Rok 2015 jest szczególny dla współpracy rozwojowej. Jest to pierwszy rok w historii europejskiego roku tematycznego poświęcony działaniom zewnętrznym Unii Europejskiej i roli Europy na świecie. Dla europejskich organizacji rozwojowych jest to wyjątkowa okazja do pokazania, jak Europa angażuje się w walkę z ubóstwem na całym świecie, oraz do zainteresowania współpracą rozwojową większej liczby Europejczyków i zaangażowania ich w nią. W ramach obchodów ERR prezentujemy „historie tygodnia” prezentujące postacie z całego świata, które zyskały wsparcie dzięki europejskim działaniom.
“Czemu innym pracownikom przysługują prawa, a nam nie?” – takie pytanie zadawała sobie Maria Perez 25 lat temu, kiedy po raz pierwszy przyjechała z Paragwaju do Argentyny, żeby znaleźć pracę jako pomoc domowa. Dzisiaj, po wieloletnich wysiłkach organizacyjnych, Argentyna ma nową krajową politykę migracyjną, w tym ustawę o pracownikach domowych. Świadczy to o silnej determinacji rządu Argentyny, aby uregulować i sformalizować sektor prac domowych, zarówno dla imigrantów, jak i obywateli Argentyny.
„Jestem optymistką. Zawsze mocno wierzyłam, że może być lepiej. Wielu ludzi myślało, że taki już nasz los, że zawsze będziemy wykorzystywani, ale ja nigdy nie straciłam wiary w to, że sytuacja pracowników takich jak ja może się poprawić.“– mówi Maria.
Co najmniej 53 mln osób na całym świecie zarabia na życie jako pomoc domowa (ponad 83% z tych osób to kobiety). Liczba ta stale wzrasta, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się. Sprzątanie, gotowanie, opieka nad dziećmi i starszymi osobami – to tylko niektóre z ich zajęć. Pracownicy domowi mają ogromny wkład w gospodarczy, kulturalny i społeczny rozwój swojego kraju pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia, ale często są bardzo niedoceniani. Nie chronią ich przepisy krajowe i w efekcie pracują zbyt wiele godzin, otrzymują niskie wynagrodzenie i praktycznie nie mają dostępu do zabezpieczenia socjalnego.
Aby sprostać szczególnym wyzwaniom, stojącym przed migrującymi pracownikami domowymi, Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP), przy wsparciu finansowym ze strony UE, uruchomiła w 2013 r. „Globalny program działań dotyczący migrujących pracowników domowych i ich rodzin”. Celem programu jest promowanie praw człowieka i praw pracowniczych tej szczególnie narażonej na wykorzystywanie i niegodziwe traktowanie grupy zawodowej na całym świecie, poprzez uwzględnienie czynników wpływających na ich wyjątkową sytuację. Ten program o globalnym zasięgu ma ułatwić wprowadzanie zmian poprawiających jakość życia milionów pracowników domowych w Argentynie i na całym świecie.
“Teraz jestem zatrudniona jako pracownik domowy, nie mieszkający razem z pracodawcami. Pracuję od poniedziałku do piątku. Podpisałam umowę o pracę i znam swoje prawa. Po wielu latach pracy w Argentynie, będę mogła przejść na emeryturę, którą będę odbierać w Paragwaju.” – wyjaśnia zadowolona Maria. Maria przystąpiła również do związku pracowników domowych i zapisała się na szkolenie zawodowe na temat pracy w domach prywatnych, w którym członkowie związku mogą wziąć udział bezpłatnie. „Otrzymałam dyplom. Oprawiłam go w ramkę i powiesiłam na ścianie. Jestem z siebie taka dumna!”
Po przyjęciu Pierwszej Ustawy Migracyjnej w 2004 r. rząd Argentyny przyjął w marcu 2013 r. kolejną postępową ustawę regulującą zatrudnianie pracowników domowych. Jest to znaczący krok w przód na drodze do wdrażania zasad promowanych w konwencji MOP dotyczącej godnej pracy dla osób pracujących w gospodarstwie domowym. Zrównuje ona prawa pracowników domowych z prawami pozostałych grup zawodowych. Ustawa ta zaktualizowała i zwiększyła zakres krajowych praw pracowników domowych, przyznając im prawo do urlopu macierzyńskiego, płatnego urlopu rocznego, minimalnego wynagrodzenia, rocznej premii i odprawy w przypadku zwolnienia z pracy. Czas pracy ograniczono do ośmiu godzin na dobę i 48 godzin tygodniowo.
“Od czasu przyjęcia ustawy wszystkim moim znajomym z Paragwaju, którzy także pracują jako pomoc domowa, mówię, że też powinni wymagać od pracodawcy umowy o pracę i korzyści z niej płynących. Większość z nich jest już częścią oficjalnego rynku pracy” – wyjaśnia Maria.
„Musimy stale domagać się szacunku i wytrwale dążyć do tego, by wszyscy pracownicy domowi mieli podpisaną umowę o pracę” – mówi Maria. „Chodzi o przyszłość naszą i naszych dzieci.”
