało lepsze możliwości kariery zawodowej, a 76 proc. zyskało bardziej precyzyjny obraz swojej przyszłej kariery zawodowej.

Komisja i państwa członkowskie UE współpracują na rzecz realizacji wspólnej wizji utworzenia europejskiego obszaru edukacji do 2025 r., zwiększając jakość kształcenia i szkolenia, poszerzając włączenie społeczne i równouprawnienie płci, pobudzając transformację ekologiczną i cyfrową, poprawiając sytuację nauczycieli, wzmacniając sektor szkolnictwa wyższego oraz promując UE jako partnera w obszarze edukacji dla krajów i regionów na całym świecie.