Bezpieczna unia rynków kapitałowych

Uproszczenie przepisów w celu zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności rozrachunku na unijnych rynkach finansowych proponuje KE. Chodzi m.in. o łatwiejsze identyfikowanie inwestorów objętych sankcjami.

Komisja Europejska zaproponowała zmiany w rozporządzeniu w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych, które mają pozwolić na zwiększenie efektywności unijnych rynków rozrachunku i jednocześnie zapewnić stabilność finansową. Przedstawiony wniosek jest kluczowym elementem planu działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych z 2020 r.

Centralne depozyty papierów wartościowych obsługują infrastruktury, które umożliwiają rozrachunek papierów wartościowych (takich jak akcje lub obligacje) na rynkach finansowych. Rozrachunek odnosi się do dostarczania papierów wartościowych nabywcy w zamian za dostarczenie gotówki sprzedającemu. Rozrachunek może trwać do dwóch dni roboczych, co może w tym czasie powodować ryzyko kredytowe i prawne. Zapewnienie, by takie transakcje były rozliczane w sposób bezpieczny i skuteczny ma zatem zasadnicze znaczenie dla unijnego systemu finansowego.

Centralne depozyty papierów wartościowych odgrywają kluczową rolę na unijnych rynkach kapitałowych i w systemie finansowym. Na przykład wartość transakcji rozliczonych przez centralne depozyty papierów wartościowych w 2019 r. w UE wyniosła około 1 120 bln euro. Ich kluczowa rola potwierdziła się również ostatnio w kontekście sankcji UE wobec Rosji. W dniu 25 lutego 2022 r. UE uzgodniła, że prowadzenie rachunków rosyjskich klientów przez unijne centralne depozyty papierów wartościowych jest zakazane, co wykazało naczelną pozycję centralnych depozytów papierów wartościowych w unijnym systemie finansowym.

Ogólnym celem przyświecającym przedstawionemu wnioskowi jest zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności rozrachunku papierów wartościowych w UE, a tym samym zwiększenie atrakcyjności unijnych rynków kapitałowych, a przez to przyczynienie się do finansowania naszej gospodarki. Wziąwszy pod uwagę, jak znaczne środki pieniężne przepływają przez centralne depozyty papierów wartościowych, ich dobre funkcjonowanie ma zasadnicze znaczenie dla naszego systemu finansowego. Wniosek zapewni bardziej proporcjonalne i skuteczne przepisy, które pozwolą zmniejszyć koszty zapewniania zgodności i obciążenia regulacyjne dla centralnych depozytów papierów wartościowych, a także ułatwi im oferowanie szerszego zakresu usług transgranicznych i usprawni ich nadzór transgraniczny.

Więcej informacji

Przedstawiony wniosek zawiera następujące kluczowe poprawki do rozporządzenia w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych:

  • Poprawa przepisów regulujących system paszportowania: Wniosek upraszcza system paszportowania centralnych depozytów papierów wartościowych, dzięki któremu mogą funkcjonować w całej UE w oparciu o jedną licencję. W szczególności wniosek ten likwiduje kosztowne i częściowo redundantne procedury, ułatwiając transgraniczne świadczenie usług i konkurencję.
  • Poprawa współpracy administracyjnej między organami nadzorczymi: usprawniono współpracę między organami nadzoru, wymagając ustanowienia kolegiów ds. niektórych centralnych depozytów papierów wartościowych w celu zapewnienia bardziej spójnego nadzoru.
  • Poprawa bankowych usług pomocniczych: dostosowano warunki, na jakich centralne depozyty papierów wartościowych mogą uzyskać dostęp do usług bankowych, umożliwiając im oferowanie usług rozrachunkowych w odniesieniu do szerszego zakresu walut i dając przedsiębiorstwom możliwość uzyskania finansowania od większej puli inwestorów, w tym transgranicznych.
  • Poprawa dyscypliny rozrachunku: Wniosek zmienia niektóre elementy systemu dyscypliny rozrachunku, modyfikując proces, w którym możliwe byłoby stosowanie obowiązkowego dokonania zakupu na otwartym rynku, i dostosowując niektóre aspekty systemu dyscypliny rozrachunku, aby uczynić go bardziej skutecznym i proporcjonalnym.
  • Poprawa nadzoru nad centralnymi depozytami papierów wartościowych państw trzecich: organom nadzoru zapewniono lepsze informowanie o działalności na terenie Unii centralnych depozytów papierów wartościowych państw trzecich.

