Dialog pod tytułem “Inwestowanie w zdrowy rozwój” zgromadził w hallu BUW ponad 200 osób. Spotkanie z polską publicznością otworzył dyrektor Przedstawicielstwa KE w Polsce Marek Prawda. – To już kolejne takie wydarzenie organizowane w Polsce z udziałem komisarza. Rok temu w tym samym miejscu gościliśmy Cecilię Malmström. Rozmawialiśmy wówczas o umowie handlowej USA-UE zwanej w skrócie TTIP, która – jak wiemy – do dziś budzi wiele emocji. Sądzę, że ludzie odrzucają takie projekty często z powodów nie związanych z samą umową. Dlatego tak ważne są takie rozmowy, jakie za chwilę będziemy mogli tutaj prowadzić. (…) Vytenis Andriukaitis to lekarz, ekspert ceniony za pasję i empatię wobec ludzi. Jest jednym z najczęstszych gości dialogów obywatelskich – do tej wziął udział w jedenastu takich wydarzeniach.

Dialog poprzedziła ankieta skierowana do uczestników wydarzenia oraz internautów. Zostali oni poproszeni o odpowiedź na pytanie: czy masz poczucie, że Twój głos jest słyszany na poziomie europejskim? 45 proc. respondentów uznało, że tak. Pozostałe odpowiedzi były negatywne.

Vytenis Andriukaitis spotkanie rozpoczął… po polsku. Pochodzący z Litwy komisarz przypomniał swoje związki z polską kulturą, która towarzyszyła mu od wczesnego dzieciństwa. Potem przeszedł do głównego tematu spotkania czyli inwestowania w zdrowy rozwój. – Rzadko rozmawiamy o zdrowym trybie życia, o tym, co Komisja Europejska nazywa dobrostanem – mówił. – Tymczasem ja jestem komisarzem odpowiedzialnym za zdrowie, a nie za choroby.

Andriukaitis wskazywał na wciąż zbyt niską świadomość Europejczyków dotyczącą możliwości zapewnienia sobie komfortu życia poprzez lepsze nawyki m.in. żywieniowe, dotyczące aktywności fizycznej, rezygnowanie z używek. Przypominał, że w ub. r. na drogach Europy zginęło 8 tys. ludzi, u których stwierdzono alkohol w organizmie. Komisarz wskazywał na zbyt łatwy dostęp do alkoholu czy wyrobów tytoniowych, co jest wyzwaniem także dla Komisji Europejskiej.

Warszawski dialog składał się z 3 części – wstępem do każdej z nich były sondy nagrane na warszawskich ulicach. Dotyczyły one m.in. jakości służby zdrowia w Polsce czy zapobiegania marnowaniu żywności. Potem nastąpiła seria pytań – pierwsze dotyczyło tzw. dyrektywy transgranicznej oraz wyrównywania poziomu usług medycznych w UE. Komisarz Andriukaitis przypomniał, że w całej UE działają już sieci referencyjnych, ułatwiające wymianę wiedzy między specjalistami a ośrodkami wiedzy specjalistycznej w różnych krajach. Jednak to wciąż za mało – aby transgraniczna opieka medyczna była w pełni operacyjne konieczne jest połączenie wielu narzędzi, przede wszystkim na poziomie informatycznym – wymiana danych, uruchomienie systemu recept elektronicznych, możliwości konsultacji on-line z pacjentem itp.

Kolejne pytania dotyczyły m.in. bezpieczeństwa żywności w kontekście umów handlowych z USA (TTIP) i Kanadą (CETA). Komisarz podkreślał, że po wejściu ich w życie standardy dotyczące bezpieczeństwa żywności nie będą zmieniane i nigdy nie było takich planów.

Dużo uwagi komisarz poświęcił problemowi marnowania żywności. Przypomniał, że w ub.r. w UE wyrzucono 89 mln ton jedzenia, które można było wykorzystać. – To niemoralne – mówił Andriukaitis i wskazywał, że jednocześnie w UE obecnie ok. 18 mln ludzi żyje w ubóstwie, co oznacza m.in. stałe niedożywienie. Jego zdaniem, Europejczykom potrzeba więcej wiedzy dotyczącej właściwego wykorzystania produktów spożywczych. Chodzi m.in. o umiejętność rozumienia informacji o terminie przydatności jedzenia (“Najlepiej spożyć do…”), które znajdują się na opakowaniach. Wiele osób traktuje tę datę jako nieprzekraczalny termin, po którym żywność należy wyrzucić, co nie jest prawdą.

Komisarz apelował również do organizacji pozarządowych oraz władz miast o tworzenie łańcuchów działań, które pozwoliłyby zagospodarować niepotrzebną żywność. Przypominał, że niedawno w Mediolanie 130 miast podpisało pakt, który zobowiązuje je do redystrybucji nadwyżek jedzenia wśród potrzebujących. Andriukaitis zgodził się z przytoczonym w jednym z pytań podejściem francuskim zakładającym ustawowy zakaz marnowania żywności.

Komisarz mocno akcentował również zagrożenia, jakie niesie za sobą nadmierne korzystanie z cukru i soli. – Cukrzyca w wielu wypadkach wynika z naszego stylu życia – przypominał. Nawyki żywieniowe kształtowane w dzieciństwie często są złe, stąd narastający problem nadwagi i otyłości u dzieci. Potem przychodzą wynikające z tego schorzenia. – Spójrzmy na siebie, nasze rodziny, czy nie mamy sobie nic do zarzucenia – pytał retorycznie komisarz. Przyznawał jednocześnie, że przy rozwiązywaniu tego problemu pomocne mogą być uregulowania na poziomie europejskim. – To wzbudzi oczywiście sprzeciw producentów, bo cukier i sól konserwują. Ich produkty dzięki temu mogą leżeć na sklepowych półkach 2-3 tygodnie. To powoduje, że produkty z dużą zawartością cukru są znacznie tańsze od tzw. zdrowej żywności.

Podczas dialogu rozmawiano również o ułatwieniu dostępu do terapii onkologicznych, roli leków generycznych, refundacjach leczenia transgranicznego, sposobach walki a afrykańskim pomorem świń (ASF).

Warszawskim Dialog Obywatelski zakończyło pytanie do publiczności: czy udział w tym wydarzeniu zwiększył Twoją wiedzę o UE? Wynik – 49 proc. pozytywnych odpowiedzi – komisarz Andriukaitis uznał za satysfakcjonujący.

Spotkanie moderował Maciej Zakrocki.