Współpraca regionalna z państwami sąsiadującymi w obrębie wspólnych ram Unii Europejskiej jest kluczowym elementem unii energetycznej. Ma ona nadrzędne znaczenie dla zapewnienia nieprzerwanych dostaw energii po cenach przystępnych dla konsumentów. Taka współpraca pomoże w osiągnięciu ogólnounijnej integracji rynkowej i przyczyni się dodatkowo do uwolnienia pełnego potencjału odnawialnych źródeł energii w systemie energetycznym.
Komisarz do spraw polityki klimatycznej i energetycznej Miguel Arias Cañete powiedział: – Powyższe porozumienia są pierwszym kluczowym etapem. Zapewniają polityczne wsparcie dla wzmożonej współpracy w dziedzinie energii w Europie. Sygnatariusze dążą zdecydowanie zwiększyć bezpieczeństwo dostaw poprzez dalszą integrację rynku. Jest to jeden z głównych elementów unii energetycznej będącej jednym z priorytetów Komisji Junckera. Państwa członkowskie synchronizują swoje wysiłki i rozpoczynają wspólne działania mające na celu wypracowanie tańszych i bardziej skutecznych rozwiązań. Gdzie istnieje dobra wola, tam możliwe jest również znalezienie rozwiązań. Dziś państwa członkowskie dają przykład dobrej woli.
Deklaracja polityczna w sprawie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w ramach europejskiego rynku wewnętrznego została podpisana przez Niemcy, Danię, Polskę, Republikę Czeską, Austrię, Francję, Luksemburg, Belgię, Niderlandy, Włochy, Szwecję oraz państwa sąsiadujące – Szwajcarię i Norwegię. Wspomniana deklaracja określa zobowiązania polityczne do lepszej koordynacji polityki energetycznej poszczególnych państw, z uwzględnieniem bezpieczeństwa dostaw; bardziej efektywnego wykorzystywania istniejących sieci elektroenergetycznych oraz zwiększania integracji energii odnawialnej na rynkach krajowych.
Treść deklaracji świadczy o znacznej zbieżności między wieloma regionalnym grupami państw członkowskich w zakresie kluczowych wyzwań i możliwości dalszej integracji rynku energii elektrycznej. Aby zmierzyć się z tymi wyzwaniami i wykorzystać potencjał zintegrowanego rynku, Komisja opracowuje propozycje dotyczące zmian struktury rynku energii elektrycznej, które mają zostać opublikowane w 2016 r. Wydanie komunikatu konsultacyjnego w sprawie struktury rynku energii elektrycznej jest planowane na lato bieżącego roku.
Druga deklaracja polityczna pięciostronnego forum energetycznego została podpisana przez Austrię, Belgię, Francję, Niemcy, Luksemburg i Niderlandy. Forum obejmuje państwa, w których mieszka ponad jedna trzecia ludności UE i wytwarza się ponad 40 proc. energii elektrycznej w UE. Dąży ono do wspierania otwartego i przejrzystego dialogu regionalnego w celu zwiększenia bezpieczeństwa dostaw, dalszej integracji rynkowej i zwiększenia elastyczności rynku. W szczególności forum stara się wypracować wspólną metodę oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa dostaw na szczeblu regionalnym oraz stworzyć odpowiednie warunki dla transgranicznego obrotu energią elektryczną.
Protokół ustaleń w sprawie wzmocnionego planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich został podpisany przez Estonię, Finlandię, Niemcy, Łotwę, Litwę, Polskę, Szwecję i Norwegię (Dania podpisze protokół w późniejszym terminie). Dążąc do zakończenia izolacji energetycznej regionu Morza Bałtyckiego oraz zintegrowania go w pełni z rynkami energii w UE, państwa rozszerzają zakres planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich, dodając do obecnych obszarów współpracy – wewnętrznego rynku energii, połączeń międzysystemowych i wytwarzania energii – nowe obszary, takie jak efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i bezpieczeństwo dostaw.
Czym jest forum energetyczne?
Pięciostronne forum energetyczne stanowi strukturę współpracy regionalnej w Europie Zachodniej i Środkowej. Zostało ono utworzone w 2005 r. przez ministrów ds. energii państw Beneluksu, Austrii, Niemiec i Francji (przy czym Szwajcaria miała status stałego obserwatora) w celu promowania współpracy transgranicznej w zakresie wymiany energii elektrycznej.
Grupa wysokiego szczebla planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich została utworzona w październiku 2008 r. przez Komisję i osiem państw członkowskich (Danię, Estonię, Finlandię, Niemcy, Łotwę, Litwę, Polskę i Szwecję) oraz Norwegię (mającą status obserwatora). Celem planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich jest zakończenie izolacji energetycznej regionu Morza Bałtyckiego oraz zintegrowania go w pełni z rynkami energii w UE. Jesienią 2014 r. Komisja zainicjowała reformę planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich w celu dalszego wzmocnienia współpracy w dziedzinie energii w regionie Morza Bałtyckiego.
Deklaracja polityczna w sprawie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej została podpisana przez Niemcy, Danię, Polskę, Republikę Czeską, Austrię, Francję, Luksemburg, Belgię, Niderlandy, Włochy, Szwecję, Szwajcarię i Norwegię. Została ona zainicjowana przez niemieckiego sekretarza stanu odpowiedzialnego za transformację sektora energetycznego w celu zwiększenia elastyczności rynków energii elektrycznej i ułatwiania transformacji sektora energetyki.