Wniosek Komisji zostanie teraz przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do rozpatrzenia i przyjęcia.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy odpowiedzialny za gospodarkę służącą ludziom: – Europa potrzebuje silnego systemu finansowego, aby nasza odbudowa stała się skuteczna a wzrost długoterminowy mógł oprzeć się na głębokich, zintegrowanych i dobrze funkcjonujących rynkach kapitałowych. Poprzez uproszczenie przepisów unijnych służących usprawnieniu rozrachunku transakcji na papierach wartościowych, takich jak akcje lub obligacje, udoskonalimy sposób funkcjonowania infrastruktur rynku finansowego pomiędzy państwami UE. Zrobiliśmy kolejny krok w tworzeniu bardziej efektywnych i atrakcyjnych europejskich rynków kapitałowych, aby przynosiły korzyści inwestorom i przedsiębiorstwom, w tym małym i średnim przedsiębiorstwom.

Mairead McGuinness, komisarz do spraw stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych: – Europejskie rynki kapitałowe zajmują centralną pozycję w finansowaniu naszej gospodarki, w tym w obszarach transformacji ekologicznej i cyfrowej, ale nadal istnieją przeszkody blokujące ich pełny potencjał. Chcemy, aby nasze centralne depozyty papierów wartościowych stały się efektywniejsze i bardziej konkurencyjne, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej. Tego właśnie dokonuje przedstawiony wniosek – poprzez uproszczenie procedur administracyjnych wymaganych od centralnych depozytów papierów wartościowych pragnących poszerzyć działalność transgraniczną tworzymy prawdziwie jednolity rynek rozrachunku papierów wartościowych w UE, a także wspieramy konkurencję na rynku. Przyczynia się to realizacji naszego ostatecznego celu, jakim jest budowanie unii rynków kapitałowych.

Kontekst

Rozporządzenie w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych zostało przyjęte w 2014 r. w następstwie kryzysu finansowego w celu poprawy bezpieczeństwa i efektywności rozrachunku, a także w celu zapewnienia zestawu wspólnych wymogów dla centralnych depozytów papierów wartościowych w całej Unii. Zaproponowane dzisiaj zmiany w tym rozporządzeniu opierają się na wynikach ukierunkowanych konsultacji Komisji w sprawie obowiązkowego przeglądu tego rozporządzenia, a także na informacjach otrzymanych od różnych zainteresowanych stron, w tym od Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych. Stanowią one również element wysiłków Komisji na rzecz zapewnienia, by prawodawstwo unijne przynosiło korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom w sposób skuteczny i przy minimalnych kosztach (REFIT).

W planie działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych na 2020 r. oraz w programie prac Komisji na 2021 r. zapowiedziano, że Komisja zamierza przedstawić wniosek ustawodawczy dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych, aby poprawić jego efektywność i skuteczność oraz przyczynić się do rozwoju bardziej wydajnych rynków rozrachunku w UE.

Infrastruktury rynkowe były również częścią pakietu legislacyjnego dotyczącego finansów cyfrowych, opublikowanego przez Komisję we wrześniu 2020 r., zgodnie z priorytetami Komisji dotyczącymi tworzenia Europy na miarę ery cyfrowej i zbudowania gospodarki gotowej na przyszłość, która będzie przynosić korzyści obywatelom.