Budżet prześwietlony
Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie roczne na temat budżetu UE za rok budżetowy 2012. Trybunał, jako niezależny kontroler, zaaprobował sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za 2012 r., podobnie jak ma to miejsce co roku od roku budżetowego 2007. W swym sprawozdaniu zauważył jednak, że w większości obszarów wydatków z budżetu UE wciąż nie przestrzega się w pełni obowiązujących przepisów. Trybunał wzywa do ponownego przeanalizowania przepisów dotyczących wydatków UE i zaleca uproszczenie ram prawnych. Okres programowania 2014-2020 będzie prawdopodobnie nadal ukierunkowany na wydatki – a więc na rozdysponowanie i wydatkowanie środków z budżetu UE – zamiast położyć nacisk na efekty, jakie mają zostać osiągnięte za pośrednictwem tych środków.

– Obywatele europejscy mają prawo wiedzieć, na co przeznaczane są ich pieniądze i czy są one wydawane we właściwy sposób – powiedział prezes Trybunału Vítor Caldeira. – Mają także prawo wiedzieć, czy przynoszą one odpowiednie efekty, zwłaszcza w okresie, gdy finanse publiczne znajdują się pod tak dużą presją.

W odniesieniu do wydatków z budżetu UE jako całości szacowany przez Trybunał poziom błędu za rok budżetowy 2012 wynosi 4,8 proc. (3,9 proc. w 2011 r.). W 2012 r. we wszystkich obszarach wydatków operacyjnych wystąpił istotny poziom błędu. Szacowany poziom błędu nie jest miarą nadużyć czy marnotrawstwa. Jest to oszacowanie kwot, które nie powinny były zostać wypłacone, ponieważ nie zostały wykorzystane zgodnie z odpowiednimi przepisami. Do typowych błędów zalicza się płatności na rzecz niekwalifikowalnych beneficjentów lub projektów bądź też zamówienia na usługi, towary lub inwestycje, zrealizowane z naruszeniem przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych.

W 2012 r. wydatki z budżetu UE wyniosły 138,6 mld euro, z czego około 80 proc. podlega zarządzaniu wspólnemu przez Komisję i państwa członkowskie. Trybunał krytycznie odniósł się do przypadków, kiedy władze państw członkowskich dysponowały wystarczającymi informacjami, aby wykryć i skorygować błędy przed złożeniem wniosków o zwrot kosztów z budżetu UE. Przepisy obowiązujące w bieżącym okresie wydatkowania 2007-2013 wograniczonym stopniu motywują państwa członkowskie do bardziej skutecznego wykorzystywania systemów zarządzania finansami. Przykładowo w przypadku wydatków w ramach polityki spójności wnioski zawierające błędy można wycofać i zastąpić innymi, nie tracąc przy tym środków z budżetu UE.

W ustaleniach z kontroli i opiniach Trybunału zawarto wskazówki, jak poprawić zarządzanie finansami UE. W związku z tym Trybunał zaleca, by poczynione przez niego uwagi zostały w pełni uwzględnione podczas prac nad ostatecznym kształtem przepisów dotyczących zarządzania i kontroli w ramach finansowych 2014-2020.

Informacje dla redaktorów:

Europejski Trybunał Obrachunkowy jest niezależną instytucją kontroli Unii Europejskiej. Sprawozdania z kontroli i opinie sporządzane przez Trybunał są zasadniczym ogniwem łańcucha rozliczalności UE. Produkty Trybunału są wykorzystywane do rozliczania – w szczególności w ramach corocznej procedury udzielania absolutorium – zarządzających budżetem UE. Jest to głównie Komisja, ale także inne instytucje i organy UE. W zarządzaniu dzielonym dużą rolę odgrywają również państwa członkowskie.

Trybunał bada próby transakcji w celu statystycznego oszacowania stopnia, w jakim dochody, wydatki jako całość, jak również poszczególne obszary wydatków (grupy obszarów polityk) są obciążone błędem.

W opinii Trybunału skonsolidowane sprawozdanie finansowe Unii Europejskiejprzedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach sytuację finansową Unii na dzień 31 grudnia 2012 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy.

Dochody UE leżące u podstaw rozliczeń za 2012 r. są we wszystkich istotnych aspektach legalne i prawidłowe. Zobowiązania leżące u podstaw rozliczeń za 2012 r. są we wszystkich istotnych aspektach legalne i prawidłowe.

Zbadane systemy nadzoru i kontroliczęściowo skuteczne pod względem zapewniania legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń. We wszystkich grupach polityk obejmujących wydatki operacyjne wystąpił istotny poziom błędu. Według szacunków Trybunału najbardziej prawdopodobny poziom błędu w leżących u podstaw rozliczeń płatnościach uznanych jako wydatki wynosi 4,8 proc..

Z tego też względu, w opinii Trybunału, w płatnościach leżących u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2012 r. występuje istotny poziom błędu.

W odniesieniu do wydatków z budżetu UE jako całości szacowany poziom błędu w 2012 r. wzrósł po raz kolejnyz 3,9 proc. do 4,8 proc.. Część tego wzrostu (0,3 punktu procentowego) wynika ze zmiany stosowanego przez Trybunał podejścia do doboru próby. Od 2009 r. – po trzech kolejnych latach spadku – szacowany poziom błędu co roku wzrastał.

Najbardziej podatnym na błędy obszarem wydatkowania jest nadal „Rozwój obszarów wiejskich, środowisko naturalne, rybołówstwo i zdrowie”, w którym szacowany poziom błędu wyniósł 7,9 proc. W kolejnym pod tym względem obszarze „Polityka regionalna, energia i transport” szacowany poziom błędu wyniósł 6,8 proc..

Największy wzrost szacowanego poziomu błędu odnotowano w obszarach: „Zatrudnienie i sprawy społeczne”, „Rolnictwo: wsparcie rynku i pomoc bezpośrednia” oraz „Polityka regionalna, energia i transport”.

W przypadku większości transakcji obarczonych błędem w obszarach objętych zarządzaniem dzielonym (np. rolnictwo i spójność) organy państw członkowskich dysponowały wystarczającymi informacjami, aby wykryć i skorygować błędy.

Istotna różnica między środkami na pokrycie zobowiązań a środkami na pokrycie płatności, w połączeniu ze znaczną kwotą niewykorzystanych środków na początku obecnego okresu programowania, spowodowała skumulowanie niewykorzystanych zobowiązań odpowiadające okresowi 2 lat i 3 miesięcy (217 mld euro na koniec 2012 r.). Sytuacja taka prowadzi do obciążenia budżetu na płatności. Aby temu zaradzić, Komisja musi planować swoje potrzeby dotyczące płatności w perspektywie średnio- i długoterminowej.

W przypadku wielu obszarów budżetu UE ramy prawne są złożone, aukierunkowanie na uzyskiwanie wyników jest niewystarczające. Wnioski legislacyjne dotyczące rolnictwa i spójności na okres programowania 2014-2020 pozostają jednak w zasadniczym stopniu oparte na wkładach (ukierunkowane na wydatki), a zatem w dalszym ciągu kładzie się nacisk na zachowanie zgodności z wymogami, a nie na uzyskiwanie wyników.

źródło i więcej informacji: Link