Parlament Europejski i Rada osiągnęły ostateczne porozumienie polityczne w sprawie instrumentu chroniącego przed wymuszaniem (ACI).
To nowe narzędzie umożliwi UE reagowanie na wymuszenie ekonomiczne, a tym samym lepszą obronę jej interesów i interesów państw członkowskich na arenie międzynarodowej.
Celem ACI jest przede wszystkim działanie odstraszające w przypadku potencjalnego wymuszenia ekonomicznego. Jeżeli mimo to dojdzie do wymuszenia ekonomicznego, ACI zapewnia strukturę umożliwiającą skłonienie państwa trzeciego do zaprzestania stosowania środków przymusu, przez dialog i zaangażowanie. Jeżeli i to się nie powiedzie, UE będzie mieć również dostęp do szerokiego wachlarza ewentualnych działań przeciwko państwu stosującemu wymuszenie. Może być to przykładowo nałożenie ceł, ograniczenia w handlu usługami oraz ograniczenia w dostępie do bezpośrednich inwestycji zagranicznych lub zamówień publicznych.
Osiągnięte dziś porozumienie obejmuje ramy prawne, dzięki którym UE może zażądać od państwa trzeciego naprawienia szkody spowodowanej wymuszeniem ekonomicznym. Obejmuje ono również mechanizmy decyzyjne, w szczególności określa rolę Rady w rozstrzyganiu o tym, czy UE lub państwo członkowskie są celem wymuszenia ekonomicznego, oraz o harmonogramie działań UE w ramach instrumentu.
UE będzie nadal współpracować z partnerami i sojusznikami o podobnych poglądach w celu rozwiązania problemu wymuszenia ekonomicznego, a ACI jest istotnym uzupełnieniem międzynarodowych działań w tej dziedzinie.
Co dalej?
Parlament Europejski i Rada będą musiały zakończyć procedury zatwierdzenia nowego rozporządzenia, zanim będzie ono mogło wejść w życie. Oczekuje się, że będzie to możliwe jesienią tego roku.
Kontekst
W ostatnich latach UE i jej państwa członkowskie stały się przedmiotem celowych nacisków gospodarczych. W 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała ACI jako element nowej strategii handlowej. Jest to nowe specjalne narzędzie służące rozwiązaniu problemu wymuszenia ekonomicznego, zdefiniowanego jako sytuacja, w której państwo trzecie usiłuje wywierać presję na UE lub państwo członkowskie, aby podjęły one określoną decyzję. Presja taka jest wywierana przez zastosowanie (lub groźbę zastosowania) środków mających wpływ na handel lub inwestycje, skierowanych przeciwko UE lub państwu członkowskiemu. Instrument ten może być zastosowany w reakcji na szeroki zakres praktyk wywierania przymusu.
Podejmując decyzję o uruchomieniu instrumentu, Komisja Europejska będzie opierać się na informacjach od zainteresowanych stron. Przedsiębiorstwa zachęca się do przekazywania odpowiednich informacji.
ACI i wszelkie działania, które mogą zostać podjęte w ramach tego instrumentu, są zgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami UE i w pełni oparte na prawie międzynarodowym. Komisja Europejska przedstawi wkrótce europejską strategię bezpieczeństwa gospodarczego, zaplanowaną na 20 czerwca 2023 r.
Więcej informacji
Cytat(y)
Ostateczne porozumienie w sprawie naszego nowego instrumentu chroniącego przez wymuszaniem to prawdziwy krok naprzód dla UE. Jest to wyraźny sygnał dla naszych globalnych partnerów, że odrzucamy wszelkie formy wymuszenia ekonomicznego ze strony państw trzecich. Dzięki niemu będziemy bardziej asertywni w obronie naszych uzasadnionych praw i interesów. ACI to ważny element bezpieczeństwa gospodarczego UE i jej państw członkowskich. Skorzystamy z niego tylko wtedy, gdy będziemy musieli zadbać o to, by nasze decyzje polityczne nie były wynikiem ingerencji ze strony państw trzecich. Cieszę się, że wkrótce będziemy dysponować tym ważnym narzędziem.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy odpowiedzialny za handel – 06/06/2023